ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، در اجلاس سازمان همکاری شانگهای (SCO) که روز دوشنبه ۱ سپتامبر ۲۰۲۵ در شهر تیانجین چین برگزار شد، خواستار انتشار اوراق قرضه مشترک میان کشورهای عضو شد. او همچنین بر ایجاد سیستم پرداخت و تسویه اختصاصی و تشکیل بانکی برای پروژه‌های مشترک سرمایه‌گذاری تأکید کرد.
پوتین در سخنرانی خود خطاب به سران کشورهای عضو اعلام کرد: «ما از انتشار اوراق قرضه مشترک میان کشورهای عضو حمایت می‌کنیم. همچنین ایجاد زیرساخت‌های اختصاصی در زمینه پرداخت، تسویه و سپرده‌گذاری و تشکیل بانکی برای پروژه‌های مشترک سرمایه‌گذاری ضروری است. این اقدامات موجب افزایش کارایی مبادلات اقتصادی ما شده و آنها را در برابر نوسانات محیط خارجی محافظت می‌کند.»
این پیشنهاد در شرایطی مطرح می‌شود که روسیه در سال‌های اخیر، به‌ویژه پس از تحریم‌های گسترده غرب به‌دلیل جنگ اوکراین و محدودیت‌های اعمال‌شده بر سیستم‌های مالی بین‌المللی، به دنبال ایجاد سازوکارهای مالی جایگزین برای کاهش وابستگی به دلار و یورو بوده است.
به گفته پوتین، اقتصاد کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای در سال ۲۰۲۴ به طور میانگین پنج درصد رشد داشته است؛ موضوعی که به اعتقاد وی نشان‌دهنده ظرفیت بالای این بلوک اقتصادی برای ایفای نقشی پررنگ‌تر در نظام مالی جهان است.
سازمان همکاری شانگهای در سال ۲۰۰۱ به‌عنوان جانشین «شانگهای پنج» تأسیس شد و اکنون ۱۰ عضو دارد: چین، روسیه، هند، پاکستان، ایران، بلاروس، ازبکستان، قزاقستان، قرقیزستان و تاجیکستان. این سازمان با جمعیتی بیش از ۳ میلیارد نفر و سهم قابل‌توجهی از تولید ناخالص جهانی، یکی از بزرگ‌ترین نهادهای همکاری منطقه‌ای در عرصه‌های سیاسی، امنیتی و اقتصادی محسوب می‌شود.
پیشنهاد انتشار اوراق قرضه مشترک می‌تواند گامی مهم برای تقویت همگرایی اقتصادی در درون این سازمان باشد. این اقدام در صورت اجرا، نه‌تنها تأمین مالی پروژه‌های مشترک اعضا را تسهیل می‌کند بلکه می‌تواند در برابر فشارهای اقتصادی خارجی نیز نقش حفاظتی ایفا کند.
تحلیلگران بر این باورند که حرکت به سمت ابزارهای مالی مستقل، از جمله ایجاد بانک اختصاصی و سیستم پرداخت مستقل از ساختارهای تحت سلطه غرب، یکی از اهداف اصلی روسیه در قالب همکاری‌های چندجانبه است. در این میان، حمایت دیگر اعضا از این پیشنهاد می‌تواند مسیر تحقق ایده «اقتصاد چندقطبی» را هموارتر کند.
پوتین تأکید کرد که سازمان همکاری شانگهای باید از ظرفیت اقتصادی و جمعیتی خود برای طراحی مکانیسم‌های جدید استفاده کند. وی گفت: «این اقدامات تضمین‌کننده استقلال مالی و تجاری ما در شرایطی است که جهان شاهد تغییرات گسترده و فشارهای خارجی است.»
به نظر می‌رسد اجلاس تیانجین می‌تواند سرآغاز گفت‌وگوهای جدی‌تر برای عملیاتی کردن پیشنهادهای روسیه باشد؛ پیشنهادهایی که اگر با موافقت کشورهای کلیدی چون چین و هند همراه شود، می‌تواند به ایجاد یک بلوک مالی قدرتمند در برابر سیستم‌های سنتی جهانی منجر گردد.
بیشتر بخوانید:
