اجلاس سازمان همکاری شانگهای (SCO) در سال ۲۰۲۵ که در شهر تیانجین چین برگزار شد، به‌عنوان بزرگ‌ترین گردهمایی ۲۵ سال اخیر این سازمان، صحنه ارائه ابتکارات گسترده سیاسی، اقتصادی و امنیتی بود. در این نشست که بیش از ۲۰ رهبر آسیایی و خاورمیانه حضور داشتند، بر همگرایی مالی، توسعه زیرساخت‌ها و تقویت کریدورهای حمل‌ونقل اوراسیا تأکید شد.
ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، در سخنرانی خود پیشنهاد انتشار اوراق قرضه مشترک میان کشورهای عضو را مطرح کرد و خواستار ایجاد سیستم‌های پرداخت، تسویه و بانک سرمایه‌گذاری مشترک شد. او این اقدامات را برای کاهش وابستگی به سیستم‌های مالی غربی و تقویت مبادلات اقتصادی ضروری دانست.
از سوی دیگر، شی جین‌پینگ، رئیس‌جمهور چین، برنامه‌هایی چون «ابتکار جهانی حکمرانی»، تأسیس بانک توسعه SCO و ایجاد مرکز همکاری هوش مصنوعی را اعلام کرد. او همچنین خبر از تخصیص ۲ میلیارد یوآن کمک مالی و اعطای ۱۰ میلیارد یوآن وام برای پروژه‌های مشترک داد؛ اقدامی که می‌تواند ظرفیت‌های تازه‌ای برای رشد اقتصادی منطقه فراهم کند.
اجلاس امسال تنها به حوزه مالی محدود نشد و بر مسئولیت‌های امنیتی سازمان نیز تأکید ویژه داشت. شی جین‌پینگ اعلام کرد که SCO نقشی اساسی در حفظ صلح و ثبات منطقه‌ای ایفا می‌کند و باید همزمان بستر توسعه اقتصادی اعضا را نیز تقویت کند. حضور گسترده رهبران و نمایش‌های بازدارندگی نظامی در حاشیه اجلاس، نمادی از قدرت‌گیری این بلوک منطقه‌ای بود.
یکی از محورهای کلیدی اجلاس ۲۰۲۵، توسعه کریدورهای حمل‌ونقل اوراسیا بود. وب‌سایت TradeImeX گزارش داد که سازمان همکاری شانگهای برای تقویت مسیرهایی چون راه‌آهن چین–اروپا، کریدور میانی (Trans-Caspian Middle Corridor) و مسیر بین‌المللی شمال–جنوب (INSTC) برنامه‌ریزی کرده است. این پروژه‌ها با هدف اتصال مؤثرتر اعضا و افزایش حجم مبادلات تجاری پیگیری می‌شوند.
بر اساس گزارش‌ها، حجم تجارت چین با سایر اعضای SCO به بیش از ۲.۳ تریلیون دلار رسیده است. علاوه بر این، شبکه حمل‌ونقل موجود شامل ۱۴٬۰۰۰ کیلومتر جاده و بیش از ۱۱۰٬۰۰۰ پرواز ریلی بین چین و اروپا، ظرفیت عظیمی برای توسعه ارتباطات منطقه‌ای فراهم کرده است.
تحلیلگران معتقدند اجلاس تیانجین نقطه عطفی برای تقویت جایگاه سازمان همکاری شانگهای در نظم اقتصادی جهانی است. ترکیب ابتکارات مالی روسیه و چین در کنار طرح‌های حمل‌ونقل و امنیتی، نشان می‌دهد این سازمان به‌دنبال تثبیت جایگاه خود به‌عنوان یک بلوک چندوجهی است که هم در اقتصاد و هم در ژئوپلیتیک نقشی پررنگ‌تر ایفا کند.
بیشتر بخوانید:
