مسابقات المپیک 2004 آتن، احتمالاً یکی از به‌یادماندنی‌ترین دوره‌های المپیک است. مراسم افتتاحیه بی‌نظیر و استادیوم‌های مدرنی که قلب میلیون‌ها هوادار در سرتاسر جهان را تسخیر کرد؛ اما عکس‌های منتشرشده از مخروبه‌ها و اماکن متروک دهکده المپیک آتن آن‌هم تنها کمتر از 15 سال بعد، نشان از فروپاشی کامل یک دوران شکوهمند داشت. شاید داستان مسافرت به ایران هم چنین چیزی باشد. روزگاری در آلبوم عکس بسیاری از جهانگردان حتما تصاویر سفر به شهرهای ایران هم پیدا می‌شد. تابستان‌ها مسیر خیلی از گردشگران برای بازدید از شرق باشکوه به ایران ختم می‌شد؛ اما سال‌های جنگ و شرایط اقتصادی و سیاسی بعد از آن، باعث شد تا این سفرها به کمترین میزان ممکن برسد. جاده‌ها از حضور میهمانان پرشمار خارجی خالی شده و بسیاری از هتل‌ها یا بسته شدند یا با پایین آوردن هزینه‌ها و کیفیت خدمات‌شان به همان مسافران داخلی اکتفا کردند. با روی کار آمدن دولت اصلاحات در اواسط دهه 70 و طرح گفت‌وگوی تمدن‌ها، اوضاع تا حدودی بهتر شد اما دیری نپایید که با شروع تحریم‌های بین‌المللی در دهه بعدی و سیاه‌نمایی بسیاری از رسانه‌های خارجی درباره مسافرت به ایران، صنعت گردشگری با افت دوباره‌ای مواجه شد. امروز اما با همت بسیاری از نهادها و گروه‌ها و البته تأثیر فضای مجازی به‌عنوان رسانه‌ای مستقل از دولت‌ها، این صنعت جان تازه‌ای گرفته و شاهد رشد هرچند آهسته ولی امیدوارکننده حضور گردشگران خارجی است. رالی موتورسواران Raid Orion Revival یکی از همین گروه‌هاست که چند سالی است به‌صورت مستمر برنامه سالانه‌ای را در قالب رالی موتورسواران از پاریس تا اصفهان برگزار می‌کند. یکی از افراد مؤثر این گروه که نقش پررنگی در هماهنگی و دریافت روادید برای انجام این سفر را بر عهده دارد رضا حنایی، ایرانی مقیم فرانسه است که بسیاری او را با نام فابین می‌شناسند. وی در گفت‌وگویی که با ماهنامه صنعت حمل‌ونقل انجام داد از برنامه‌های این رالی و امیدواری‌اش به تداوم آن در ایران گفت و بر اهمیت همکاری نهادهای مختلف در رشد این صنعت تأکید کرد. در ادامه این مصاحبه را می‌خوانید.
ایده اولیه این سفر چه زمانی مطرح شد؟
در سال 1972 بیش از 100 موتورسوار از شانزه لیزه پاریس به‌سوی اصفهان حرکت کردند. بعد از آن، دیگر رالی موتورسواران بین‌المللی با این عظمت شکل نگرفت. ما از سال 2003 در حال انجام رویدادهای موتوری در ایران هستیم و در این مدت اقدام به آوردن چندین سافاری کرده‌ایم. دو سال پیش که رالی پاریس تا پرسپولیس لغو شد، به دنبال فرصت تازه‌ای برای ادامه این رالی بودیم که به‌صورت اتفاقی با یکی از موتورسواران سال 72 آشنا شدیم و این شد که به فکر زنده کردن این رویداد افتادیم.
نقشه راه این رالی از چه مسیرهایی عبور می‌کند؟
سفر امسال را از پاریس آغاز کرده و بعد از آن به سوئیس می‌رویم و شب اول را در آنجا اقامت داریم. سپس از کوه‌های آلپ عبور کرده و به اتریش می‌رویم و از آنجا به اسلوونی رفته و بعد، از مسیر کرواسی و صربستان عبور می‌کنیم و در شهر بلگراد اقامت یک‌شبه‌ای خواهیم داشت. پس از آن به بلغارستان رفته و در آنجا هم به مدت دو شب استراحت خواهیم کرد. شب بعد را در یونان سپری می‌کنیم و صبح روز بعد به ترکیه و شهر استانبول خواهیم رفت. از آنجا و در طول جاده ساحلی شمال ترکیه و دریای سیاه به سمت شرق آمده و از ترابوزان به ارز‌روم و وان رفته و از مرز رازی وارد ایران می‌شویم.
در ایران هم ابتدا در شهر تبریز اقامت دو روزه‌ای خواهیم داشت و سپس به همدان و بعد به کاشان و یزد رفته و پس از بازدید مفصل از جاذبه‌های شیراز با گذر از جاده یاسوج وارد اصفهان می‌شویم و سفرمان را پس از اقامتی سه یا چهار روزه در آنجا به پایان می‌رسانیم. در ایران و در تمام شهرهایی که وارد می‌شویم شب را هم آنجا خواهیم ماند.
این را هم باید اضافه کنم برای تعیین راه و نقشه سفر، هر سال حداقل یک‌بار این مسیر را می‌آییم تا همه‌چیز را از قبل در نظر گرفته باشیم. موتورهای مورد استفاده در این رالی مجهز به دستگاهی به‌نام Trippy هستند که با GPS کار می‌کنند و در پایان هر روز همه آن‌ها را برای مسیر فردا آپدیت می‌کنیم. دستگاه دیگری هم روی این موتورها نصب شده است که طبق آن از طریق اتومبیل مدیریت مسیر، موقعیت هر موتور را بررسی می‌کنیم تا در صورت نیاز بتوان به‌راحتی به آن دسترسی پیدا کرد. تنها قانون حاکم در این سفر این است که هیچ‌کس نباید به‌تنهایی سفر کند و حداقل باید در دسته‌هایی دو یا چندتایی حرکت کنند.
اعضای این گروه موتورسوار را چه کسانی تشکیل می‌دهند؟
تعداد موتورسواران این‌چنینی در اروپا بسیار زیاد است. ده‌ها کلوپ و انجمن برای همین گروه‌ها وجود دارند که Raidهای متنوعی مثل رالی افریقا، آمریکای جنوبی، آسیا و تمام اروپا را به‌صورت هفتگی برگزار می‌کنند و استقبال زیادی از این سفرها می‌شود. البته تمام این افراد، موتورسواران زبده‌ای هستند که سالیان زیادی است مشغول انجام این برنامه‌ها هستند و میانگین سنی‌شان هم بالای 50 سال است، به این دلیل که جوانان برای سفرهای بیش از 10هزار کیلومتری نه امکانات مالی دارند و نه تجربه کافی. تعدادی از آن‌ها به‌صورت زوج هستند و حتی آقایان و خانم‌هایی هم هستند که به تنهایی در این جمع حضور دارند. همچنین همه این افراد از وضعیت مالی خوبی برخوردارند زیرا قیمت موتورهای مورد استفاده در این رالی از 10 تا 50هزار یورو هستند.
ملیت همه این افراد فرانسوی ست؟
خیر، این گروه امسال از سه کشور فرانسه، سوئیس و انگلستان تشکیل شده است. به‌جز ایران برای سفر به کشورهای دیگر، نیازی به گرفتن ویزا نداریم و تا مرز ایران بدون هماهنگی با دولت‌ها سفر را پیش می‌بریم و رزرو هتل، نقشه راه و برنامه‌های سفر به‌صورت آزادانه انجام می‌گیرد. در طول سفر حتی از اتوبان‌ها هم استفاده نمی‌کنیم و سعی می‌کنیم جاده‌های بکری که از طبیعت و اماکن زیبا و جاذبه‌های گردشگری عبور می‌کند را انتخاب کنیم. تنها ایران است که برای تردد در آن مستلزم هماهنگی و برنامه‌ریزی‌های متفاوتی هستیم. هدف نهایی ما هم ایران است و در واقع باقی کشورها، تنها حکم مسیر سفر را دارند.
