نورالله بیرانوند معاون تامین سرمایه و اقتصاد راهآهن جمهوری اسلامی ایران در گفتوگوی اختصاصی با ماهنامه صنعت حمل و نقل، از اجرایی شدن طرح قطار کامل خبر دارد و این موضوع را مهمترین تحول سالهای اخیر در راهآهن جمهوری اسلامی ایران برشمرد،.
نهاییشدن آییننامه «قطار کامل» اقدامی است که او آن را «تغییر پارادایم در مدیریت حملونقل ریلی کشور» مینامد. به گفته او، تمام محور اصلاحات اخیر راهآهن—از بازطراحی تعامل با بخش خ
صوصی تا ارتقای کیفیت خدمات—در نهایت به همین طرح ختم میشود، زیرا «قطار کامل» نخستین مدلی است که بخش خصوصی را از یک مشارکت محدود، به یک بازیگر واقعی و صاحب اختیار در مدیریت عملیات ریلی تبدیل میکند.
بیرانوند توضیح میدهد که سالها کمبود لوکوموتیو، نبود اختیار عملیاتی و فقدان یک زمانبندی قابل پیشبینی، مانع اصلی رشد حملونقل ریلی بوده و باعث شده بخش خصوصی نتواند ظرفیت واقعی خود را فعال کند. او تأکید میکند: «بخش خصوصی همیشه میگفت ما مالک واگن هستیم، اما مالک زمان، خط و برنامهریزی نیستیم. قطار کامل برای اولینبار این قفل را باز میکند.» طبق آییننامه جدید، بخش خصوصی قطار را بهصورت یک واحد کامل مدیریت میکند: از برنامهریزی حرکت تا کنترل عملیات و ارائه خدمات به صاحبان کالا؛ و راهآهن بهجای مدیریت مستقیم، نقش تنظیمگر، ناظر و تضمینکننده کیفیت را برعهده میگیرد.
مهمترین بخش طرح از دید معاون راهآهن، تضمین زمانی حرکت قطارها است. او میگوید: «برای نخستینبار در تاریخ راهآهن، زمان حرکت قطار خصوصی ضمانت میشود و اگر تأخیری رخ دهد، راهآهن مسئول جبران خسارت صاحبان کالا خواهد بود.» به باور بیرانوند، این ویژگی میتواند اعتماد ازدسترفته صاحبان کالا را بازگرداند و زمینه مهاجرت بار از جاده به ریل را فراهم کند.
او اجرای این آییننامه را یک شرط حیاتی برای توسعه ترانزیت نیز میداند. «وقتی کشوری مثل قزاقستان، چین یا هند بار ترانزیتی خود را به ایران میسپارد، بیشترین توقعش زمانبندی مطمئن است. قطار کامل دقیقاً برای پاسخ به همین توقع طراحی شده است.» بیرانوند تأکید میکند که بدون این مدل مدیریت، هدفگذاریهای کلان ترانزیت—که اکنون به بیش از دو میلیون تن رسیده—هرگز محقق نخواهد شد.
بیرانوند همچنین تو
ضیح میدهد که آییننامه قطار کامل راه را برای سرمایهگذاری خارجی و داخلی نیز باز میکند، زیرا بخش خصوصی با در اختیار داشتن مدیریت کامل عملیات، میتواند در ناوگان، تجهیزات و فناوریهای جدید سرمایهگذاری کند. او میگوید: «سرمایهگذار وقتی وارد میشود که بداند اختیار دارد و نتیجه تصمیمهایش مستقیم در عملکرد قطار دیده میشود.»
معاون تأمین سرمایه و اقتصاد راهآهن طرح قطار کامل را «آغاز یک فصل جدید در حملونقل ریلی ایران» میداند؛ فصلی که در آن بخش خصوصی به شریک واقعی راهآهن تبدیل میشود و شبکه ریلی از یک سیستم کند و غیرقابل پیشبینی، به یک سامانه زمانبندیشده، رقابتی و پاسخگو تبدیل خواهد شد. بیرانوند در پایان تأکید میکند: «با اجرای آییننامه قطار کامل، حملونقل ریلی ایران وارد دورهای میشود که بهرهوری، شفافیت و رقابتپذیری حرف اول را میزند؛ این همان نقطهای است که بخش خصوصی سالها انتظارش را میکشید.»
بیشتر بخوانید:
