Picture of همایون ذرقانی

همایون ذرقانی

روزنامه‌نگاری تحقیقی را از سال ۱۳۷۴ آغاز کرد. او هم‌اکنون سردبیر ماهنامه صنعت حمل و نقل و مدیرمسئول ماهنامه سفر و مجله بین‌المللی explore Iran است.

نقشی همگرایی؛ برلوح مخدوش جامعه‌ای واگرا

مسعود‌‌مهرابی،‭ ‬صاحب‌‌امتیاز‭ ‬و مدیرمسئول‭ ‬ماهنامه‭ ‬سینمائی‭ ‬فیلم،‭  ‬چه‭ ‬ناباورانه‭ ‬و‭ ‬نابه‌هنگام‭ ‬چشم‭  ‬بر‭ ‬زندگی‭ ‬فروبست‭ ‬و‭ ‬سر‭ ‬بر‭ ‬بالین‭ ‬خاک‭ ‬نهاد‭. ‬نویسنده،‭ ‬مورخ،‭ ‬کاریکاتوریست‌،گرافیست‭ ‬و‭ ‬روزنامه‌نگاری‭ ‬که‭ ‬توانست‭ ‬آثار‭ ‬ماندگاری‭ ‬از‭ ‬خود‭ ‬به‌جای‭ ‬بگذارد‭. ‬آثاری‭ ‬چون‭ ‬تاریخ‭ ‬سینمای‭ ‬ایران‭ ‬و‭ ‬صد‌سال‭ ‬پوسترهای‭ ‬مربوط‭ ‬به‭ ‬این‭ ‬سینما‭.‬کاریکاتورهای‭ ‬پرمفهوم‭ ‬و‭ ‬گزنده‌اش،‭ ‬از‭ ‬دهه‭ ‬پنجاه‭ ‬تا‭ ‬اواخر‭ ‬دهه‭ ‬هفتاد،‭ ‬زینت‌بخش‭ ‬صفحات‭ ‬مطبوعات‭ ‬بود‭ ‬و‭ ‬درچندین‭ ‬نمایشگاه‭ ‬اختصاصی‭ ‬و‭ ‬یاگروهی‭ ‬که‭ ‬در‭ ‬گالری‌های‭ ‬مختلف‭ ‬داخلی‭ ‬و‭ ‬خارجی‭ ‬برگزار‭ ‬شد،‭ ‬حضوری‭ ‬پرمعنی‭ ‬داشت،‭ ‬و‭ ‬نیز‭ ‬در‭ ‬مسابقات‭ ‬بین‌المللی‭ ‬کاریکاتور،‭ ‬توانست‭ ‬چندین‭ ‬جایزه‭ ‬و‭ ‬لوح‭ ‬تقدیر‭ ‬را‭ ‬به‌نام‭ ‬خود‭ ‬ثبت‭ ‬کند‭. ‬

نوشتن‭ ‬در‌باره‭ ‬خصوصیات‭  ‬منحصربه‭ ‬فرد‭ ‬و‭ ‬خاص‭ ‬مسعود‭ ‬مهرابی‌،‭ ‬حتی‭ ‬برای‭ ‬کسانی‭ ‬که‭ ‬سال‌ها‭ ‬با‭ ‬او‭ ‬دمخور‭ ‬بوده‌اند‌،‭ ‬کارساده‌ای‭ ‬نیست‭. ‬با‭ ‬این‭ ‬وجود،‭ ‬دوستان‭ ‬و‭ ‬همکاران‌اش‭ ‬درمجله‭ ‬فیلم،‭ ‬‌از‭ ‬جمله‭ ‬هوشنگ‭ ‬گلمکانی،‭ ‬عباس‭ ‬یاری‌،‭ ‬جهانبخش‭ ‬نورائی‭ ‬و‭ ‬دیگر‭ ‬منتقدان‭ ‬بنام‭ ‬سینما،‭ ‬درمراسم‭ ‬تدفین‭ ‬و‭ ‬انتشار‭ ‬شماره‭ ‬ویژه‌ای‭ ‬که‭ ‬به‭ ‬مناسبت‭ ‬بزرگداشت‭ ‬وی‭ ‬ترتیب‭ ‬دادند‌،‭ ‬بدون‭ ‬مداهنه‭ ‬به‭ ‬تحلیل‭ ‬نقش‭ ‬و‭  ‬آثار‭ ‬او‭ ‬درعرصه‭ ‬هنروسینما‭ ‬پرداختند‭ ‬و‭ ‬باشیوائی‭ ‬کلام‭ ‬و‭ ‬قلم،‭ ‬به‌گونه‌ای‭  ‬شایسته،‭ ‬حق‭ ‬مطلب‭ ‬را‭ ‬ادا‭ ‬کردند‭. ‬تنها‭ ‬نکته‌ای‭ ‬که‭ ‬باقی‭ ‬می‌ماند،‭ ‬ناگشوده‭ ‬ماندن‭ ‬راز‭ ‬و‭ ‬رمزسربه‭ ‬مهر38سال‭ ‬همگرائی‭ ‬در‭ ‬انتشار‭ ‬بی‌وقفه‭ ‬مجله‭ ‬فیلم‭ ‬در‭ ‬یک‭ ‬جامعه‭ ‬نا‌همگرا‭ ‬است‭. ‬جامعه‌ای‭  ‬که‭ ‬جهان‌بینی‭ ‬اکثریت‭ ‬قریب‭ ‬به‌اتفاق‭ ‬مردمان‭ ‬آن،‭ ‬فردمحوری‭ ‬و‭ ‬فردگرائی‭ ‬است‭ ‬و‭ ‬افراد‭ ‬از‭ ‬نزدیک‭ ‬شدن‭ ‬به‭ ‬هرگونه‭ ‬جمع‌گرائی‭ ‬وکارجمعی‭ ‬واهمه‭ ‬دارند‭ ‬و‭ ‬از‭ ‬آن‭ ‬پرهیز‭ ‬می‌کنند‭. ‬برای‭ ‬رمزگشائی‭ ‬از‭ ‬این‭ ‬راز،‭ ‬ابتدا‭ ‬باید‭ ‬نقش‭ ‬همگرائی‭ ‬در‭ ‬انتشار‭ ‬بی‌وقفه‭ ‬مجله‭ ‬فیلم‭ ‬را‭ ‬در‭ ‬قاب‭ ‬تصویر‭ ‬یک‭ ‬جامعه‭ ‬ناهمگرا‭ ‬سنجید‭ ‬و‭ ‬در‭ ‬اهمیت‭ ‬آن‭ ‬به‭ ‬داوری‭ ‬پرداخت‭. 

‭ ‬فردگرائی‭ ‬و‭ ‬خود‌پنداری‌،‭ ‬ازجمله‭ ‬ویژگی‌های‭ ‬نامطلوبی‭ ‬است‭ ‬که‭  ‬در‭ ‬جامعه‭ ‬ما‭ ‬با‭ ‬رشد‭ ‬فزاینده‌ای‭ ‬هم‭ ‬روبروست‭. ‬زیرا‭ ‬فرهنگ‭ ‬فردگرائی‭ ‬درکارهای‭ ‬اجتماعی‭ ‬و‭ ‬مشارکتی‭ ‬اساسا‭ ‬با‭ ‬تضاد‭ ‬منافع‭ ‬فردی‭ ‬گره‭ ‬خورده‭ ‬است‭ ‬و‭ ‬انگیزه‌های‭ ‬دیگرخواهانه‭ ‬رابرنمی‌تابد‭. ‬به‭ ‬همین‭ ‬دلیل،‭ ‬برتری‭ ‬انگیزه‌های‭ ‬خود‌خواهانه‭ ‬موجب‭ ‬شده‭ ‬است‌‌‭ ‬تا‭ ‬در‭ ‬یکپارچگی‭ ‬و‭ ‬هماهنگی‭ ‬میان‭ ‬افراد‭ ‬اختلال‭ ‬به‭ ‬وجود‭ ‬آید‭ ‬و‭ ‬شخص‭ ‬فردگرا‭  ‬مایل‭ ‬نباشد‭ ‬دیگران‭ ‬را‭ ‬در‭ ‬فکر‭ ‬و‭ ‬برنامه‭ ‬خود‭ ‬سهیم‭ ‬کند‭.‬

