صنعت حمل و نقل آنلاین: ایران به عنوان بازاری نوظهور در حوزه گردشگری مورد استقبال سرمایهگذاران است. در این میان با تلاش جاناتان وُرسلی (Jonatan worsley)، رییس Bench همایشی برای بررسی سرمایهگذاری در حوزه گردشگری ایران برگزار شد تا راه‌های کسب‌وکار در ایران، روش‌های تامین مالی، نحوه خروج پول و سود سرمایه از ایران و انتخاب برند با حضور سرمایهگذاران ایرانی و خارجی تبیین و شفاف شود. به گفته وی برای برگزاری این همایش در ایران که با استقبال۳۰۰ تن از سرمایهگذاران ایرانی، انگلیسی، فرانسوی، اماراتی و دیگر کشورهای آسیایی مواجه شده، دو سال برنامه‌ریزی شد.
همایش بین‌المللی سرمایهگذاری در هتلداری و گردشگری درحالی با حضور سرمایهگذاران خارجی و داخلی با برگزاری نشست‌های تخصصی به منظور بررسی چالشهای سرمایهگذاری خارجی در ایران و دلایل عقب ماندگی در این بخش، برپا شد که «کریستوفر هیوت» که از سال ۲۰۱۳ در حال بررسی موقعیت‌های سرمایهگذاری در بخش گردشگری ایران است، ضمن بررسی تحلیلی و آماری ظرفیت اقامتی و سرمایهگذاری پنج شهر تهران، مشهد، اصفهان، تبریز و شیراز گفت: ایران یکی از بازارهای بزرگ گردشگری است که درست از ظرفیت آن استفاده نشده و برای توسعه به سرمایهگذاری هنگفتی نیاز دارد. اگرچه نقاط مثبتی در هتلداری این کشور وجود دارد، ولی استراتژی‌های درست، دانش، صبر و استقامت مهمترین فاکتورها برای به نتیجه رسیدن سرمایه‌گذاری‌ها است. او با اشاره به سهم ۲.۳ درصدی گردشگری از تولید ناخالص ملی ایران، گفت: این کشور از نظر تعداد آثار ثبت شده در فهرست جهانی و زیرساختهای فراهم شده، قابلیت خوبی برای سرمایهگذاری دارد.
** تخصیص تسهیلات لازم در حوزه سرمایهگذاری خارجی
زهرا احمدیپور معاون رییس‌جمهور و به عنوان رییس سازمان میراث فرهنگی و گردشگری، سازمان متولی حوزه گردشگری نیز در این همایش حضور داشت و با اشاره به توسعه گردشگری بین‌المللی به عنوان راهبرد کاهش تنش‌های سیاسی گفت: می‌توانیم مبنای دیپلماسی گردشگری را بر پایه صلح و تفاهم در سطح بین‌المللی و منطقه‌ای فراهم کنیم.
او با تاکید برآنکه ژئوپولتیک گردشگری خاصیت امنیت‌زایی و صلح‌گرایی دارد تصریح کرد: هرچند صنعت گردشگری قبل از این دولت و برجام بنابر رخدادهای خواسته و ناخواسته بین‌المللی و سیاست‌های مغرضانه برخی دولت‌های خارجی و تبلیغات ضد ایرانی و همچنین هشدار به ملت‌ها برای عدم سفر به ایران، فرصت‌هایی را از گردشگری گرفت، اما در حال حاضر با انگیزه گردشگران خارجی برای ورود به ایران و استفاده از جاذبه‌ها و پویایی فرهنگی و تمدنی و ظرفیت‌ها و انرژی‌های نهفته در زمینه گردشگری مواجهیم. چنانکه دولت با رویکرد توسعه گردشگری پایدار به تقویت روابط سیاسی و اجتماعی و بنیان‌های گردشگری اقدام کرده است و سعی دارد با ترسیم فضای باز و کاهش اصطکاک‌های بین‌المللی، قدرت نرم ایران را افزایش دهد.
رییس سازمان میراث فرهنگی و گردشگری خاطرنشان کرد: پنجره گردشگری ایران با پیام صلح و امنیت باز شده که فرصتهای سرمایهگذاری و زمینه رونق اقتصادی برای جذب و حفظ گردشگری داخلی و خارجی از طریق آن به دنیا مخابره می‌شود. از این رو سعی شده سرمایهگذاری در فضای امن اتفاق افتد. دولت تلاش کرده در ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی با تصویب پروژه‌های مرتبط با زیرساختهای گردشگری اقداماتی را با تمرکز بر تدوین بسته حمایتی از گردشگری انجام دهد.
از آنجا که حوزه گردشگری یکی از راه‌های رهایی از اقتصاد تک محصولی نفت و کمک به توزیع عادلانه درآمدها در کشور است که اهتمام دولت منجر شده در افق چشم‌انداز ۱۴۰۴ برای۲۰ میلیون گردشگر هدف‌گذاری شود. احمدیپور تصریح کرد: در حال حاضر نیز آمار گردشگران ورودی از ۵ میلیون نفر گذر کرده و به همین میزان حدود ۷.۶ دهم درصد از سهم تولید ناخالص ملی را شامل شده است که پیش‌بینی می‌شود تا پایان سال ۲۰۱۷ این رقم به بیش از ۱۰ درصد برسد. در این راستا از سرمایهگذاران خارجی برای توسعه زیرساختهای کشورمان حمایت می‌کنیم و زمینه تخصیص تسهیلات لازم در حوزه سرمایهگذاری خارجی را فراهم خواهیم کرد.
**دعوت از سرمایه گذاران خارجی
احمد جمالی مدیرکل دفتر سرمایهگذاری خارجی وزارت اقتصاد و دارایی نیز در این همایش با تاکید برآنکه هیچ محدودیتی برای سرمایهگذاری خارجی وجود ندارد گفت: نه تنها در حجم مبلغ، بلکه در خروج سرمایه و سود آن هیچ محدودیتی وجود ندارد.
او همچنین از افزایش سهم سرمایه‌گذاری‌های خارجی با رشد ۴۰ درصد خبر داد و به مشوق‌هایی که در این زمینه وجود دارد اشاره کرد و یادآور شد: حمایت از سرمایهگذاران خارجی جزو اولویت‌های اقتصادی کشور ما است که زیرساختهای حقوقی و چارچوب‌های اقتصادی آن تدوین شده است.
** تضمین‌های شفاف برای جذب سرمایهگذار
این همایش با برگزاری نشستهایی به منظور بررسی وضعیت بازار ایران نیز همراه بود که با حضور مدیران شرکت‌های مشاور اقتصادی و سرمایهگذاری برگزار شد. در جریان این نشستها ضمن بررسی جایگاه ایران در جاده ابریشم، به نگرانی‌های رایج سرمایهگذاران نسبت به ایران و همچنین موقعیت پنج شهر مشهد، تهران، اصفهان، شیراز و تبریز که قابلیت سرمایهگذاری در حوزه گردشگری دارند، پرداخته شد.
علی برهانی به عنوان مشاور ارشد اقتصادی در راستای بررسی فرصتهای سرمایهگذاری در ایران به چالشهایی اشاره کرد که سرمایهگذاران در چین، آمریکا، کرهجنوبی، روسیه، بریتانیا، آفریقا با آن مواجه هستند چراکه این چالشها، رشد در آن‌ها را سخت کرده است. این درحالی است که ایران فرصتهای زیادی برای سرمایهگذاری دارد.
هم‌مرز بودن ایران با ۱۵ کشور که موقعیتی برتر برای تعاملات گردشگری را پدید آورده، یکی از خصوصیاتی بود که او به آن اشاره کرد و افزود: مهمترین مساله ایران آن است که تعاملات بانکی با جهان ندارد. در واقع به بهانه تحریم‌ها هیچ بانکی به ایران نمی‌آید، درحالی که بانک‌های بین‌المللی در دو سال گذشته به خاطر تعاملاتی که در تحریم داشتند ۱۶۵ میلیارد دلار جریمه پرداخته‌اند. از این رو نیاز است تا ایران برای جذب سرمایهگذار تضمین‌های شفاف بدهد.
** ایران راحت‌ترین کشور برای سرمایهگذاری نیست
برای این کنفرانس از پنج گروه سازندگان هتل، طراحان، سرمایهگذاران، برندها و آموزش‌دهندگان منابع انسانی دعوت به عمل آمده بود که در دو روز دیدارهای تخصصی با سرمایهگذاران ایرانی تعامل برقرار کردند و به گفته مجریان این همایش، برخی از آن‌ها به بستن قراردادهای مشترکی منجر شد. چنانکه گفته می‌شود، گروه‌های اماراتی روتانا و ملیا و همچین اکور فرانسه که پیش‌تر نیز به بازار ایران وارد شده بودند، قراردادهای جدیدی را در جریان این همایش با شرکای ایرانی بستند.
با این وجود سرمایهگذاران خارجی که پس از توافق برجام پایشان به ایران باز شده‌است، ضمن تشریح تجربیات خود در یکی دو سال اخیر، دیگر سرمایهگذاران علاقه‌مند به بازار ایران را به صبر دعوت کردند و گفتند ایران راحت‌ترین کشور برای سرمایهگذاری نیست، اما بسیار نویدبخش است.
اما مدیر برند اکور فرانسه که از سال ۲۰۱۶ رسما کار در ایران را آغاز کرده‌است و پروژه بلندمدتی برای ایران دارد، به عنوان گروه سدشکن سرمایهگذاران خارجی معتقد است: سنت گردشگری در تاریخ ایران نیز از گذشته وجود داشته، اما مشکل اصلی آن، نبود ارتباط بین سرمایهگذار خارجی و هتل‌داران است. این کشور بهتر از آنچه فکر می‌کنید آماده است. سایت‌های خوبی دارد، طبقه متوسط پویایی دارد و همین‌طور افراد تحصیل‌کرده. شاید کار ما در ایران به این خاطر پیش رفت که شریک ایرانی‌مان حاضر به پذیرش ریسک شد.
**بازار ایران امن است
قطعا یکی از سوالاتی که ذهن سرمایهگذاران را به خود مشغول کرده است این مهم است که دلایل عقب‌ماندن ایران در توسعه هتل چیست و چرا حدود50 سال در ایران هتل ساخته نشده است؟
«باسم ترکاوی»، مشاور ارشد اقتصادی و سرمایهگذاری با اشاره به آنکه دلایلی وجود دارد که خارج از کنترل ماست گفت: وضعیت سیاسی نقش مهمی را در این میان ایفا کرده که کشور غنی مثل ایران۴۰، ۵۰ سال عقب بماند، هر چند سال‌های اخیر تغییراتی آغاز شده، اما چالشهایی بوده که امیدوارم کمرنگ شود. ولی راه‌حل‌هایی هم وجود دارد که هنوز به جهان اعلام نشده است. البته برخی از عوامل مثل ریسک کردن در اختیار خودمان است. همانگونه که برند “روتانا” که در زمان پرچالشی به ایران آمد.
او با تاکید بر آنکه ایرانیان در ارتباط برقرار کردن قوی نیستند یادآور شد: ما به عنوان مشاوران اقتصادی سعی می‌کنیم سرمایهگذاران خارجی را توجیه کنیم که این بازار امن است و مقررات زیادی در حمایت از سرمایهگذاران خارجی دارد. خیلی‌ها علاقه‌مندند، ولی نمی‌دانند. درعین حال شفاف نبودن جو سیاسی و نبود تفاهم درک متقابل، یکی دیگر از عوامل این مهم است.
این مشاور اقتصادی با اشاره به تجربیاتش در بازار گردشگری ایران گفت: وقتی وارد این بازار شدم، متوجه شدم دانش درباره گردشگری در ایران خیلی کم است. ایران کشوری با زیرساختهای غنی است که خیلی از کشورها آن را ندارند. چالش اصلی این است که رویکرد جامع نسبت به گردشگری وجود ندارد. این بازار به برنامه‌های مبتکرانه نیاز دارد.
