نظام کارفرمایی در بخش حمل‌و‌نقل جاده‌ای!

صنعت حمل و نقل آنلاین: محمدرضا کامیاب: ساختار فعلی و تشکیل تشکلات صنفی کارگری و کارفرمایی به‌عنوان یک بمب ساعتی در حمل‌و‌نقل جاده‌ای عمل می‌کند. زیرا اگر ما ساختار هر حمل‌و‌نقلی در همه مدها را شرکت تلقی کنیم بمب ساعتی در حمل‌و‌نقل جاده‌ای عملا کار می‌کند و انفجاراتی را ایجاد می‌کند. نظام کارفرمایی در بخش حمل‌و‌نقل جاده‌ای ضعیف‌تر از نظام کارگری است، یعنی راننده‌مداری حرف اول را در کشور می‌زند. کثرت انجمن‌های کارگری هر کجا که بحث انتخابات باشد را می‌پوشاند. اگر بخواهیم بحث حمل‌و‌نقل را درکشور سروسامان دهیم در ابتدا باید سنگ بنای شرکت‌ها را در سر جای خود قرار دهیم. رانندگی به‌عنوان یک شغل باید در آن‌جا شناخته شده باشد. مالکیت به‌عنوان بخشی از سرمایه در آن شرکت باید شناخته شده باشد. وقتی شخصیت حقوقی که در قالب شرکت تجلی پیدا می‌کند به شرکتی می‌دهیم که وسیله نقلیه ندارد، اما کار حمل‌و‌نقل می‌کند مطمئنا راه به جایی نخواهیم برد. ما باید ساختار منطقی را برای حمل‌و‌نقل کشور تعریف کنیم. اگر در بخش‌های هوایی و دریایی با چنین معضلی روبه‌رو نیستیم به دلیل آن است که فعالیت این بخش‌ها، اقتباسی از فعالیت‌های بین‌المللی است. به‌عنوان مثال شرکت هوایی کشور ما نمی‌تواند خیلی متفاوت از شرکت هوایی کشورهای دیگر باشد و از یک میزان حقوق، کارآیی و توانمندی برخوردار هستند. در نتیجه می‌توانند در مجامع داخلی و بین‌المللی حضور پیدا کنند و نقش خود را ایفا کنند.

تفاوت ماهیت کار کارگر و صاحب سرمایه

فریبرز رییس‌دانا: ماهیت کار راننده و کمک راننده و نیروی کار در حمل‌و‌نقل با ماهیت کار شرکت و صاحب سرمایه متفاوت است. جدا کردن کار کارگران حوزه حمل‌و‌نقل کاری ضروری و مربوط به شغل‌شان است. کارگران بیمه خاص، امنیت جانی خاص و… می‌خواهند در حالی‌که شرکت‌های حمل‌و‌نقل امنیت سرمایه و بیمه و… را هم می‌خواهند که در چهارچوب نظام اقتصادی و سیاسی کشور ما و در قانون اساسی به رسمیت شناخته شده است. اگر می‌خواهیم به تداخل بیندیشیم گرفتار نگرانی افلاتون می‌شویم که گفت دموکراسی یعنی حکومت اشرار. ارسطو گفت همین حکومت را می‌خواهم و راهی جز اکثریت را برای اداره کشور نمی‌شناسم.

محمدرضا کامیاب: ما وقتی درخصوص حمل‌ونقل صحبت می‌کنیم باید ببینیم انجمنی به قدرت انجمن رانندگان برای خلبانان هم داریم؟ برای کاپیتان‌های کشتی هم داریم؟ چرا در دنیا نداریم؟

فریبرز رییس‌دانا: این‌که دانشگاه را باید استادان و بیمارستان را پزشکان بچرخانند شکی نیست. دانشگاه نافی حقوق دانشجویان نیست. رانندگان باید تشکل داشته باشند.