باید‭ ‬به‭ ‬این‭ ‬واقعیت‭ ‬تلخ‭ ‬اعتراف‭ ‬کرد‭ ‬که‭ ‬فرهنگ‭ ‬واگرائی‭ ‬و‭ ‬ناهمگرائی‭ ‬در‭ ‬جوامعی‭ ‬نظیر‭ ‬جامعه‭ ‬ما،‭ ‬جز‭ ‬در‭ ‬خلاقیت‌های‭ ‬فردی‭ ‬نظیر‭ ‬هنر‭ ‬موسیقی،‭ ‬نقاشی،‭ ‬بازیگری‭ ‬تئاتر‭ ‬و‭ ‬سینما،‭ ‬شعر‭ ‬و‭ ‬کلام‭ ‬و‭ ‬مواردی‭ ‬نظیر‭ ‬آن،‭ ‬در‭ ‬عرصه‌های‭ ‬دیگر‭ ‬مانند‭ ‬فعالیت‌های‭ ‬اجتماعی،‭ ‬اقتصادی‭ ‬و‭ ‬سیاسی‭ ‬بازخورد‭ ‬مثبت‭ ‬و‭ ‬تاثیر‌گذاری‭ ‬نداشته‭ ‬است‌‭ ‬و‭ ‬اساسا‭ ‬هرگونه‌‭ ‬عملکرد‭ ‬جمعی،‭ ‬در‭ ‬بستر‭ ‬رشد‭ ‬و‭ ‬توسعه‭ ‬پایدار‭ ‬حرکت‭ ‬نمی‌کند،‭ ‬زیرا‭ ‬این‭ ‬حرکت‌های‭ ‬جمعی‭ ‬نیز‭ ‬که‭ ‬با‭ ‬ساختار‭ ‬الیگارشی‭ ‬مبتنی‭ ‬بر‭ ‬مدیریت‭ ‬دستوری‭ ‬صورت‭ ‬می‌گیرد‭ ‬باز‭ ‬هم‭ ‬ریشه‭ ‬در‭ ‬فرهنگ‭ ‬فردگرائی‭ ‬و‭ ‬خودپنداری‭ ‬دارد‭. ‬به‭ ‬همین‭ ‬دلیل‭ ‬است‭ ‬که‭ ‬امروزه‭ ‬شاهد‭ ‬هستیم‭ ‬در‭ ‬چنین‭ ‬جوامعی،‭ ‬نظام‭ ‬مدیریت‭ ‬جزیره‌ای‭ ‬در‭ ‬ابعاد‭ ‬خرد‭ ‬و‭ ‬کلان‭ ‬شکل‭ ‬گرفته‭ ‬و‭ ‬استبداد‭ ‬و‭ ‬دیکتاتوری‭ ‬از‭ ‬دل‭ ‬آن‭ ‬برخواسته‭ ‬است‭. ‬این‭ ‬روحیه‭ ‬فردگرائی‭ ‬آن‌چنان‭ ‬در‭ ‬روح‭ ‬و‭ ‬روان‭ ‬جامعه‭ ‬تنیده‭ ‬شده‭  ‬که‭ ‬حتی‭ ‬در‭ ‬قانون‭ ‬اساسی‭ ‬ما‭ ‬هم‭ ‬به‭ ‬آن‭ ‬بهای‭ ‬سنگین‭ ‬داده‭ ‬شده‭ ‬است‭ ‬و‭ ‬به‌تبع‭ ‬آن،‭ ‬کل‭ ‬ارکان‭ ‬حکومتی‭ ‬نیز‭ ‬سیاست‌های‭ ‬خود‭ ‬را‭ ‬برمبنای‭  ‬چنین‭ ‬ساختاری‭ ‬تنظیم‭ ‬و‭ ‬اجرا‭ ‬می‌کند‌،‭ ‬به‌گونه‭ ‬ای‭ ‬که‭ ‬حتی‭ ‬سیستم‭ ‬آموزشی‭ ‬نیز‭ ‬روحیه‭ ‬و‭ ‬فرهنگ‭ ‬جمع‌گرایی‭ ‬را‭ ‬برنمی‌تابد‭ ‬و‭ ‬از‭ ‬آموزش‭ ‬اداره‭ ‬امور‭ ‬مبتنی‭ ‬بر‭ ‬خردجمعی‭ ‬به‌دور‭ ‬است‭.‬

‭ ‬پیامد‭ ‬طبیعی‭ ‬چنین‭ ‬فرهنگی،‭ ‬جز‭ ‬ترسیم‭ ‬خط‌کشی‌های‭ ‬گوناگون‭ ‬و‭ ‬وضع‭ ‬قوانین‭ ‬محدودکننده‭ ‬و‭ ‬انشقاق‭ ‬جامعه‭ ‬به‭ ‬دو‭ ‬گروه‭ ‬ارزشی‭ ‬و‭ ‬غیرارزشی‭ ‬و‭ ‬یاخودی‭ ‬و‭ ‬غیرخودی،‭ ‬حاصل‭ ‬دیگری‭ ‬در‌برندارد‭. ‬در‭ ‬چارچوب‭ ‬این‭ ‬خط‌کشی‌ها‭ ‬می‌بینیم‭ ‬که‭ ‬همه‭ ‬قوانین‭ ‬و‭ ‬آئین‌نامه‌های‭ ‬اجرائی‭ ‬و‭ ‬اغلب‭ ‬حاشیه‌سازو‭ ‬پرتنش‭ ‬تصویب‭ ‬و‭ ‬تنفیذ‭ ‬می‌شوندکه‭ ‬پیامد‭ ‬آن،‭ ‬ایجاد‭ ‬محدودیت‌های‭ ‬خفه‌کننده‭ ‬و‭ ‬گسترش‭ ‬دامنه‭  ‬جرم‌انگاری‭ ‬و‭ ‬سلب‭ ‬آزادی‌های‭ ‬فردی‭ ‬و‭ ‬جمعی‭ ‬است‭. ‬وقتی‭ ‬که‭ ‬مفهوم‭ ‬‮«‬رسیدن‭ ‬به‭ ‬نتیجه‭ ‬مطلوب‮»‬‭ ‬درفردگرائی‭ ‬و‭ ‬خود‌مختاری‭ ‬تعریف‭ ‬شده‭ ‬باشد،‭ ‬هرکس‭ ‬به‭ ‬خود‭ ‬اجازه‭ ‬می‌دهد‭ ‬تا‭ ‬فعالیت‌های‭ ‬خود‭ ‬را‭ ‬هم‭ ‬به‭ ‬طور‭ ‬فردی‭ ‬پیش‭ ‬ببرد‭. ‬

