صنعت حمل و نقل آنلاین: آنچه در بحث گردشگری و توسعه بیش از پیش این صنعت رو به رشد اهمیت فراوانی دارد، حمایت سرمایه گذاران است. اما چطور می توان حوزه گردشگری کشور را به حوزه ای جذاب برای سرمایه گذاران تبدیل کرد. بدون شک دولت به عنوان محور اجرایی برنامه های توسعه گردشگری و مجلس به عنوان اصلی ترین نهاد قانون گذاری در جذب سرمایه گذاران به حوزه گردشگری دارای اصلی ترین جایگاه در این چالش هستند. این موضوع را با سخنگوی کمیسیون اقتصادی و برنامه و بودجه مجلس به گفت و گو نشسته ایم:
محمد مهدی مفتح، سخنگوی کمیسیون برنامه و بودجه مجلس دهم در گفت و گو با خبرنگار پارلمانی “توسعه پایدار گردشگری” از این صنعت به عنوان یکی از ظرفیت های قابل توجه اقتصاد کشور یاد می کند، اما ضمن اظهار تاسف از این که ظرفیت های گردشگری به فعلیت درنیامده و همچنان بالقوه است، توضیح می‌دهد: “کشور ما چهار فصل است. آب و هوای خوب و آثار باستانی قابل توجهی دارد. ایران هدف بسیار خوبی برای توریست های مختلف است و می توانیم توریست های مختلف را در کشور جذب کنیم.”
البته وی در ادامه این چنین به اهمیت حفظ موازین دینی در صنعت گردشگری تاکید می‌کند: «البته شرایطی داریم که بر حفظ این شرایط نیز تاکید داریم. شرایطی که برخاسته از تعالیم دینی ما هستند؛ ما می خواهیم توریست در کمال سلامت اخلاقی و رفتاری به کشورمان بیاید. این موضوع قطعاً مقدور و شدنی است. بین توریست ها افرادی داریم که به دنبال مطالعات تاریخی و علمی هستند و یا افرادی که در پی یک فضای سالم به کشور ما می آیند. ما در زمینه های مختلف ظرفیت داریم، اما متاسفانه قسمت قابل توجهی از این ظرفیت ها به فعلیت در نیامده است و این ضعفی است که ما داریم.”
سخنگوی کمیسیون برنامه و بودجه جایگاه دستگاه متولی گردشگری کشور را جایگاهی مناسب در تعاملات کشور و دولت می داند و می گوید: سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در سطح معاون رییس جمهوری قرار دارد. این شرایط بسیار مناسبی است برای استفاده از امکاناتی که در اختیار دولت قرار دارد. دولت نباید متولی عملیاتی شود. باید زیرساخت ها را فراهم کند و سیاست گزاری انجام دهد. باید بستر را به گونه ای فراهم کند که ظرفیت به فعلیت درآید. برای این کار باید در بالاترین سطح عمل شود، یعنی یک پله پایین تر از رییس جمهور که معاونت رییس جمهور است. ما ساختار داریم. حالا باید این سوال را پرسید که چرا گردشگری در ایران فعال و موفق نیست؟ به نظرم سازمان میراث فرهنگی و گردشگری باید پاسخگو باشد.
«عملکرد متولیان گردشگری قابل دفاع نیست»
مفتح عملکرد سازمان میراث فرهنگی و گردشگری را در سال های گذشته قابل دفاع نمی داند و سیاسی شدن این سازمان را به عنوان یکی از دلایل این موضوع عنوان می کند و می گوید: “عرصه گردشگری این روزها و این سال ها نیازمند حضور سرمایه گذاران است. اما شرایط لازم برای حضور سرمایه گذاران فراهم نشده است. شاید یکی از دلایل، سیاسی شدن سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در سال های اخیر است. باید توجه داشت که ماهیت این سازمان اصلاً سیاسی نیست و نباید اینطور باشد. پرداختن به سیاست در چنین سازمانی باعث شده از اصل موضوع که توجه به صنعت گردشگری است دور شویم. ما این همه جوان بیکار داریم. اما نتوانستیم به سهم مان از اشتغال در گردشگری برسیم. پاسخ گوی این موضوع سازمان میراث فرهنگی است. ما هتل مناسب به اندازه کافی نداریم. زیرساخت های گردشگری ما دارای مشکلات متعدد هستند. در چنین وضعیتی سرمایه گذاران علاقه ای به سرمایه گذاری در کشور نخواهند داشت. سازمان باید پاسخ گوی این مشکلات باشد.”