سهم فدراسیون از ترانزیت حمل‌و‌نقل، بالای 60 درصد است

محمد عیقرلو: در مورد تجمع انجمن‌ها در قالب فدراسیون مختصر توضیحی می‌دهم. خردمندان و صاحب‌نظران در اتاق بازرگانی ایران و تمام سران تشکل‌های کارفرمایی در حوزه حمل‌و‌نقل هوایی، دریایی، جاده‌ای و ریلی با شورای راهبردی اتاق بازرگانی، فدراسیون حمل‌و‌نقل و لجستیک ایران را در سال 1394 تاسیس کردند. فدراسیونی از تمام انجمن‌های کارفرمایی حمل‌ونقلی همانند انجمن کشتیرانی و خدمات وابسته، انجمن شرکت‌های هواپیمایی، انجمن شرکت‌های ریلی که از جمله موسسان و بنیان‌گذاران فدراسیون بوده‌اند و اساسنامه بسیار کاملی را تهیه کردند و بعد از سال‌ها مطالعه این فدراسیون تاسیس شد. این انجمن از 8 تشکل اصلی در اتاق بازرگانی ایران به ثبت رسیده و تشکل کارفرمایی و ملی است. دو تشکل ملی و غیر از اتاق بازرگانی به‌عنوان ناظر همانند انجمن شرکت‌های حمل‌و‌نقل مسافری یا انجمن بوژی‌داران که سهم بالایی در حمل‌و‌نقل دارد ازجمله اعضای ناظر فدراسیون هستند. این فدراسیون در سال‌های اول با کمترین امکاناتی که شاهد آن بودیم اقدامات سازماندهی خود را آغاز کرد و در سال دوم بزرگ‌ترین همایش حمل‌ونقل بین‌المللی را در ایران به اجرا گذاشتند که از 28 کشور دنیا شرکت کردند و خروجی داشت که اگر دولت‌مردان به مطالبی که در آن همایش عنوان شد توجه کنند، متوجه خواهند شد که تشکل‌ها تا چه میزان ظرفیت و قدرت دارند و خروجی فدراسیون کاملا مشهود است. فدراسیون در سال 96 اولین تحقیق مطالعاتی را به گمرک ایران و به شورای‌عالی ترابری در بحث شرکت‌های حمل‌و‌نقل در قالب aeu تحویل داد که همان‌گونه که تجار و بازرگانان از قوانین و مقررات aeu  در گمرک استفاده می‌کنند، شامل حال شرکت‌های حمل‌و‌نقل بین‌المللی هم شود و طبقه‌بندی و شرایطی را ایجاد کند تا بتواند از مزایایی که این کنوانسیون در تجارت جهانی برای تجار قائل شده برای شرکت‌های حمل‌و‌نقل نیز مهیا کند. با تلاش هیات مدیره، فدراسیون توانست بزرگ‌ترین پوشش بیمه‌ای با کمترین خطر را برای شرکت‌های مجموعه به‌وجود آورد که آمارش وجود دارد و قابل گزارش است. اکنون سهم فدراسیون از ترانزیت حمل‌و‌نقل، بالای 60 درصد است. ضمن آن‌که تشکل‌های استانی همانند انجمن خراسان، سیستان‌و‌بلوچستان، گلستان و شمال‌غرب از مزایا و امکاناتی که فدراسیون دارد، استفاده می‌کنند و فدراسیون نقش خود را به نحو شایسته‌ای ایفا می‌کند.

تشکل‌های حمل‌و‌نقلی هویت خود را از کجا می‌گیرند؟

حامدرضا حیدری: با تعاریفی که از حمل‌و‌نقل پایدار و توسعه پایدار شده است، حمل‌‌ونقل ابعاد اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی دارد. ما حمل‌و‌نقل را صرفا جابه‌جایی بار و مسافر نمی‌دانیم و مباحثی همانند تصادفات و تلفات نیز باید دیده شود. پرسشی در این‌جا مطرح است این‌که تشکل‌های حمل‌و‌نقلی هویت خود را از کجا می‌گیرند؟ هویت در کشورهای مختلف در یک فرآیند پیچیده قدرت به‌وجود می‌آید و فعالانه مطرح می‌شود و به‌صورت منفعلانه از سوی افرادی که این هویت را نمی‌خواهند بپذیرند، اعطا می‌شود. بسیاری از تشکل‌های ما ، شتر گاو پلنگی هستند. ما تفکیک کارگری و کارفرمایی انجام می‌دهیم اما واقعیت آن است که برای خیلی از تشکل‌ها نمی‌توان تفکیک قائل شد و نمی‌توانیم بگوییم که صرفا مدافع حقوق کارگری است یا کارفرمایی‌؟ راهکار، تشکیل تشکل‌های سراسری است. تشکل‌های سراسری تعابیر مختلفی دارند، بحث من وحدت اینترناسیونالیستی کارگری نیست. به‌عنوان مثال در مورد بحث گران‌شدن بنزین که آیا تشکلی در این مورد عکس‌العملی انجام داده که معطوف به قدرت آن تشکل باشد؟

فریبرز رییس‌دانا: بله کانون نویسندگان ایران بیانه‌ای در همان روز در مورد گران شدن بنزین داد و همه چیز را محکوم کرد.

حامدرضا حیدری: آیا بزرگان و تشکل‌هایی که وجود دارند، می‌توانند در قالب یک بیانیه دور هم جمع شوند و وحدت‌نظر داشته باشند؟ صنعت حمل‌و‌نقل مستقیما با افرادی روبه‌رو است که بیشترین آن‌ها در کشور در صنعت حمل‌و‌نقل فعالیت می‌کنند؛ در نتیجه باید درخصوص این بحث اجتماعی تاکید بسیار شود. از سوی دیگر بحث منابع مالی و امکانات موجود، همچنین ارتباط تشکل‌ها با حاکمیت مدنظر است. در این مورد باید بررسی شود که آیا این ارتباط با حاکمیت می‌تواند منشأ قدرت تشکل‌ها باشد. به‌عنوان مثال خانه کارگر که از زمان تأسیس آن تا کنون کراراً به دست احزاب و جریان های نختلف افتاده و  در مجلس هم ورود پیدا کرده، آیا توانسته هویت کارگری  را پیگیری کند ؟

شایسته است  روی تشکل‌های سراسری تاکید بسیار شود و همان‌طور که دوستان اشاره کردند  ایجاد وحدت‌نظر و مواضع واحد به تناسب شرایط مختلف کشور، ، می‌تواند به‌ بهترین نحو هویت مستقل از این تشکل های سراسری بسازد.

نظام کارفرمایی در بخش حمل‌و‌نقل جاده‌ای!

فهرست مطالب

مطالب رپورتاژ