با توجه به افزایش رویدادهای غیرقابل پیشبینی ناشی از تغییرات اقلیمی، ناپایداریهای محیطی و بلایای طبیعی، نیاز به تدوین و اجرای برنامههای جامع مدیریت بحران در حوزه حملونقل جادهای بیش از پیش احساس میشود. کشور ما با سابقهای از بحرانهایی چون سیل، زلزله، کولاکهای سهمگین و رانش زمین، نیازمند نظامی منسجم و حرفهای در برخورد با این حوادث است.
کیومرث محمودي مسئول روابط عمومی اداره کل حمل و نقل پایانه هاي استان چهارمحال و بختیاري
حملونقل جادهای، به عنوان یکی از ارکان کلیدی زیرساختهای اقتصادی و اجتماعی کشور، در هنگام بحرانها دو نقش حیاتی ایفا میکند: نخست بهعنوان ابزاری برای نجات و امدادرسانی، و دوم بهعنوان پاشنه آشیل سیستم در صورت نبود آمادگی. اختلال در عملکرد این شبکه، میتواند به سرعت بر سایر حوزههای حیاتی چون بهداشت، امنیت و توزیع منابع اثر منفی بگذارد.
مدیریت بحران در این حوزه، فرایندی پیچیده اما ضروری است که از مرحله آمادگی تا بازسازی ادامه دارد. در گام نخست، مقاومسازی راه
ها، پلها، شریانهای حیاتی، اجرای مانورهای آموزشی، تدوین دستورالعملهای روشن و استفاده از فناوریهای نوین برای پیشبینی بحرانها، اقدامات پایهای تلقی میشوند. در مرحله دوم، هنگام بروز بحران، تصمیمگیریهای سریع و هماهنگ، بهرهبرداری بهینه از منابع، استقرار ستادهای واکنش سریع و اطلاعرسانی دقیق به مردم، از جمله وظایف اصلی نهادهای اجرایی و امدادی است.
در زمان بازسازی پس از بحران، تلاش برای بازگرداندن شبکه حملونقل به وضعیت پیشین، با کمترین هزینه و بیشترین کارایی، اهمیت دارد. همچنین، مستندسازی، ارزیابی عملکرد و بهروزرسانی برنامههای مدیریت بحران، از جمله مراحل کلیدی است که در بسیاری از موارد نادیده گرفته میشود.
بر اساس تجربیات گذشته، بحرانهای جادهای بهطور ویژه در فصل زمستان شدت میگیرند. کولاک، لغزندگی معابر، بسته شدن گردنهها و محورهای مواصلاتی، خطر تصادفات زنجیرهای، و قطع ارتباط بینشهری از پیامدهای تکرارشونده این فصل است. بنابراین، آمادگی پیشفصل شامل تجهیز ماشینآلات برفروب، آموزش رانندگان و نیروهای امدادی، همکاری دستگاههای اجرایی و مشارکت بخش خصوصی، گامی حیاتی برای کاهش خسارات است.
در پایان باید تأکید کرد که مدیریت بحران جادهای، امری فراتر از واکنشهای مقطعی است. این مقوله نیازمند نگاهی راهبردی، بینبخشی و چندوجهی است که در آن پیشگیری، آموزش، آمادگی روانی، زیرساختی و نهادی، همگی بهعنوان اجزای زنجیرهای واحد، در خدمت حفظ ایمنی و امنیت ملی قرار میگیرند.
- بیشتر بخوانید:
- توسعه حمل و نقل جادهای، ریلی و ترانزیت کشور
- ایمنی جاده های کشور در گرو اجرای مدیریت هوشمند!
- قانون گریزی ، بحران بزرگ ترافیک شهر ها و جاده ها