نماینده مردم تویسرکان در مجلس دهم معتقد است سازمان میراث فرهنگی و گردشگری از نظر ساختار اداری در بالاترین سطح قرار دارد و از نظر بودجه و امکانات هر آنچه لازم بوده در اختیار داشته، اما درباره عملکرد ضعیف خود پاسخگو نیست. او در ادامه به وضعیت گردشگری حوزه انتخابیه اش اشاره می کند و می گوید: به طور مثال در حوزه انتخابیه تویسرکان ظرفیت های بسیار بالایی در گردشگری داریم. اما سازمان میراث فرهنگی اصلاً حضور ندارد. ما بارها درباره آثار باستانی این حوزه انتخابیه صحبت کرده ایم اما با سازمانی منفعل و بدون تحرک مواجه هستیم. ما از سازمان میراث فرهنگی گله داریم و معتقدیم مسوولیت عدم تحقق اهداف میراث فرهنگی و گردشگری، سازمان میراث فرهنگی است. اگرچه مسوولان میراث فرهنگی و گردشگری بارها کمبود بودجه را به عنوان دلیل برخی کم و کاستی های عرصه گردشگری اعلام کرده اند، اما سخنگوی کمیسیون برنامه و بودجه این موضوع را نمی پذیرد. «سازمان میراث فرهنگی و گردشگری بیاید و در این باره آمار ارایه کند که بودجه ها را کجا مصرف کرده است. به نظر من سازمان میراث فرهنگی نتوانسته است جذب درست سرمایه داشته باشد. برای سازمان میراث فرهنگی حوزه های سیاسی مهمتر از حوزه های تخصصی بوده است.”
دولت باید به دنبال جذب سرمایه گذاران باشد
مفتح با اشاره به موضوع مالیات که یکی از موانع حضور سرمایه گذاران در عرصه گردشگری کشور است نیز سازمان میراث فرهنگی را مسوول می داند و معتقد است سازمان میراث فرهنگی باید این موضوع را پیگیری کند. این سازمان باید مشکلات این چنینی را کارشناسی و در دولت مطرح کند و به دنبال راهکار مناسب برای آن باشد. سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری به عنوان متولی امر گردشگری باید تحرک و برنامه داشته باشد. باید دنبال بودجه و امکانات باشد و با نمایندگان مجلس تعامل مناسب داشته باشد اما سازمان در حال حاضر بی‌تفاوت و منفعل است.
دولت و مجلس در گردشگری فعال نیستند
سیدکاظم دلخوش، سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس نیز در گفت و گو با “توسعه پایدار گردشگری” تاکید می کند: “صنعت گردشگری از صنایعی است که امروز در دنیا حرف اول را می زند. کشورهای بسیاری بالاترین منبع درآمدشان از محل گردشگری است. اما در کشور ما با وجود موقعیت جغرافیایی بسیار و جذابیت های بی مثال گردشگری، این صنعت درآمدزا هنوز مغفول مانده است و نتوانسته ایم آن طور که باید در زمینه صنعت گردشگری قدم برداریم.”
دلخوش نوک پیکان انتقادش را نخست به سمت دولت و سپس به سمت مجلس می گیرد و می گوید: “دولت در سال های گذشته در بودجه نویسی تلاشی برای افزایش بودجه گردشگری نداشته و مجلس نیز آن طور که باید بودجه کافی را به سازمان میراث فرهنگی و گردشگری اختصاص نداده است. درصورتی که اگر از گردشگری حمایت شود و این صنعت گسترش یابد، می توانیم قانون سند چشم انداز که سهم نفت باید به صفر برسد را محقق کنیم.”
صعنت گردشگری جایگاه خود را پیدا نکرده است
سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس در پاسخ به این سوال که چرا سرمایه گذاران علاقه ای به سرمایه گذاری در صنعت گردشگری کشور ندارند و کمتر در این حوزه فعالیت می کنند چنین توضیح می دهد: “یکی از اصلی ترین دلایل این است که صنعت گردشگری نتوانسته جایگاه اصلی خود را در کشور پیدا کند. مسوولان این بخش هم تاکنون نتوانسته اند قدم مناسبی در این راه بردارند، درصورتی که صنعت گردشگری یکی از بهترین منابع کسب درآمدهای کلان برای کشورهاست. سازمان میراث فرهنگی و گردشگری وظیفه دارد به سرمایه گذاران کمک کند تا سرمایه گذاری در این صنعت برای آنها جذاب و پربازده باشد.
دلخوش معتقد است سازمان میراث فرهنگی به عنوان متولی گردشگری در کشور باید طرح و برنامه داشته باشد و دولت از سرمایه گذاران عرصه گردشگری حمایت کند. او می گوید مجلس هر طرحی بیاورد بار مالی به آن می خورد. برای جلوگیری از این موضوع دولت باید سکاندار اصلی صنعت گردشگری باشد. اگرچه تاکید دارم که کارهای مجلس در حوزه گردشگری هم راضی کننده نیست. باید در قوانین بیشتر به دنبال حمایت از سرمایه گذاران باشیم تا گردشگری در کشور به جایگاه اصلی خود برسد.
آنچنان که از مواضع سخنگویان دو کمیسیون اصلی اقتصادی در مجلس پیداست، دولت و به طور مشخص سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری به عنوان اصلی ترین متولیان صنعت گردشگری در کشور باید سکان هدایت این صنعت پردرآمد به سمت توسعه بیشتر را در دست بگیرند. موضوعی که به دلایل مختلف از جمله سیاسی شدن سازمان میراث فرهنگی در سال های گذشته محقق نشده است. اما با امضای برجام و کم شدن سیاست های خصمانه ایران هراسی از سوی برخی کشورهای اروپایی و در نتیجه افزایش تعداد گردشگران ورودی به ایران، زمان آن رسیده تا سازمان میراث فرهنگی و گردشگری ضمن بهبود زیرساخت ها بستر مناسب برای سرمایه گذاری های کلان در صنعت گردشگری را فراهم کند.
