صنعت حمل و نقل آنلاین: به جرات می توان به این نکته مهم اشاره کرد که حمل و نقل جاده ای مهمترین شیوه جابجایی انسان و کالا در نقاط مختلف دنیاست. در حقیقت با توجه به آمارهای ارائه شده از کشورهای در حال توسعه و توسعهیافته، حمل ونقل جادهای نسبت به سایر حمل ونقل های دیگر همچون دریایی، ریلی و هوایی بیشترین سهم را در جابجاییها به خود اختصاص داده است. البته نباید از ذکر این نکته مهم غافل شویم که با افزایش تعداد جابجاییها از طریق حمل ونقل جادهای میزان حوادث ناشی از سوانح رانندگی هم افزایش پیدا میکند که در کشورهای توسعه یافته تعداد این حوادث به شیوههای مختلف از فرهنگسازی گرفته تا اعمال قوانین سخت و پیشگیرانه به شدت رو به کاهش است اما در ایران متاسفانه هنوز تعداد این حوادث همچنان رو به افزایش است که دلیل آن را میتوان در عوامل متعدد از فراهم نبودن زیرساختهای مناسب جادهای تا عدم رعایت ایمنی توسط رانندگان و خودروسازان جستجو کرد.
به منظور بررسی آثار حوزه حمل ونقل بر اقتصاد کشور از یک طرف و تبعات ناشی از عدم رعایت مسائل ایمنی از طرف رانندگان و خودروسازان که منجر به وقوع تصادفهای شدید وگاها جبرانناپذیر میشود با حمید نجف، کارشناس برجسته حوزه حمل ونقل کشور گفتگو کردهایم تا از نظرات وی درباره این موضوع مهم مطلع شویم.
ارتباط حمل ونقل با اقتصاد را چگونه ارزیابی می کنید و نقش حمل ونقل در توسعه اقتصادی چیست؟
حمل و نقل مانند شریانی است که سایر اجزای خدماتی، بازرگانی، صنعتی و کشاورزی را در سطوح ملی و بینالمللی به هم پیوند میدهد و تاثیرات عمیقی بر رشد و توسعه این بخشها میگذارد بخشهایی که پیشرفت و پسرفت اقتصاد یک کشور بستگی مستقیم به عملکرد تکتک آنها دارد.
به عبارت دیگر یک اقتصاد ایدهآل از پیوستن حلقههایی ساخته میشود که پیوند و استحکام آنها توسط حمل و نقل صورت میگیرد. البته نباید از ذکر این نکته مهم غافل شویم که هر چه بخش حمل ونقل بهتر عمل کند شاهد زنجیره مستحکمتری از بخشهای مختلف اقتصادی خواهیم بود و از این رو تقویت زیر ساختهای ارتباطی در حوزههای مختلف حمل و نقل میتواند به سادگی راه توسعه اقتصادی کشورها را هموار کند.
نسبت به سالهای گذشته آمار تصادفات جادهای در کشور را چگونه ارزیابی می کنید؟
هر چند بعضي از مديران ارشد حوزه حمل و نقل کشور بر اين باورند كه آمار رو به كاهش سالهاي اخير در سال گذشته به مرحله توقف رسيده است و طي سالهاي آینده تعداد این سوانح به 19 هزار نفر افزايش خواهد يافت اما بنده اين ديد منفي را ندارم و همچنان اعتقاد دارم كه اين آمارها شايد با شتاب كمتري اما نهايتا سير نزولي خواهد داشت. دليل اين ادعا هم افزايش سطح آگاهيهاي عمومي و حركت با شتاب به سمت سيستمهاي هوشمند است .
مهمترین عوامل در بروز تصادفات جاده ای چیست؟
هر چند كارشناسان3 عامل اصلي يعني جاده، خودرو و نهايتا خطاي انساني را عامل اصلي ذكر ميكنند اما بنده اعتقاد دارم كه عامل اصلي ناشي از خطاي انساني است زیرا که عامل انساني در سرمايهگذاري، ساخت جاده ايمن و همچنين توليد خودرو با كيفيت هم نقش دارد و هر گونه كم لطفي در اين 2 بخش هم مستقيما به عامل انساني يا بهتر بگويم خطاي انساني بر میگردد. البته براي حركت به سمت كاهش تلفات رانندگان نقش اساسي دارند به طوری که رانندهاي كه با علم به نامناسب بودن مسير و ايمني خودرو و همچنين زير پا گذاشتن قوانين ابتدايي راهنمايي و رانندگي بدون وحشت پا روي گاز بگذارد و با زندگي خود و خانواده اش كه در حقيقت با ارزشترين وديعه الهي است بازي كند عاقبت کارش مشخص است.
در شرایط کنونی آیا خودروهای ایرانی به لحاظ تامین ایمنی برای سرنشین مناسب هستند؟
بله مسلما بعضي از خودروها به نسبت قيمت ممكن است از نظر ايمني جايگاه مطلوب تري داشته باشند اما آيا مردم ما اكثرا توانايي خريد اين نوع خودروها را دارند؟ شکی نیست که مردم توانایی خرید این گونه خودروها را ندارند.
خودرو هايی هم كه قيمت پائينتري دارند هم از نظر فراواني، مشتري بيشتري دارند و هم از نظر ايمني قابليت كمتري اما موضوع حائز اهميت این است که سطح سواد رانندگي ما در كشور بسيار پائين است، ما از نظر فرهنگ رانندگي در جهان داراي رتبه بسيار پایینی هستيم كه تا اين مشكل اساسي حل نشود طبعا توفيق زيادي هم در كار نخواهيم داشت
سهم کیفیت جادهها در ایجاد تصادفات را چگونه ارزیابی میکنید؟
طي سالهاي اخير به نسبت بودجه اختصاصي دولت واقعا كار هاي خوبي در جادههاي كشور صورت گرفته است، هر چند جاده هم گاهي در جريان تلفات ناشي از سوانح رانندگي نقش دارد اما اين نقش در كشور ما به نسبت 2 عامل ديگر يعني خطاي انساني و خودرو نقش بسيار كمرنگتری است. در کل براي حل اين چالش بزرگ ما بايد در جهت رفع هر3 عامل چالشي و به موازات هم حركت كنيم تا بتوانيم از اين آمار وحشتناك بكاهيم.
سازمان راهداري و حمل و نقل جادهاي تا آنجا كه بنده در جريان هستم در امر كاهش تلفات جادهای حتي بيش از شرح وظايف و تكاليف خود انجام وظيفه کرده است. به طور مثال در حيطه فرهنگسازي براي مردم، سازمان راهداری و حمل ونقل جادهای كمكهاي بيشائبهای به پليس راهور انجام داده است هر چند این سازمان در همكاري با ساير سازمانهاي مرتبط هم اقدامات در خور توجهي انجام داده است.
البته بنده نقش آموزشي و فرهنگي وزارت آموزش پرورش و همچنين وزارت علوم، سازمان صدا و سيما و ساير موسسات فرهنگي را در اين زمينه خاص بسيار كمرنگ ميبينم. نگاه ملي اين مزیت را دارد كه همگي در زمان وجود يك چالش ملي همراهي شايستهاي داشته باشند كه البته آن طور كه انتظار ميرود، ندارند و اين يك ضعف ساختاري است كه معمولا نگاه جزيرهاي غالب بر نگاه ملي است.
در قیاس با کشورهای توسعهیافته میزان تصادفات جادهای در ایران را چگونه ارزیابی میکنید؟
طبيعتا وضعيت آنها بهتر است نه اينكه از قبل خوب بوده، نه. آنها هم زماني تلفات زيادي داشتند اما با روشهاي علمي روز، آموزش و فرهنگسازي از سنين پائين و همچنين بهرهبرداري از سيستمهاي نظارتي هوشمند به تدريج بر اين مشكلات غلبه كردند.
آماري كه از كشور سوئد دارم تلفات جادهاي اين كشور به حدود 300 نفر در سال رسيده است و اين در حالي است كه همين رقم اندك هم همچنان براي آنان قابلپذيرش نيست و بصورت ملي در حال حركت به سوی کاهش تعداد سوانح جادهای هستند.
هوشمندسازی جادهها تا چه حد در کاهش میزان تصادفات جادهای موثر بوده است؟
امکاناتی که از بستر فناوری اطلاعات در بخش جاده میتواند مورد بهرهبرداری قرار بگیرد کمک‌کننده است و میتواند برای حمل و نقل جادهای مفید باشد و نباید مخالفتی با آن شود. افزایش سیستمهای نظارتی هوشمند در حمل‌ونقل جادهای تأثیرات شگفت‌انگیزی در کاهش تصادفات و آمار تلفات جادهای داشته است.
کاهش تلفات جادهای از 27 هزار نفر در سال 84 به 16 هزار نفر در سال 96 اتفاق مبارکی است که باید قدردان آن بود که بخش عظیم این اتفاق مثبت مربوط به افزایش نظارت‌ها است .دوربین‌های نظارتی و سیستمهای هوشمند تأثیر خوبی بر رفتار راننده گذاشته است و حمل‌ونقل را تابع قوانینی ساخته که نهایتاً منجر به کاهش تلفات شده است، امري كه به اعتقاد من بايد با شتاب بيشتري ادامه یابد.
سیستم‌هایی تحت عنوان سپهتن و نصب دوربین در جادهها در کنترل رفتار راننده و کنترل سرعت کمک‌کننده بوده است با این‌حال لازم است با شناسایی تدریجی نقاط قوت و ضعف این سیستم‌ها و با همفکری همه عوامل درگیر، فاکتورهای جدیدتری به شبکه حمل‌ونقل کشور اضافه شود
در تمام دنیا کشورهایی که به آمار 300 نفر کشته در سال رسیدند از ابتدا این آمار و فرهنگ مثبت را نداشته‌اند و نظارت دوربین‌ها بر رفتار راننده و نظارت از طریق سیستمهای هوشمند عامل اصلی بوده است.
راهکار شما به منظور کاهش تعداد تلفات جادهای در کشور چیست؟
برنامه‌ریزی برای کاهش تلفات جادهای باید اولویت باشد. این موضوع به‌عنوان چالش ملی، اولویتی فراتر از مسکن و رفع بیکاری دارد و از آن‌جایی که به تنهایی از سوی رسانه‌ها یا سازمانی خاص امکان حل آن وجود ندارد لازم است با بسیج ، یکپارچگی و عزم ملی بر این مشکل غلبه کرد.
کشور ما سابقه‌ای طولانی در حل مشکلاتی دارد که وقتی به صورت یکپارچه به آن نگاه شده است جزو سیاست‌های کلان قرار گرفته و نهایتاً با بسیج عمومی حل شده است.
