صنعت حمل و نقل آنلاین: حمل و نقل ترکیبی کشتیرانی به عنوان یکی از بزرگترین شرکتهای حمل و نقل چند منظوره با دارا بودن واگنهای لبه کوتاه، مسطح و مخزندار ملکی، در زمینه حمل مواد سوختی، روغنی، کانتینر و جنرال کارگو فعالیت دارد. این شرکت با سرمایه گذاری گروه ج.ا. ایران و راه آهن ج.ا. ایران به منظور متمرکز کردن ارائه خدمات حمل و نقل گروه کشتیرانی به صاحبان کالا و در راستای تکمیل زنجیره تامین و توسعه حمل و نقل چند وجهی به صورت سهامی خاص تاسیس شد و به عنوان یکی از بزرگترین شرکتهای حمل و نقل چند منظوره خدمات مورد نیاز مشتریان را با کیفیتی برتر سریع، ایمن، ارزان بصورت DOOR TO DOOR ارائه میکند. برای آشنایی بیشتر با فعالیت ها و برنامه های این شرکت با کاپیتان قاسم زحمتکش، مدیرعامل شرکت به گفت و گو نشستیم:
اهمیت حمل و نقل دریایی را در اقتصاد کشور چگونه ارزیابی می کنید؟
حمل و نقل دریایی دراقتصادکشور اهمیت بسیاری دارد و رسانهها، مطبوعات و بهویژه نشریه صنعت حمل و نقل به عنوان نشریه تخصصی در حوزه حمل و نقل باید نگاه ویژهای به این بخش داشته باشد. چون تا زمانی که حمل محمولههای دریایی به وسیله کشتیها به بنادر جنوبی و شمالی نرسد، صنعت حمل و نقل داخلی و ترانزیت بیمعنی است. گرچه حمل بارهای معمولی در داخل کشور انجام میشود اما بارهایی که ارز وارد مملکت میکنند از طریق صادرات و ترانزیت دریا انجام میشود. بر این اساس صنعت حمل و نقل ما باید دریامحور باشد و در این زمینه بیشتر کار شود. از طرفی این موضوع باید در ابعاد بسیار گسترده اطلاعرسانی شود تا بتوانیم وظیفه اصلی خود را که خدمات “door to door” یا “درب به درب” است، انجام دهیم. با توجه به توسعه و پیشرفتی که هماکنون در زمینه دیجیتالیزیشن داریم، و اینکه همه چیز آنلاین شده و اطلاعات لازم را از طریق شبکههای مجازی جستوجو و کسب میکنیم و با اطمینان خاطر سفارش را به مقصد میرسانیم؛ باید به این سو حرکت کنیم تا صنعت حمل و نقل ما نسبت به جایگاه فعلی خود پیشرفت بیشتری داشته باشد و جوابگوی نسل آینده برای انتقال تمدن چندین هزار ساله باشیم. از دیگرسو هنوز آنطور که باید، بسترسازی لازم برای نهادینه کردن به موقع صنعت حمل و نقل انجام نشده است وگرنه این صنعت در کشور ما باید در جایگاهی بالاتر قرار میگرفت.
کارآمدی مدیریت درحمل ونقل دریائی را چگونه می بینید؟
ببینید؛ کشور ما از دریانوردان بسیار باسواد و باپشتکار بالایی برخوردار است. افرادی که با وجود وابستگی شدید به خانواده آنقدر علاقه به پیشرفت خود و مملکت دارند که شش ماه، شش ماه از خانواده دور میشوند تا حمل و نقل دریایی به دست خود ایرانیها انجام شود. در حالی که در اوایل انقلاب درصد زیادی از نیروهای خارجی در این صنعت کار میکردند؛ اما بعد از انقلاب جوانان با وجود مسائل جنگ، جبهه و تحریمها در زمینه حمل و نقل دریایی با استعداد و پشتکار بالا کار کردند و هم اکنون کاپیتانها و فرماندهان بسیار قابلی هستند و کشتیرانی جمهوری اسلامی به عنوان سازمان متولی حمل و دریایی کشور با تمام سختیها و با وجود اینکه جهان سلطه علیه ماست؛ بدون هیچ کمبودی کار میکند و دوستان با دانش و توان خود در مقابل تمام این سختیها ایستادگی کردند و این صنعت را پیش بردند.
این در حالی است که کشتیرانی جمهوری اسلامی در نوک حمله دشمن قرار داشت و دشمنان می خواستند این بخش از حمل و نقل را فلج کنند. در حال حاضر هم تحریمهای سختتر در پیش داریم و اگر به داد هم نرسیم دشمن در پی تجزیه اقدامات ماست.
