صنعت حمل و نقل آنلاین: مقصود اسعدی‌سامانی: در ارزیابی صحیح تشکل‌ها می‌بینیم که تشکل‌های کارفرمایی با تشکل‌های کارگری به دلیل دغدغه‌های متفاوتی که دارند، قابل مقایسه نیستند و نباید این دو را برای ارزیابی در یک ترازو قرار داد. تشکل‌های کشور نوپا هستند. قبل از انقلاب تشکل‌های سندیکایی داشتیم اما بعد از انقلاب تشکل‌های سندیکایی منحل شد و تا حدودی دولت‌مردان اعتقادی به استفاده از ظرفیت تشکل‌ها نداشتند. در سال‌های اخیر اقداماتی صورت گرفته و با قدرتی که اتاق ایران به‌دست آورده و با تصویب قانون بهبود مستمر محیط کسب‌و‌کار، نقشی به انجمن‌ها یا تشکل‌ها در این قانون داده شده، اما عملا در اجرا هنوز این قانون به درستی مورد توجه و عنایت دولت‌مردان قرار نگرفته است. در آن قانون قید شده، اگر دستگاه یا سازمانی خواست سازوکار اجرایی تعریف کند و بخشنامه‌ای را صادر کند یا مقرراتی را تدوین یا ابلاغ کند باید نظر تشکل‌ها را بداند، اما در عمل این‌ موضوع کمتر در دستگاه‌های دولتی رخ می‌دهد. اگر هم در تصمیم‌گیری‌ها انجمنی را دخالت دهند به دلیل رابطه‌ای است که میان آن تشکل با مسئول دستگاه مربوطه است. باید تغییر نگرش در دستگاه‌های دولتی نسبت به تشکل‌ها صورت گیرد تا تشکل‌ها را به‌عنوان بازوی کمکی خود تلقی کنند و بدانند تشکل‌ها در مقابل دستگاه‌های دولتی نیستند و می‌توانند در خیلی از مواقع منتقل‌کننده مشکلات و مسائل دولت‌ها به اعضای خود باشند و از سوی دیگر منعکس‌کننده مشکلات و نظرات اعضای تشکل‌ها به دستگاه‌های دولتی، تا دولت با دید باز تصمیم‌گیری کند. در حوزه حمل‌و‌نقل هوایی، انجمن شرکت‌های هواپیمایی یک تشکل کارفرمایی است که تمامی شرکت‌های هواپیمایی فعال کشور را در برمی‌گیرد. یعنی تکثر در تشکل هوایی به دلیل محدودیت تعداد اعضای این صنف، وجود ندارد. البته تشکل‌های خرد صنفی تخصصی داریم همانند کانون متخصصین تامین و نگهداری‌ها، انجمن پرسنل مراقبت پرواز و… که بیشتر مسائل تخصصی کار خود را پیگیری می‌کنند. انجمن شرکت‌های هواپیمایی به‌عنوان یک تشکل ملی مدافع و تامین‌کننده منافع تمامی اعضای خود است که شرکت‌های هواپیمایی فعال کشور هستند. خوشبختانه با استفاده از ظرفیت اعضای هیات ‌مدیره و استفاده از ظرفیت تشکل به‌عنوان نهاد مدنی سعی کرده‌ایم مسائل و مشکلات اعضا را به دستگاه دولت و حاکمیت منتقل کنیم و تعامل نسبی خوبی را بین مجموعه تشکل انجمن شرکت‌های هواپیمایی و دستگاه حاکمیتی و دولتی برقرار کنیم و توانسته‌ایم بخشی از مشکلات شرکت‌های هواپیمایی را منتقل کرده و برای حل مشکلات اقدام کنیم. متاسفانه در حوزه‌های قانون‌گذاری کشور، نگاه مثبتی به تشکل‌ها وجود ندارد و عملا برخی از قوانینی که در حوزه تخصصی شرکت‌ها تاثیرگذار است، بدون کسب نظر از حوزه‌های تخصصی در مجلس مطرح می‌شود و به تصویب می‌رسد که تاثیرات خوبی ندارد.

فریبرز رییس دانا: شرکت‌های تحت پوشش انجمن شرکت‌های هواپیمایی چه نوع شرکت‌هایی هستند؟

مقصود اسعدی‌سامانی: شرکت‌های هواپیمایی و دفاتر خدماتی مسافرتی برای خود تشکل جداگانه‌ای دارند و عضو فدراسیون هستند.

قانون با اجرا فاصله بسیاری دارد

بهروز غروی: در ابتدا باید با ساختار و نقش تشکل‌ها در کشور آشنا شویم، زیرا با یک بخشنامه تمامی قوانین به هم می‌ریزد. فرض کنید در سازمان حمل‌و‌نقل جاده‌ای، آیین‌نامه‌ای به اسم تاسیس‌ و بهره‌برداری از شرکت‌های حمل‌و‌نقل داریم. دو فعالیت کاملا متفاوت را ادغام کرده و نتیجه آن بهم‌ریختگی است که در سالنامه آماری آمده است. بیش از 90 درصد رانندگان کشور، خودمالک و خودراننده هستند و از سوی دیگر بین 3 تا 5 هزار شرکت حمل‌و‌نقل جاده‌ای داریم که بدون مالکیت 10 کامیون نمی‌توانند مجوز فعالیت داشته باشند. اگر 5 هزار شرکت حمل‌و‌نقل داشته باشیم که هر کدام آن‌ها باید 10 کامیون با راننده داشته باشند، چگونه 97 درصد رانندگان ما خارج از این شرکت‌ها به‌صورت تک‌مالکی فعالیت می‌کنند؟ متاسفانه قانون با اجرا بسیار فاصله دارد. ما شرکت‌های حمل‌و‌نقلی مالک کامیون زیادی نداریم. مالک کامیون‌ها، رانندگان هستند. در انگلستان نیز به‌همین صورت است و کامیون‌های ملکی شرکت‌های حمل‌و‌نقل بیشتر از 5 یا 6 کامیون نیست. اما هر کامیون‌دار تک‌واحدی که قصد فعالیت داشته باشد باید از طریق شرکت وارد عملیات حمل‌و‌نقل شود. این کمبود در کشور ما وجود دارد و باید اصلاح شود.

افسانه فخری: در مقوله حمل‌‌ونقل جاده‌ای یک راننده به‌صورت منفرد نمی‌تواند فعالیت حمل‌و‌نقلی کند و حتما باید تحت پوشش یک شرکت همانند کریر فعال در حوزه حمل‌و‌نقل جاده‌ای یا زیر پوشش شرکت فعال در حمل‌و‌نقل داخلی باشد.

بهروز غروی: در رابطه با حمل‌و‌نقل بین‌المللی گفته شما صحیح است و رانندگان در عمل باید تحت پوشش شرکت حمل‌و‌نقلی فعالیت کنند، اما در مورد حمل‌و‌نقل داخلی به این صورت نیست. در حمل‌و‌نقل داخلی هر راننده‌ای که کامیون داشته باشد می‌تواند به هر شرکتی مراجعه کند و بارنامه دریافت کند و انفرادی فعالیت کند.

نمی‌توانیم به قوانین اتکا کنیم و باید ساختار موجود و نقش تشکل‌ها را در ساختار موجود مورد بررسی قرار دهیم.