**چالشی به نام نقدینگی
ترکاوی در ادامه با اشاره به چالش نقدینگی در ایران تصریح کرد: هرچند بانک‌های ایرانی خوب وام نمی‌دهند، اما ما در بررسی‌های خود از این بازار متوجه جریان داشتن ثروت زیادی شده‌ایم که به صورت سنتی سرمایهگذاری می‌شود. اشخاصی مثل ما باید سرمایهگذاران را توجیه کنند که ورود به این صنعت چه منافعی دارد.
صحبتهای این مشاور اقتصادی مورد تایید مدیرعامل برند فرانسوی قرار گرفت و او تاکید کرد: باید نشان دهیم هر اتفاق سیاسی که رخ دهد، توسعه گردشگری جزو اولویت‌های دولت ایران خواهد بود. باید کاری کنیم ایران وارد حلقه توسعه شود، وقتی ثبات ایجاد شود مسیر ناخودآگاه ادامه پیدا می‌کند.
** برای جذب سرمایهگذار، زیرساخت‌ها آماده شود
«پونت چاتوال» که به نسبت سایر سرمایهگذاران خارجی تجربه موفقی در ایران نداشته‌است با تاکید برآنکه سرمایهگذاری هزینه دارد به این نکته اشاره کرد که دولت باید اموال دولتی را به صورت لیزینگ به مدت ۵۰ سال به بخش خصوصی واگذار کند، چرا که تورم دو سال پیش در ایران ۳۵ درصد بود که میزان بهره با تورم هیچ هماهنگی ندارد. برای جذب سرمایهگذار باید اول این زیرساخت‌ها را آماده کرد تا سازمان‌های جهانی و سرمایهگذاران مجاب شوند که به ایران بیایند. یقینا در این مسیر مسایلی است که در اختیار ما و دولت نیست. امروز سرمایه بیشتر وارد اروپا می‌شود تا سایر کشورها، چون نرخ بهره بلندمدت کمتر از یک و نیم درصد است.
**مالیات و ابهامات آن
«استیون داینز» نیز معتقد است: با وجود آنکه اقداماتی برای کم کردن مالیات صورت گرفته، اما ابهاماتی وجود دارد و به نظر می‌رسد قطعی نیست. تفاوت‌هایی بین نرخ تورم و سود وجود دارد که پاداش کار را ناامن می‌کند. شاید در ایران برای بالا بردن نرخ بهره نیازهایی احساس شده، چون به مهار تورم کمک می‌کند؛ اما به عنوان مقام مسوول اگر واقعا می‌خواهید مصمم برخورد کنید برای رسیدن به توسعه گردشگری باید برنامه‌ها و اقدامات مشخصی داشته باشید.
**خجالت را کنار بگذارید
قطعا مباحثی همچون نحوه ورود و خروج اصل پول و سود سرمایهگذاران، اعطای مالکیت صددرصدی ملک و تردید شرکای ایرانی و… از جمله ابهاماتی است که سرمایهگذاران حوزه گردشگری و هتلسازی با آن روبهرو هستند اما کارشناسان معتقدند که مهمترین کار بازاریابی و برقراری ارتباطات بین‌المللی است. سرمایهگذاران و مسوولان ایرانی باید خجالت را کنار بگذارند و ارتباط برقرار کنند. دیگران باید بدانند در ایران چه خبر است.
با وجود آنکه مسوولان بارها از چشم‌انداز و جذب۲۰ میلیون گردشگر صحبت میکنند، اما سرمایهگذاران باید بدانند این برنامه چگونه قرار است محقق شود؟ هر چیزی که برای ایجاد بستر سرمایهگذاری لازم است باید شفاف شود. چنانکه مدیر برند اماراتی معتقد است: هرچند کارهای خوبی در ایران برای گردشگری انجام شده، ویزای فرودگاهی صادر می‌شود و دولت در مسیر درستی قرار گرفته، اما برنامه عملیاتی نقص دارد. کشورهایی چون سنگاپور، مالزی و منطقه هنگ‌کنگ متخصصان خوبی در این زمینه دارند که قطعا دولت ایران می‌تواند به تجربه آن‌ها استناد کند.