علت عقب ماندگی صنعت ریلی از دیدگاه شما چیست؟
درباره صنعت ریلی صاحبنظر نیستم؛ اما ما از راهآهن جمهوری اسلامی ایران بیشتر از این توقع داریم؛ چرا که عزم و اراده جدی در این عرصه نمیبینم. جادههای ما که آن همه حوادث دارند، بخش هوایی هم که به خاطر گران بودن زیاد مورد استقبال مردم نیست، بر این اساس آسانترین، ارزانترین و ایمنترین بخش حمل و نقل، بخش ریلی است و باید علل کندی این سیستم را واکاوی کرد. به نظر من باید یک برنامهریزی و استراتژی صریح انجام شود و راهآهن نیز بسترسازی و زیرسازی لازم را انجام دهد. شاید مشکلاتی وجود دارد که ما نمیدانیم اما باید پاسخگو باشند. علت دیگر کمبود شبکه در معابر پرتردد است. جاهای پرتردد باید شبکه سراسری فعال بیشتری داشته باشد. با این حال فقط خط مشهد- تهران دو خطه شده؛ در حالی که تمام بارها از جنوب حمل میشود و دوخطه شدن آنها برای تسریع در حمل ضروری است. نکته مهم دیگر اینکه راهآهن بیش از حد در مسائل حمل و نقل ریلی مداخله نکند؛ چون نگاه راهآهن، نگاهی دولتی است. از دیگر معایب حمل ریلی گران بودن آن است، گرچه صنعت ریل ایمن، مطمئن و جایگزین مناسبی برای حمل جادهای و رها شدن از معایب حمل جادهای است؛ اما ارزان نیست چون زیرساخت ندارد. در حالی که همه اذعان داریم اگر حمل ریلی ارزان شود امکان ندارد کسی سراغ حمل جادهای برود.
ساختار شرکت شما از نظر مالکیت چگونه است؟ بخش خصوصی نیز در آن نقش دارد؟
بله ما خصولتی هستیم؛ هم بخش دولتی و هم بخش خصوصی سهامدار شرکت ما هستند.
قوانین و مقررات موجود را تا چه حد تسهیل کننده و یا مانع رشد حمل و نقل ترکیبی میدانید؟
قوانین و مقررات کافی در کشور وجود دارد؛ اما مشکل اینجاست که این قوانین به مرحله اجرایی نمی رسد. بر این اساس قرار شده بخشی از مشکلات حوزه حمل و نقل را با کمیسیون عمران مجلس در میان بگذاریم و امیدواریم که در کمیسیون عمران مجلس به نتیجهای برسیم. با تجربیاتی که دوستان در این صنعت دارند پیشنهادات خوبی برای اجرایی شدن این قوانین ارائه میدهند.
نهادها و سازمانهای دولتی تا چه حد پاسخگوی مسائل شرکتهایی نظیر شرکت شما هستند؟
خوشبختانه به علت اینکه یک شرکت خصولتی هستیم، دوستان راهآهن تعامل خوبی با ما دارند. چون نیمه دولتی هستیم، یکسری از قوانین و مقررات را راحتتر و بدون چون و چرا انجام میدهیم. اما از طرف دیگر شاید شرکت خصوصی یکسری اطلاعات جدا داشته باشد و از روی اختیارات خودش در جهت منافع بیشتر استفاده کند؛ ولی گاهی دولتی بودن ما مانع انجام برخی کارها میشود که این موضوع را با دوستان راهآهن مطرح کردهایم و آنها کمک بزرگی به تسریع پیشبرد اهداف شرکت ما در جهت توسعه صنعت حمل و نقل ریلی کردهاند.
آیا در شرکت شما زمینه سرمایهگذاری داخلی و خارجی وجود دارد؟
شرکت ما زیرگروه بخش کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران است و بر اساس سیاستهای شرکت کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران حرکت میکنیم. اگر سرمایهگذاری هم باشد کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران انجام می دهد و به ما ابلاغ میکند. بر این اساس اگر سرمایهگذاری پیدا کنیم به کشتیرانی معرفی میکنیم آنها پیگیری لازم را انجام میدهند.
با توجه به شرایط جغرافیایی کشور فکر می کنید کدام یکی از بخشهای صنعت حمل و نقل میتواند تأثیر بیشتری در توسعه کشور داشته باشد؟
بخش ریلی. اما باید زیرساختهای لازم را فراهم و شبکه ریلی کشور را بیشتر راه بی اندازیم و دو خطه کنیم. در این میان فقط کندی ریل مشکل است و در صورت فراهم آمدن زیرساختها هیچ مشکلی نداریم. لوکوموتیو به اندازه کافی داریم و در صورت کمبود میتوانیم وارد کنیم. برای مثال واگنسازی اراک هم فعال است و از واردات آن بینیاز هستیم.
برای صادرات و واردات کدام یک از بخشها اهمیت بیشتری دارد؟
90 درصد صادرات و واردات از طریق دریاست و این اهمیت ویژه و فوق العاده ای دارد. ما به اندازه کافی برای کشور کشتیهای مسافری و باری داریم؛ اما توسعه ناوگان جمهوری اسلامی جزو الزامات کشور ماست. با این حال هم اکنون با تمام توان با پتانسیل دریایی و ناوگان کشتیرانی کار میکنیم و اگر بارهایی از دیگر خطوط وارد میشود به درخواست صاحبان بارهاست و بر اساس قرارداد حمل دریایی خریدار نمی تواند لاین انتخاب کند و فروشنده باید انتخاب کند.
نمایشگاه بین المللی ریلی امسال را چگونه دیدید؟
برای نخستین بار بود که از چنین نمایشگاهی بازدید داشتم؛ اما آنطور که دوستان گفتهاند شرکت ما در نمایشگاه امسال با توانمندیهای بیشتری حضور پیدا کرده و سعی شده شرکت بیشتر و بهتر به بازدیدکنندگان معرفی شود. از طرفی در نظر داریم در سالهای بعدی و نمایشگاههای بعدی با توان بیشتر و قدرتمندتر حضور پیدا کنیم.
حضور در نمایشگاه منجر به بستن قراردادی هم از طرف شرکت شما شد؟
حضور در نمایشگاه زمینه رایزنیهای لازم برای بستن قرارداد را در آینده نزدیک فراهم کرد.
شرکت شما رقبایی هم دارد؟
هر شرکتی برای بهبود و کارایی خود بدون شک باید رقیب داشته باشد؛ البته ما رقبا را دوستان خود میدانیم که به رشد و پیشرفت همدیگر کمک میکنیم.
بسیاری معتقد به سیستم یکپارچه مدیریت در بخشهای مختلف صنعت حمل و نقل هستند. دیدگاه شما در این مورد چیست؟
امیدواریم روزی برسد که حمل و نقل چند وجهی دریا، جاده و ریل آنقدر با هم هماهنگ و منسجم باشند که به صورت Team Work کارها را حول محور همدیگر با سیستم واحد جلو ببرند، به طوری که حمل و نقل از دریا خودبهخود به بخش ریل برود و از بخش ریل به دریا و از دریا به جاده و هر سه هماهنگ با هم زیر پوشش یک مدیریت واحد در امور حمل و نقل فعالیت کنند. وزارت راه باید این هماهنگی را بین دریا، ریل و جاده ایجاد کند.
چقدر با این وضعیت مطلوبی که در حوزه حمل و نقل ترسیم کردید، فاصله داریم؟
اگر زیرساختها فراهم شود خیلی سریع میتوان به این چشمانداز رسید. باید به دیگرباوری برسیم، همدیگر را قبول داشته باشیم و به توانمندیهای هم ایمان داشته باشیم.
چشم انداز شرکت را در آینده چگونه ترسیم میکنید؟
نگاه من نگاه تیم ورکی است و تلاش میکنم که به صورت تیمی کارها را پیش ببریم. دوستان قبلاً زحماتی کشیدهاند؛ اما اکنون شرایط متفاوت است و قبل از هر چیزی باید خود را با شرایط موجود وفق بدهیم، از نیروها و پتانسیل شرکت کشتیرانی به عنوان پشتیبان این شرکت بهره ببریم و حمل مویرگی انجام دهیم. مقدمات این موارد فراهم شده و ما کار با شرکت زنجیره رفاه را در برنامه خود داریم که انشالله بعد از اینکه کانتینرها را در دپوها و انبارها پارک کردیم به صورت زنجیرهای فعالیتها را شروع میکنیم. اگر مشکلاتی پیش نیاید به زودی این کانتینرها را از اقصی نقاط دوردست در معرض دید مشتری که مصرف کننده است، قرار میدهیم. ما به عنوان مجری با تمام پتانسیلهای موجودمان از هیچ کوششی فروگذار نمیکنیم.
