منبع: کتاب سفارشات خارجی – از انتشارات ماهنامه صنعت حمل و نقل تالیف اکبر بوالحسنی
صنعت حمل و نقل آنلاین: یکی از مفاهیمی که در اینکوترمز ۱۹۸۰ بدان اشاره شده بود مفهوم «بازبینی» بود. در اینکوترمز ۱۹۹۰ که اصلاحیه مقررات فوق است علاوه بر توجه به مفهوم فوق، مفهوم «بازرسی» را نیز اشاره نمود و اینکوترمز ۲۰۰۰ نیز به مفهوم فوق اشاره دارد. |
بازبینی کالا به عهده فروشنده و از وظائف وی شمرده می شود لكن مسئله بازرسی و هزینه آن را تا حدی بعهده خریدار گذاشته است. اینک باید تفاوت این دو مفهوم از یکدیگر مشخص گردد.
بازبینی یک عمل تشریفاتی است و در هیچ سندی منعکس نمی گردد لكن بازرسی کالا یک عمل تشریفاتی نیست و فروشنده و صادر کننده دارای الزام و مسئولیت هستند و یک عمل حقوقی محسوب و فروشنده و صادر کننده گواهی در برابر خریدار و یا گیرنده کالا دارای حق و تکلیف هستند. دارای حق از آن جهت که می توانند با استناد به آن خود را از مسئولیت بری و دارای تکلیف از آن جهت که در صورت اثبات خلاف محتوی باید پاسخگوی خریدار باشند.
همچنین بازرسی کالا باید در سندی بنام گواهی بازرسی منعکس و این سنا جزو اسناد حمل باید برای خریدار ارسال گردد و در روش اعتبارات اسنادی الزاما باید توسط فروشنده تسلیم بانک گردد (در صورت مقرر بودن در اعتبار).
بازبینی یک مسئولیت مستقل برای فروشنده نیست بلکه این وظیفه و مسئولیت در داخل مسئولیت عمومی فروشنده دیده شده است در حالیکه بازرسی کالا یک مسئولیت مستقل است و علاوه بر پاسخگویی فروشنده، مؤسسه بازرسی نیز مستقلا در برابر خریدار مسئول است.
منشأ مفهوم بازبینی در واقع مقررات اتاق بازرگانی بین الملل (اینکوترمز) است و حال آنکه منشأ بازرسی بین المللی کالا عرف تجارت بین الملل است.
هزینه بازبینی کالا همواره بعهده فروشنده است لكن هزینه بازرسی کالا مطابق مقررات اینکوترمز ۲۰۰۰ عمومأ بعهده خریدار است.
در بازبینی کالا یک مرجع و آنهم فروشنده مسئولیت دارد لكن در بازرسی بین المللی کالا علاوه بر فروشنده، مؤسسه بازرسی کننده نیز مسئولیت دارد و بازرسی کالا رافع مسئولیت فروشنده در صورت بروز اختلاف در برابر خریدار نخواهد بود.
بازبینی معمولا در انبار فروشنده و همواره در کشور مبدأ حمل انجام می پذیرد و تا حدی یک عمل کمی و فیزیکی است لکن بازرسی معمولا در حین بارگیری کالا و معمولا در کشور مبدأ حمل انجام می شود و تا حدی یک عمل کیفی و کنترلی است.
عمل بازبینی کمتر مورد توجه خریدار است، آنچه بیشتر موردنظر خریدار است امر بازرسی بین المللی کالاست. و در قراردادهای منعقده یکی از پارامترهای مهم را تشکیل می دهد. از نظر مقررات کشور مقصد ممکن است گواهی بازرسی و تسلیم آن الزامی باشد.
در کشور ما اعتبارات اسنادی که مبلغ آن بیش از ۲۰۰۰۰ دلار باشد صدور و تسلیم این گواهی الزامی است و در متون اعتبارات اسنادی ایران به صورت الزامی درج می گردد).
محتوای سند بازرسی کالا
نظر به این‌که در مقررات یکنواخت اعتبارات اسنادی و همچنین مفاهیم اینکوترمز (در اولی سکوت کامل و در دومی تنها اكتفا به هزینه) توجه شایسته ای به این سند نگردیده است و در مورد محتوای سند بیشتر عرف تجاری حاکم است. لازم است خریدار و فروشنده در تجارت خارجی به محتویات این سند توجه نمایند، (به ویژه فروشنده بعنوان شخصی که وظیفه تسلیم این سند را به بانک دارد و جهت عدم ایجاد مشکل در حین معامله اسناد). |
محتوی:
1- ذکر نام و آدرس کامل مؤسسه بازرسی کننده کالا آدرس محل و کشور بازرسی کننده و یا آدرس کشور ذینفع (آنچه که در قرارداد ذکر شده است)|
۲-تاریخ صدور گواهی و شماره گواهی و تاریخ بازدید از کالا ٣- مشخصات و شرح کامل کالا (کمیت و کیفیت و بسته بندی)|
۴-چنانچه روش پرداخت اعتبار اسنادی است، ذکر شماره اعتبار و نام بانک گشایش کننده و در غیر روش فوق شماره و تاریخ قرارداد یا پیش فاکتور میان خریدار و فروشنده
۵-نام و آدرس کامل ذینفع (فروشنده) ۶-نام و آدرس کامل درخواست کننده بازرسی (خریدار)
۷- کارخانه سازنده و کشور سازنده (بر اساس اعلام فروشنده و تسلیم گواهی کشور ساخت).
۸-تاریخ بازرسی کالا (با تاریخ صدور ممکن است متفاوت باشد. این تاریخ امریست توافقی میان خریدار و فروشنده، و مطابق روش متداول در حین بارگیری کالا)
۹-ذکر شماره و تاریخ پرفرمای فروشنده و الحاقات مربوطه ۱۰ -ذکر شماره بیمه نامه و مؤسسه بیمه و شماره تعرفه گمرکی
۱۱ -متن گواهی (که مؤسسه بازرسی باید با ذکر جزئیات به کمیت و کیفیت و بسته بندی کالا اشاره و آنرا گواهی نماید).
۱۲ – مشخصات مربوط به علامات کالا و وزن خالص و ناخالص. ۱۳ – مشخصات مربوط به بارگیری (ذکر تاریخ بندر بارگیری بندر مقصد و نام کشتی در موارد حمل دریائی)
۱۴ سایر مندرجات (به شرطی که مخالف اصل مفاهیم بازرسی کالا نباشد، مانند استفاده از کلمات تقريبا، احتمالا، مطابق اعلام و…)
۱۵ امضاء و مهر شرکت بازرسی کننده کالا.
