مشکلات شبکه بانکی

چالش‌های موجود شبکه بانکی، راه حل‌ها  و راهکارها

اصغر پورمتین

به تعبیر برخی کارشناسان، نظام بانکداری ایران بزرگترین چالش پیش روی اقتصاد ایران است. وقتی سخن از “چالش” به میان می­آید تصور عمومی بر آن است که وضعیت خطرناک است و ممکن است تبعات منفی­ای در راه باشد، اما واقعیت این است که در کنار هر چالش، فرصت­های فراوانی وجود دارد که می­تواند به پیشرفت و توسعه منجر شود به ویژه در دوران پساتحریم که درهای اقتصاد ایران به روی جهان بازتر می­شود و اقتصاد ایران مسیر هموارتری برای رهایی از رکود پیش رو دارد. از سوی دیگر برخی دیگر از کارشناسان معتقدند که این کیفیت و ساختار اقتصادی کشور است که برای بانک­ها مشکل­­آفرین است چرا که این بانک­ها هستند که ماحصل دستاوردهای نقدی اقتصاد کشور را مدیریت می­کنند. اما به نظر می­رسد عامل اصلی مشکلات نظام بانکی از ضعف مدیریت، ساختار نظام بانکی و قوانین حاکم بر آن نشات می­گیرد. در این نوشتار به‌طور خلاصه اهم مشکلات موجود در نظام بانکی ایران و راهکارهای برون رفت از این وضعیت ارایه شده است.

مشکلات موجود در نظام بانکی کشور:

الف) در بخش تجهیز منابع

رشد متوسط سپرده‌ها با افزایش نقدینگی متناسب است اما چرا با وجود متوسط رشد نقدینگی 24% و با وجود رکود حاکم بر بازار، دست اندرکاران اقتصادی و همه‌ بانک‌ها متفقا اذعان دارند بانک­ها فاقد منابع برای پرداخت تسهیلات هستند؟

1-بیش از 45 درصد منابع بانکی قفل و تبدیل به دارایی‌‌های سمی اعم از اموال منقول و غیرمنقول ناشی از تملیک اموال مدیونی شده که این اموال، فاقد ارزش افزوده ‌است. همچنین به طور متوسط بانک‌ها دارای 13% مطالبات غیرجاری هستند. به عبارتی با به­کار‌گیری 42% منابع باید100% سود سپرده‌های موجود را پرداخت نمایند. به طور خیلی ساده 58% وجه سپرده‌های جدید صرف باز پرداخت سود سپرده‌های قبلی شده که تداوم این موضوع عملا امکان­پذیر نیست و نشان بارز آن نیز عدم رعایت نرخ سود سپرده سرمایه­گذاری از سوی بانک‌ها است. بانک‌ها به‌منظور پر کردن این خلاء با یکدیگر رقابت ناسالمی بر سر جذب سپرده می­کنند که این موضوع نه تنها بر منابع بالفعل آنها تاثیر سوء گذاشته بلکه با گرفتن ذخیره مطالبات غیرجاری، سود آنها را نیز به شدت متاثر کرده و با مخاطره ورشکستگی نزد افکار عمومی روبرو شده است‌. افزایش نقدینگی نیز نه تنها راه‌گشا نبوده بلکه موضوع فوق را تشدید و مخاطرات متعدد دیگری را همراه خواهد داشت.

ادامه مطلب را می توانید در شماره 358 ماهنامه مطالعه کنید .