اعضای این رالی ثابت هستند یا برای هر سال از افراد تازه‌ای دعوت به سفر می‌کنید؟
نظر به اینکه ما سالانه مسیرهای خود را، چه جاده‌های اروپایی و چه شهرهای ایران را عوض می‌کنیم با استقبال اعضای مختلفی مواجه هستیم، ازجمله 5 نفری که از سفر سال گذشته همراه ما بودند. این افراد پس از بازگشت، تجربه خود را با ده‌ها نفر دیگر به اشتراک می‌گذارند که منجر به محبوبیت این سفر می‌شود. در مجموع متقاضی برای شرکت در این رالی بسیار زیاد است و این باعث می‌شود که ما از میان متقاضیان حق انتخاب داشته باشیم و اصولاً آن دسته از افرادی که سابقه این‌چنین سفرهایی را داشته‌اند، در اولویت هستند.
چرا در این میان ایرانیان حضور ندارند؟
واقعیت این است که ما در ایران تبلیغ نکرده‌ایم. به چند دلیل ازجمله کم‌یاب بودن این‌گونه موتورها یا عدم حق ترددشان در شهرها و جاده‌های کشور. ضمن اینکه انجام این سفر مشمول هزینه‌های بسیار زیادی می‌شود که در آن، افراد باید سفر را از پاریس آغاز کنند و با چنین برنامه‌ای برای حمل موتورها به فرانسه و نیاز به چند نوع ویزا برای گذر از مسیرهای متنوع مسیر سفر، به نظر می‌آید امکان چنین برنامه‌ای حداقل در حال حاضر میسر نباشد. البته قصد داریم هم در ایران و هم در کشورهای مسیر، از علاقه‌مندان برای ملحق شدن به این رالی جهت برنامه‌های سال‌های آینده تبلیغ کنیم.
به‌تازگی خبرهایی مبنی بر لغو مهر ورود به ایران در پاسپورت خارجیان در هنگام ورود به کشور به دستور رئیس‌جمهور، به گوش می‌رسد. این اقدام چه تأثیری می‌تواند بر روند سفرهای شما داشته باشد؟
حدود دو ماه است که این اقدام شروعشده است و علت آن‌هم این است که آمریکا پاسپورت‌هایی که پیش از آن نیازی به ویزا نداشته‌اند ولی مهر ورود ایران بر آن ممهور شده باشد را ملزم به دریافت ویزا می‌کند و این مسئله برای بسیاری از خارجیان ازجمله فرانسوی‌ها که سفر به آن کشور را بدون ویزا انجام می‌دهند، موضوعی مهم به‌حساب می‌آید. حذف مهر ورود به ایران قطعاً بر روند این سفرها مؤثر است. بسیاری از این موتورسواران پیش از سفر به ایران چیزهای زیادی شنیده‌اند و تصور دیگری دارند ولی با ورود به این کشور دیدگاه‌شان کاملاً تغییر می‌کند.
وجود یک اسپانسر در ایران و در این سفر چقدر می‌تواند بر کمبود امکاناتی که به آن اشاره کردید، غلبه کند؟
سال گذشته این رالی بدون اسپانسر برگزار شد، چون دوره اول برگزاری رالی Raid orion revival بود. امسال اما قصد داریم یک یا دو اسپانسر را به برنامه‌مان اضافه کنیم. وجود پشتیبان از دو بعد مهم است. ابتدا به این دلیل که برای شرکت ما سودآور است و دوم اینکه می‌توانیم برنامه‌های سفر در ایران را به شکل بهتری ارائه دهیم. باوجود تمام قابلیت‌هایی که ایران برای گردشگران دارد، متأسفانه بازتاب مناسبی در خارج از مرزها رقم نمی‌خورد.
با توجه به اهداف بلندمدت شما برای این سفر، بازتاب رسانه‌ای برنامه‌هایتان به چه شکل رقم می‌خورد؟
ما در انجمن‌های موتورسواری و تلویزیون‌های ورزشی شاهد بازتاب بسیار خوبی بوده‌ایم. برای مثال سفر سال گذشته این رالی در حدود 12 مجله ورزشی با گزارش‌هایی چندصفحه‌ای بازتاب پیدا کرد و تلویزیون Auto Moto اخبار آن را پوشش داد. بازتاب رسانه‌ای این رالی خیلی بیشتر از سفر گردشگرانی است که با پرواز به ایران می‌آیند و در نهایت در صفحه شخصی‌شان از آن تعریف می‌کنند.