در‭ ‬چنین‭ ‬فرهنگی،‭ ‬حتی‭ ‬افراد‭ ‬و‭ ‬گروه‌های‭  ‬قدرت‭ ‬نیز‭ ‬نه‌تنها‭ ‬جمع‌گرائی‭ ‬در‭ ‬پیشبرد‭ ‬امور‭ ‬مربوط‭ ‬به‭ ‬وظایف‭ ‬خود‭ ‬را‭ ‬برنمی‌تابند،‭ ‬بلکه‭ ‬از‭ ‬عملکرد‭ ‬خارج‭ ‬ازمحدوده‭ ‬قوانین‭ ‬مصوب‭ ‬را‭ ‬هم‭ ‬توجیه‭ ‬وازآن‭ ‬دفاع‭ ‬می‌کنند‭. ‬قلمرو‭  ‬روحیه‭ ‬فردگرائی،‭ ‬حتی‭ ‬به‭ ‬هنگام‭ ‬انتخابات‭ ‬نیز‭ ‬بروز‭ ‬و‭ ‬نمود‭ ‬دارد‭ ‬و‭ ‬نکته‭ ‬قابل‭ ‬تامل‭ ‬این‭ ‬است‭ ‬که‭ ‬هریک‭ ‬از‭ ‬نامزدها‭ ‬به‭ ‬هنگام‭ ‬انتخابات،‭ ‬افتخارخود‭ ‬را‭ ‬در‭ ‬وابسته‭ ‬نبودن‭ ‬به‭ ‬هیچ‭ ‬حزب‭ ‬وگروهی‭ ‬می‌دانند‭ ‬و‭ ‬باچنین‭ ‬بینشی‌،‭ ‬اهمیت‭ ‬و‭ ‬شان‭ ‬احزاب‭ ‬و‭ ‬نهادهای‭ ‬مدنی‭ ‬را‭ ‬پائین‭ ‬می‌آورند‭ ‬وآن‭ ‬راحقیر‭ ‬می‌شمارند‭. ‬جالب‭ ‬آن‭ ‬که‭ ‬خودمحوری‭ ‬و‭ ‬روحیه‭ ‬فردگرائی‭ ‬درضرب‌المثل‌های‭ ‬ماهم‭ ‬به‭ ‬وفور‭ ‬خود‭ ‬را‭ ‬نشان‭ ‬می‌دهد‭. ‬مانند‭:‬کس‭ ‬نخارد‭ ‬پشت‭ ‬من‭ ‬جز‭ ‬ناخن‭ ‬انگشت‭ ‬من،‭ ‬هرکس‭ ‬باید‭ ‬گلیم‭ ‬خود‭ ‬را‭ ‬ازآب‭ ‬بیرون‭ ‬بکشد،‭ ‬پارا‭ ‬به‭ ‬اندازه‭ ‬گلیم‭ ‬خود‭ ‬باید‭ ‬درازکرد،‭ ‬آسوده‭ ‬کسی‭ ‬که‭ ‬خرنداره‭ ‬ازکاه‭ ‬و‭ ‬جواش‭ ‬خبرنداره،‭ ‬به‭ ‬گاو‭ ‬وگوسفندکسی‭ ‬کاری‭ ‬نداره‌،‭ ‬اگربیل‭ ‬زنی‭ ‬باغچه‭ ‬خودت‭ ‬رابیل‭ ‬بزن‌،‭ ‬به‭ ‬ماه‭ ‬میگه‭ ‬تو‭ ‬در‭ ‬نیا‭ ‬من‭ ‬درمیام،‭ ‬پنج‭ ‬انگشت‭ ‬برادرند‭ ‬برابر‭ ‬نیستند،‭ ‬دیگی‭ ‬که‭ ‬برا‭ ‬من‭ ‬نجوشه‭ ‬توش‭ ‬سرسگ‭ ‬بجوشه،‭ ‬بخورو‭ ‬بخواب‭ ‬کارمنه‭ ‬خدانگهدارمنه‭ ‬و‭ ‬ده‌ها‭ ‬ضرب‌المثل‭ ‬دیگر‭ ‬از‭ ‬این‭ ‬دست‭ ‬که‭ ‬همه‭ ‬ازگرایش‭ ‬جامعه‭ ‬به‭ ‬سمت‭ ‬فردگرائی‭ ‬حکایت‭ ‬دارند‭.‬

