بحران کرونا پنج عامل جدید به شرایط رکود اقتصادی افزوده اکه عبارتند از:
کاهش چشم‌گیر مسافت طی شده وسایل نقلیه
تصادفات کمتر
کاهش حجم ترافیک شهرها
افزایش قابل توجه کانال‌های دیجیتالی و حجم تجارت الکترونیکی
و استفاده کمتر از وسایل نقلیه عمومی
نکته این جاست که صنعت خودروسازی و خدمات پس از فروش در ایران تابع هیچ‌یک از این عوامل نوظهور نبوده است.
قیمت خودروها و خدمات پس از فروش آن‌ها به‌شدت افزایش یافته و عکس رکود اقتصادی ناشی از بیماری کرونا در خودروسازی جهان، در ایران ما هم‌چنان ماندن در صف انتظار خرید خودرو را ترجیح می‌دهیم.
در حالی‌که این پنج عامل، تاثیر شگرف و بی‌سابقه‌ای در عرضه و تقاضای خودرو و خدمات پس از فروش آن داشته است.
در ادامه این پنج عامل به اختصار مورد بررسی قرار گرفته است:
کاهش سفر و مسافت طی شده
با همه‌گیری بیماری کرونا، جاده‌ها کاملا خالی و معابر شهرها عاری از جمعیت شد. سفرهای شخصی و تجاری به‌طور چشم‌گیری کاهش یافت. در بسیاری از کشورها ازجمله ایران، مردم برای حفظ سلامتی و مبتلا نشدن به ویروس کرونا قرنطینه خانگی شدند. حجم ترافیک شهرها به‌شدت کاهش یافت و پس از سال‌ها آسمان شهرها پاک و طبیعت نفس راحتی کشید، اما این دوره تجدید حیات طبیعت بسیار کوتاه بود. متاسفانه سفرهای درون و برون شهری دوباره آغاز و قتل‌عام بیماری کرونا هم‌چنان ادامه دارد.
- تخته گاز خودروسازان روی ریل حقوق مصرف کنندگان
- صنعت خودروسازی: تاریکخانه تصمیم‌گیری‌های تحمیلی
- افزایش قیمت‌ها معلول تورم است
کاهش تصادفات
با کاهش سفرها و قرنطینه شدن مردم در خانه‌ها، نرخ تصادفات در بسیاری از کشورها از جمله ایران کاهش یافته است.
طبق اعلام وزارت راه و شهرسازی در قیاس با آمار سال گذشته، تصادفات منجر به فوت جاده‌های کشور حدود 23 درصد کمتر شده است.
آمارها نشان می‌دهد بعضی از کشورها با شیوع بیماری کرونا کاهش 50 درصدی تصادفات را هم تجربه کرده‌اند که بسیار خوشحال‌کننده است، چون با تصادف کمتر، مجروحان و فوت‌شدگان نیز کم شده است.
تعمیرگاه‌ها و کسب‌و‌کارهای کوچک
بسیاری از صاحبان خودرو در دوره کرونا سرویس‌ها و تعمیرات خودرو را به تعویق انداختند. بنابراین تعمیرگاه‌ها، مراکز فروش قطعات و مشاغل کوچک از نظر اقتصادی، آسیب‌های زیادی دیدند. اقشار کم‌درآمد هم تعمیرات ضروری وسیله نقلیه خود را انجام ندادند. به این ترتیب با وجود مجاز بودن فعالیت بسیاری از تعمیرگاه‌ها و مراکز خدماتی خودرو، اقتصاد کسب‌و‌کار آن‌ها بسیارکاهش یافته است.
افزایش کانال‌های دیجیتالی و حجم تجارت الکترونیکی
شیوع بیماری کرونا باعث گسترش کانال‌های دیجیتالی و افزایش بسیار زیاد حجم تجارت الکترونیکی شد. با توجه به قرنطینه خانگی مردم، سفارشات مختلف ازجمله تامین قطعات خودروها از طریق کانال‌های دیجیتالی انجام می‌گیرد. این روش باعث کم‌کاری و تعطیلی بسیاری از مراکز خدماتی شده است.
استفاده کمتر از وسایل حمل و نقل عمومی
بسیاری از افراد برای کاهش ارتباطات اجتماعی و ترس از مبتلا شدن به ویروس کرونا، سفرهای کمتری را با وسایل حمل و نقل عمومی مانند اتوبوس و مترو انجام می‌دهند.
علاوه بر این، مسافران تمایل زیادی نشان نمی‌دهند از فضاهای کوچک تاکسی و مسافربرهای شخصی استفاده کنند، چون رعایت فاصله اجتماعی در آن‌ها تقریبا غیرممکن است.
از دیگر سو، اگر رانندگان تاکسی بخواهند مسافر کمتری را سوار کنند، مجبور هستند کرایه را افزایش دهند که با اعتراض مسافران مواجه خواهند شد.
خودروسازان و مراکز خدمات پس از فروش آن‌ها که با رکود اقتصادی مواجه شده‌اند،
از شرایط حاکم بر فضای حمل و نقل خوشحال هستند و معتقدند که این جریان اعتماد به نفس استفاده از خودروهای شخصی را افزایش می‌دهد و ممکن است به محض شروع مجدد سفر با خودروی شخصی، اقتصاد خودروسازان و مراکز خدمات پس از فروش آن‌ها رونق پیدا کند، اما پیش‌بینی زمان این رویداد دشوار است.
با توجه به این‌که بسیاری از مردم هنوز خانه ماندن را بر بیرون رفتن ترجیح می‌دهند، بعید نیست که استفاده کمتر از وسایل نقلیه عمومی و وسایل نقلیه شخصی تاثیر قابل‌توجهی در اقتصاد مراکز خدمات پس از فروش خودروسازان داشته باشد.
ممکن است این روند به نفع خودروسازی سبک باشد، اما تهدید دیگری برای بازار تولیدکنندگان وسایل نقلیه تجاری خواهد بود.
به‌طور کلی رکود اقتصادی صنایع خودروسازی جهان که ناشی از بحران کووید 19 اتفاق افتاده است، زنجیره تامین خودرو و نمایندگی‌های فروش آن‌ها را به طرز بی‌سابقه‌ای به خطر انداخته است.
فروش خودرو در یک ماه تا 80 درصد کاهش یافته و تولید هم برای هفته‌ها متوقف شده است. رکود اقتصادی پس از بحران هم تقاضای جهانی خودرو را به شدت کاهش می‌دهد.
چون طبق پیش‌بینی کارشناسان اقتصادی، یک تا دو سال طول می‌کشد تولید ناخالص داخلی کشورها به وضعیت قبل از بحران کرونا برگردد و دو تا سه سال زمان می‌برد فروش دوباره خودرو به سطح قبل از بحران کرونا برسد.
تجزیه و تحلیل بحران‌های اقتصادی گذشته و رکود اقتصادی در چین، آمریکا و اروپا نشان می‌دهد در قیاس با اقتصاد کلان، بازار فروش وسایل نقلیه در نوسان است و صنعت خودروسازی روزهای تاریکی را پیش رو دارد. اقتصاددانان عقیده دارند مقایسه بحران کرونا با رکوردهای قبلی آسان نیست. اگر واکسن این بیماری کشف نشود، در ماه‌های آینده یا تا زمان درمان قطعی آن، رکود اقتصادی صنایع خدماتی ادامه خواهد یافت. متاسفانه آثار این رکود طبقه متوسط جامعه را هم نشانه گرفته است.
