صنعت حمل و نقل آنلاین: ایجاد زمینه یک اشتراک کاری بین شرکت‌های بخش خصوصی هوایی ایران و ترکیه زمینه‌ساز برای همکاری صنعتی تجاری در مناطق آزاد می‌شود.
ترکیه با داشتن 461 هواپیمای مسافری و 62 هواپیمای باری یکی از ناوگان‌های هوایی مهم خاورمیانه و حتی اروپا است. در این میان ترکیش‌ایر با داشتن 147 هواپیمای مسافری در ردیف اول سرویس‌دهی به خدمات پروازی در سطح بین‌المللی در تمامی قاره‌ها است. بعد از ترکیش‌ایر نیز پگاسوس با 94 هواپیمای بوئینگ و ایرباس در رتبه دوم قرار دارد.
به‌طور کلی شرکت‌های هواپیمایی انورایر با 32 هواپیمای مسافری، MNG با 7 هواپیمای باری و ACT، سان‌اکسپرس با 70 هواپیمای مسافری، آنادولوجت با 66 هواپیمای مسافری و اطلس‌گلوبال با 27 فروند هواپیمای مسافری (درحال توقف) و براجت با 7 هواپیما (در حال توقف) ناوگان هواپیمای باری و مسافری ترکیه را تشکیل می‌دهند که علاوه بر پروازهای جهانی تمامی نقاط و شهرهای داخل ترکیه را نیز سرویس می‌دهند.
با عنایت به این‌که در پروازهای داخلی به‌خصوص به شهرهایی که در مناطق آزاد ایران قرار دارند، به جز چند شهر بقیه شهرها فاقد خدمات پروازی هستند، چندی پیش طی یک نامه رسمی از سوی خانه اقتصاد و تجارت ایران و ترکیه به شورای عالی مناطق آزاد پیشنهاد شد امکان ایجاد یک جوینت‌ونچر هوایی بین شرکت‌های هوایی موجود ایران و برخی از شرکت‌های بخش خصوصی ترکیه وجود دارد که تامین پروازهای شهرها در حوزه مناطق آزاد هر دو سو را تامین کنند.
با در نظر گرفتن این‌که منطقه آزاد ماکو از لحاظ وسعت تحت پوشش و مساحت دومین منطقه آزاد جهان بعد از شانگهای چین است و شهر ماکو در مرکزیت منطقه آزاد دارای فرودگاه بین‌المللی برای نشستن هواپیماهای سنگین مسافری و باری است و ایران با کمبود هواپیمای باری مواجه است و از سوی دیگر، همجواری این منطقه آزاد با منطقه آزاد ارس که هر دو با آمد و شد زیادی از سوی بازرگانان داخلی و صاحبان صنایع داخلی و خارجی روبه‌رو است و از سوی دیگر وجود چهار منطقه آزاد اروندکنار، منطقه آزاد‌انزلی، چابهار، قشم و کیش که جزو مناطق بازرگانی و اقتصادی کشور هستند و پیوسته با کمبود هواپیمای باری و مسافری مواجه هستند، به‌خصوص در منطقه مرزی بازرگان، جلفا و کاپی‌سوی که گمرکات اصلی شمال‌غرب کشور در آن قرار دارند، این نیاز بیشتر به چشم می‌خورد و اگر این امر تحقق پیدا کند می‌توان برای حمل سریع قطعات مورد نیاز صنایع مستقر در شمال‌غرب کشور و همچنین تامین قطعات از طریق دیگر با استفاده از قوانین و مقررات تجارت آزاد در مناطق آزاد جهان بهره گرفت. از سوی دیگر این امر عامل افزایش گردشگر توریستی و مسافران تجاری خواهد شد.
دکتر سیدجلال ابراهیمی
مدیر مرکز پژوهش و تحقیقات ایران و ترکیه