روشن‭ ‬است‭ ‬که‭ ‬جمع‭ ‬جبری‭ ‬چنین‭ ‬باورهای‭ ‬فردگرایانه‭ ‬و‭ ‬رسوب‭ ‬چنین‭ ‬فرهنگی‭ ‬درتار‌و‌پود‭ ‬فکری‭ ‬جامعه‭ ‬و‭ ‬ساختار‭ ‬حکومت،‭ ‬چیزی‭ ‬جز‭ ‬نخبه‌کشی‭ ‬و‭ ‬پراکندگی‭ ‬نیروهای‭ ‬کارآمد،‭ ‬بی‌اعتمادی‭ ‬نسبت‭ ‬به‭ ‬عملکرد‌ها،‭ ‬ترک‭ ‬وطن‭ ‬و‭ ‬درنهایت‭ ‬محروم‭ ‬شدن‭ ‬کشور‭ ‬از‭ ‬استعدادها‭ ‬و‭ ‬انگیزه‌های‭ ‬سازنده‭ ‬این‭ ‬نیروها‭ ‬نیست‌‭. ‬نتیجه‌ای‭ ‬که‭ ‬در‭ ‬طول‭ ‬42سال‭ ‬گذشته‭ ‬به‭ ‬کرار‭ ‬شاهد‭ ‬آن‭ ‬بوده‌ایم‭ ‬و‭ ‬خوب‭ ‬به‌یاد‭ ‬داریم‭ ‬که‭ ‬پاکسازی‌های‭ ‬سنگین‭ ‬وگسترده‭ ‬در‭ ‬ادارات‭ ‬و‭ ‬نهادهای‭ ‬مختلف‭ ‬حکومتی‭ ‬چه‭ ‬برسر‭ ‬نظام‭ ‬آموزشی‭ ‬ومدیریتی‭ ‬کشورآورده‭ ‬است‭ ‬وتاوان‭ ‬آن‭ ‬را‭ ‬مردمی‭ ‬پرداخت‭ ‬کرده‭ ‬اندکه‭ ‬هیچ‭ ‬دخالت‭ ‬و‭ ‬نقشی‭ ‬در‭ ‬اداره‭ ‬امور‭ ‬مملکت‭ ‬نداشته‌اند‭. ‬

این‭ ‬نا‌به‌سامانی‌ها‭ ‬در‭ ‬شرایطی‭ ‬رخ‭ ‬می‌دهدکه‭ ‬از‭ ‬سالیان‭ ‬دور‭ ‬شاهد‭ ‬هستیم‭  ‬همگرائی‭ ‬درکشورهای‭ ‬پیشرفته‭ ‬چه‭ ‬نتایجی‭  ‬را‭ ‬رقم‭ ‬زده‭ ‬است‭. ‬کشورهائی‭ ‬که‭ ‬توانسته‌اند‭ ‬با‭ ‬پرهیز‭ ‬از‭ ‬روحیه‭ ‬فردی‭  ‬و‭ ‬فردگرائی‭ ‬و‭ ‬با‭ ‬اتکا‭ ‬به‭ ‬فرهنگ‭ ‬جمع‌گرائی‭ ‬و‭ ‬درک‭ ‬اهمیت‭ ‬مشارکت‌های‭ ‬عمومی،‭ ‬ساختار‭ ‬پایدار‭ ‬رشد‭ ‬و‭ ‬پیشرفت‭ ‬خود‭ ‬را‭ ‬درهمه‭ ‬عرصه‌ها‭ ‬شکل‭ ‬دهند‭. ‬حتی‭  ‬در‭ ‬عرصه‭ ‬فعالیت‌های‭ ‬سیاسی‭ ‬نیز،‭ ‬تک‭ ‬روی‭ ‬و‭ ‬فردگرائی‭ ‬در‭ ‬این‭ ‬گونه‭ ‬کشورها‭ ‬محلی‭ ‬از‭ ‬اعراب‭ ‬ندارد‭ ‬و‭ ‬افراد‭ ‬برای‭ ‬کسب‭ ‬مقام‭  ‬نمایندگی‭ ‬مجلس‌،‭ ‬ریاست‭ ‬جمهوری‌،‭ ‬نخست‭ ‬وزیری،‭ ‬شورای‭ ‬شهر‭ ‬و‭ ‬یا‭ ‬شهرداری‌،‭  ‬از‭ ‬سوی‭ ‬احزاب‭ ‬و‭ ‬دیگر‭ ‬نهادهای‭ ‬مدنی‭ ‬برای‭ ‬شرکت‭ ‬در‭ ‬انتخابات‭ ‬معرفی‭ ‬می‭ ‬شوند‭ ‬و‭ ‬نامزدهای‭ ‬فردی،‭ ‬نه‭ ‬تنها‭ ‬دارای‭ ‬پایگاه‭ ‬محکمی‭ ‬در‭ ‬این‌گونه‭ ‬انتخابات‭ ‬نیستند،‭ ‬بلکه‭ ‬انتخاب‭ ‬آنان‭ ‬بدون‭ ‬وابستگی‭ ‬حزبی‭ ‬عملا‭ ‬غیرممکن‭  ‬و‭ ‬یا‭ ‬حداقل‭ ‬نزدیک‭ ‬به‭ ‬صفراست‭. ‬

درقاب‭ ‬چنین‭ ‬تصویر‭ ‬مخدوش‭ ‬و‭ ‬پرخط‭ ‬و‭ ‬خطوطی‭ ‬از‭ ‬نا‌همگرائی‌ها‭ ‬و‭ ‬واگرائی‌ها،‭ ‬به‭ ‬ویژه‭ ‬در‭ ‬عرصه‭ ‬گفتاری‭ ‬و‭ ‬نوشتاری‭ ‬که‭ ‬زیر‭ ‬نگاه‭ ‬نیت‌یابی‭ ‬و‭ ‬تئوری‭ ‬توطئه‭ ‬و‭ ‬دشمن‭ ‬پنداری‭ ‬کارگزاران‭ ‬حکومت،‭ ‬خودسانسوری‭ ‬را‭ ‬در‭ ‬اندیشه‭ ‬و‭ ‬عمل‭ ‬پدیدآورندگان‭ ‬آثار،‭ ‬نهادینه‭ ‬کرده‭ ‬است‌،‭ ‬این‭ ‬پرسش‭ ‬مطرح‭ ‬می‌شود‭ ‬که‭ ‬چگونه‭ ‬یک‭ ‬پدیده‭ ‬فرهنگی‭ ‬هنری‭ ‬بنام‭ ‬مجله‭ ‬‮«‬فیلم‮»‬‭ ‬توانست‭ ‬38سال‭ ‬بی‭ ‬وقفه‭ ‬منتشرشود‭ ‬و‭ ‬ماندگاری‭ ‬خود‭ ‬را‭ ‬تحکیم‭ ‬ببخشد؟‭ ‬مجله‌ای‭ ‬که‭ ‬نخستین‭ ‬سنگ‭ ‬بنای‭ ‬آن‭ ‬با‭ ‬همت‭ ‬سه‭ ‬نیروی‭ ‬کارکشته،‭ ‬با‭ ‬پیشینه‌ای‭ ‬حرفه‌ای‭ ‬و‭ ‬بدون‭ ‬وابستگی‌های‭ ‬نسبی‭ ‬و‭ ‬سببی‭ ‬با‭ ‬یکدیگر،‭ ‬ولی‭ ‬با‭ ‬تفکرجمع‌گرایانه‭ ‬بنا‭ ‬نهاده‭ ‬شد‭. ‬اهمیت‭ ‬این‭ ‬موضوع‭ ‬آن‌گاه‭ ‬دوچندان‭ ‬می‌شودکه‭ ‬چرائی‭ ‬ناماندگاری‭ ‬هزاران‭ ‬نشریه‌ای‭ ‬را‭ ‬در‭ ‬نظر‭ ‬بگیریم‭ ‬که‭ ‬در‭ ‬طول‭ ‬42سال‭ ‬گذشته‭ ‬مجوز‭ ‬انتشار‭ ‬داشتند‭ ‬ولی‭ ‬به‌تناوب‭ ‬و‭ ‬به‭ ‬دلایلی‭ ‬از‭ ‬گردونه‭ ‬حیات‭ ‬فرهنگی‭ ‬خارج‭ ‬شدند‭. ‬

این‭ ‬که‭ ‬فکر‭ ‬نخستین‭ ‬انتشار‭ ‬مجله‭ ‬فیلم‭ ‬از‭ ‬هوشنگ‭ ‬گلمکانی‭ ‬بود،‭ ‬و‭ ‬یا‭ ‬این‭ ‬که‭ ‬مسعود‭ ‬مهرابی‭ ‬با‭ ‬استقبال‭ ‬از‭ ‬این‭ ‬فکر،‭ ‬حاضر‭ ‬شد‭ ‬نام‭ ‬عبید‭ ‬را‭ ‬در‭ ‬درخواست‭ ‬امتیاز‭ ‬خود‭ ‬به‭ ‬‮«‬ماهنامه‭ ‬سینمائی‭ ‬فیلم‮»‬‭ ‬تغییر‭ ‬دهد‭ ‬و‭ ‬بالاخره‭ ‬این‭ ‬که‭ ‬عباس‭ ‬یاری‌‌،‭ ‬پذیرفت‭ ‬با‭ ‬اتکا‭ ‬به‭ ‬دانش‭ ‬روابط‭ ‬عمومی،‭ ‬تمامی‭ ‬تجربه‭ ‬کاری،‭ ‬اجرائی‭ ‬و‭ ‬مدیریتی‭ ‬خود‭ ‬در‭ ‬سازمان‭ ‬صدا‭ ‬وسیما‭ ‬را‭ ‬در‭ ‬انتشار‭ ‬چنین‭ ‬نشریه‌ای‭ ‬به‌کار‭ ‬گیرد،‭ ‬جملگی‭ ‬حکایت‭ ‬از‭ ‬یک‭ ‬هدف‭ ‬مشترک‭ ‬داشت‭ ‬و‭ ‬آن‭ ‬بالا‭ ‬بردن‭ ‬فهم‭ ‬جامعه‭ ‬نسبت‭ ‬به‭ ‬درک‭ ‬نازل‭ ‬از‭ ‬اهمیت‭ ‬سینما‭ ‬در‭ ‬آن‭ ‬زمان‭ ‬بود‭. ‬

آنان‭ ‬از‭ ‬دو‭ ‬جنبه‭ ‬در‭ ‬رسیدن‭ ‬به‌هدف‭ ‬خود‭ ‬موفق‭ ‬شدند،‭ ‬نخست‭ ‬تولید‭ ‬محتوا‭ ‬برای‭ ‬مجله‭ ‬فیلم‭ ‬بود‭ ‬که‭ ‬بار‭ ‬آموزشی‭ ‬و‭ ‬تحلیلی‭ ‬تاثیرگذار‭ ‬داشت‭ ‬و‭ ‬تشنگان‭ ‬فیلم‭ ‬و‭ ‬سینما‭ ‬را‭ ‬در‭ ‬راستای‭ ‬رسیدن‭ ‬به‭ ‬آمال‭ ‬خود‭ ‬هدایت‭ ‬و‭ ‬سیراب‭ ‬می‌کرد،‭ ‬جنبه‭ ‬دیگر‭ ‬آموزش‭ ‬کار‭ ‬جمعی‭ ‬و‭ ‬ایجاد‭ ‬تفکر‭ ‬و‭ ‬بسط‭ ‬فرهنگ‭ ‬همگرائی‭ ‬د‌ر‭ ‬یک‭ ‬جامعه‭ ‬ناهمگرا‭ ‬بود‭. ‬این‭ ‬سه‭ ‬نیرو‭ ‬در‭ ‬کنار‭ ‬مشاوری‭ ‬فهیم‭ ‬و‭ ‬پرتجربه‌ای‭  ‬چون‭ ‬جهانبخش‭ ‬نورائی‭ ‬که‭ ‬هم‭ ‬حقوق‌دان‭ ‬است،‭ ‬هم‭ ‬روزنامه‌نگار‭ ‬و‭ ‬هم‭ ‬سینما‭ ‬شناس‌،‭ ‬توانستند‭ ‬از‭ ‬ابتدا‭ ‬هدف‭ ‬خود‭ ‬را‭ ‬درست‭ ‬تشخیص‭ ‬دهند‭ ‬و‭ ‬مسیر‭ ‬رسیدن‭ ‬به‭ ‬این‭ ‬هدف‭ ‬را‭ ‬هم‭ ‬به‭ ‬درستی‭ ‬طی‭ ‬کنند‭. ‬این‭ ‬که‭ ‬بگوئیم‭ ‬د‌ر‭ ‬طول‭ ‬38‭ ‬سال‭ ‬گذشته‭ ‬این‭ ‬سه‭ ‬یار‭ ‬با‭ ‬هم‭ ‬هیچ‌گونه‭ ‬اختلاف‭ ‬نظر‭ ‬و‭ ‬یا‭ ‬اختلاف‭ ‬سلیقه‌ای‭ ‬نداشته‌اند‭ ‬سخن‭ ‬به‭ ‬بی‌راهه‭ ‬برده‌ایم‭. ‬چه‭ ‬بسا‭ ‬در‭ ‬طول‭ ‬این‭ ‬سال‌ها‭ ‬و‭ ‬درجریان‭ ‬کار،‭ ‬نظرات‌شان‭ ‬با‭ ‬هم‭ ‬همخوانی‭ ‬نداشته‭ ‬و‭ ‬دلگیری‌های‭ ‬عمیقی‭ ‬هم‭ ‬بین‌شان‭ ‬به‌وجود‭ ‬آمده‭ ‬باشد،‭ ‬ولی‭ ‬به‭ ‬دلیل‭ ‬درک‭ ‬مشترک‭ ‬و‭ ‬آگاهی‭ ‬ازحقوق‭ ‬یکدیگر‭ ‬اجازه‭ ‬نداده‌اند‭ ‬این‭ ‬اختلاف‭ ‬نظرها‭ ‬در‭ ‬روند‭ ‬انتشارمجله‭ ‬فیلم‭ ‬خللی‭ ‬ایجاد‭ ‬کند‭. ‬

حتی‭ ‬چندین‭ ‬سال‭ ‬پیش‭ ‬زنده‌یاد‭ ‬مسعود‭ ‬مهرابی‭ ‬در‭ ‬سفرهائی‭ ‬که‭ ‬اغلب‭ ‬باهم‭ ‬داشتیم‭ ‬از‭ ‬این‭ ‬دلگیری‌ها‭ ‬سخن‭ ‬می‌گفت‭. ‬در‭ ‬پاسخ‭ ‬به‭ ‬او‭ ‬می‌گفتم‭ ‬اگر‭ ‬این‭ ‬دلگیری‌ها‭ ‬منشا‭ ‬مالی‭ ‬و‭ ‬پولی‭ ‬دارد‭ ‬قابل‭ ‬حل‭ ‬نیست‭ ‬و‭ ‬اگر‭ ‬هم‭ ‬باشد‭ ‬حل‭ ‬آن‭ ‬سخت‭ ‬است‭ ‬و‭ ‬او‭ ‬تائید‭ ‬می‌کردکه‭ ‬این‭ ‬دلگیری‌ها‭ ‬کلا‭ ‬به‭ ‬دور‭ ‬از‭ ‬مسائل‭ ‬مالی‭ ‬و‭ ‬پولی‭ ‬است‭. ‬در‭ ‬پاسخ‭ ‬تاکید‭ ‬می‌کردم‭ ‬که‭ ‬در‭ ‬این‭ ‬صورت‭ ‬این‭ ‬دلگیری‌ها‭ ‬را‭ ‬باید‭ ‬در‭ ‬چارچوب‭ ‬اختلاف‭ ‬نظر‭ ‬سنجید‭ ‬و‭ ‬قضاوت‭ ‬کرد‭ ‬که‭ ‬این‭ ‬نیز‭ ‬از‭ ‬جنس‭ ‬طبیعت‭ ‬کارجمعی‭ ‬است‭ ‬و‭ ‬قابل‭ ‬حل‭.‬

اینک‭ ‬با‭ ‬دریغ‭ ‬و‭ ‬تاسف‭ ‬جای‭ ‬مسعودمهرابی‭ ‬دربین‭ ‬یارا‌نش‭ ‬در‭ ‬مجله‭ ‬فیلم‭ ‬خالی‭ ‬ست،‭ ‬او‭ ‬به‭ ‬درستی‭ ‬نقش‭ ‬خود‭ ‬را‭ ‬‌در‭ ‬بالا‭ ‬بردن‭ ‬فهم‭ ‬جامعه‭ ‬از‭ ‬سینما‭ ‬و‭ ‬هنر‭ ‬ایفا‭ ‬کرد،‭ ‬همان‌گونه‭ ‬که‭ ‬گلمکانی‭ ‬و‭ ‬یاری‭ ‬نیز‭ ‬در‭ ‬ایفای‭ ‬این‭ ‬نقش‭ ‬سهمی‭ ‬برابر‭ ‬دارند‭. ‬به‭ ‬همین‭ ‬دلیل‭ ‬بی‌تردید‭ ‬مالکیت‭ ‬فکری‭ ‬‌مجله‭ ‬فیلم‭ ‬متعلق‭ ‬به‭ ‬آنان‭ ‬است‭.‬مجله‌ای‭ ‬که‭ ‬با‭ ‬کوشش‭ ‬و‭ ‬شب‭ ‬بیداری‌های‭ ‬هرسه،‭ ‬تبدیل‭ ‬به‭ ‬یک‭ ‬نهاد‭ ‬قوی‭ ‬مطبوعاتی‭ ‬شده‭ ‬است‭ ‬و‭ ‬بعد‭ ‬از‭ ‬این‭ ‬هم‭ ‬باید‭ ‬ماندگاری‭ ‬خود‭ ‬را‭ ‬با‭ ‬اتکا‭ ‬به‭ ‬این‭ ‬درک‭ ‬مشترک‭ ‬تداوم‭ ‬دهند‭. ‬کسی‭ ‬که‭ ‬جای‭ ‬مسعودمهرابی‭ ‬را‭ ‬در‭ ‬این‭ ‬جمع‭ ‬سه‭ ‬نفری‭ ‬می‌گیرد‭ ‬باید‭ ‬با‭ ‬همان‭ ‬نگاه‭ ‬جمع‌گرائی‭ ‬و‭ ‬هم‌گرائی‭ ‬مسعودمهرابی‭ ‬وارد‭ ‬میدان‭ ‬شود‭. ‬زیرا‭ ‬این‭ ‬نهاد‭ ‬مطبوعاتی‭ ‬پیش‭ ‬از‭ ‬آن‭ ‬که‭ ‬متعلق‭ ‬به‭ ‬فرد‭ ‬یا‭ ‬افرادی‭ ‬باشد،‭ ‬متعلق‭ ‬به‭ ‬جامعه‭ ‬سینمائی‭ ‬کشور‭ ‬است‭ ‬و‭ ‬از‭ ‬سرمایه‌های‭ ‬آن‭ ‬به‌شمارمی‌رود‭ ‬و‭ ‬هرگونه‭ ‬میراث‌خواهی‭ ‬باید‭ ‬درچارچوب‭ ‬این‭ ‬نگاه‭ ‬تعریف‭ ‬شود‭. ‬بلی،‭ ‬درست‭ ‬است،‭ ‬بعدازاین‭ ‬هم‭ ‬‮«‬‭….‬این‭ ‬کشتی‭ ‬به‭ ‬راهش‭ ‬ادامه‭ ‬می‭ ‬دهد‮»‬‭ ‬و‭ ‬باقدرت‭ ‬هم‭ ‬ادامه‭ ‬خواهدداد‭. ‬

بانک اطلاعات شرکت‌های حمل‌ونقل بین‌المللی و لجستیک

تازه‌های کسب و کار

بهترین باربری در اصفهان

آشنایی با بهترین باربری در اصفهان قطعا شما را در انتخاب یک باربری برای حمل بارهای خود بدون دردسر و راحت کمک میکند. به دلیل

بهترین باربری در اصفهان

آشنایی با بهترین باربری در اصفهان قطعا شما را در انتخاب یک باربری برای حمل بارهای خود بدون دردسر و راحت کمک میکند. به دلیل