صنعت حمل و نقل آنلاین: برای تحلیل هر پدیده پیچیده و چند بعدی مانند گردشگری پزشکی که رشد آن در گرو زیرساخت های توسعه یافته در بخش اقتصاد و خدمات است استفاده از متغیرهای چندگانه شایسته تر باشد. به منظور کشف علل موفقیت کشورهایی که در زمینه گردشگری پزشکی در سطح جهان رقابت پذیر شده اند باید به شاخص هایی همچون درصد جهانی شدن، رقابت پذیری صنعت گردشگری و قابلیت رقابت اقتصادی توجه شود.
در این زمینه یکی از معتبرترین سازمان های حوزه صنعت گردشگری پزشکی به نام انجمن گردشگری پزشکی( Medical Tourism Association) با مطالعه 349 عضو انجمن و نظرسنجی میان بیش از 4 هزار بیماری که در سال 2016 برای دریافت خدمات پزشکی سفر کرده اند، پژوهش علمی و معتبر انجام داده است که بر اساس معیارهای ذکر شده، کشورهای برتر از هر قاره و 5 کشور که سودآورترین مقاصد گردشگری پزشکی جهان به شمار می روند به ترتیب انتخاب شده اند که توضیحات مربوط به آن را در ذیل مشاهده می کنید.
آفریقا: مراکش، آفریقای جنوبی، تونس.
آسیا: چین، هند، ژاپن، کره جنوبی، فیلیپین، سنگاپور، تایلند، تایوان
آمریکا: آرژانتین، برزیل، کانادا، کلمبیا، کاستاریکا، جمهوری دومنیکن، جامائیکا، مکزیک، پاناما
اروپا: فرانسه، آلمان، ایتالیا، مالتا، لهستان، روسیه، اسپانیا، ترکیه، بریتانیا
خاورمیانه: امارات متحده عربی، بحرین، مصر، ایران، اسرائیل، اردن، کویت، لبنان، عمان، قطر، عربستان سعودی
طبق نتایج نهایی این پژوهش به ترتیب 5 کشور کانادا، بریتانیا، اسرائیل، سنگاپور و هند سودآورترین مقاصد گردشگری پزشکی جهان به شمار می روند.
کانادا
کانادا در فهرست پررونق ترین مقاصد گردشگری پزشکی جهان رتبه نخست را به خود اختصاص داده است. این کشور با جمعیتی 35 میلیون نفری یازدهمین اقتصاد پررونق جهان به شمار رفته و یکی از ثروتمندترین کشورهای جهان است. کانادا سالیانه پذیرای 16.6 میلیون گردشگر است که با وجود مرزهایی گسترده با آمریکا در جنوب از این بازار عمده در جهت منافع اقتصادی و جذب افراد متقاضی درمان های پزشکی و تکمیلی بهره می برد.
چندین مزیت عمده، کانادا را به رتبه نخست از میان 41 کشور که به عرضه خدمات گردشگری پزشکی می پردازند، رسانده است. در وهله نخست، کانادا کشوری مرفه و مردم سالار است و نیز دولتی منسجم و قدرتمند دارد که اجازه بروز فساد مالی در کشور را نمی دهد. در درجه دوم، قیمت های خدمات پزشکی بخش خصوصی کانادا در زمینه خدمات درمانی دندان پزشکی و جراحی به دلیل برخورداری از زیرساخت ها و ظرفیت مناسب، بسیار رقابتی و به صرفه است. همچنین کیفیت خدمات و تجربه متخصصین کانادایی چهارمین رتبه در جهان را از آن خود کرده است و به همین علت بسیاری از مردمان آمریکای شمالی را به خود جذب می کند.
بریتانیا
بریتانیا دومین کشور پررونق از نظر درآمدهای ناشی از گردشگری پزشکی است. بریتانیا با جمعیتی 64 میلیون نفری سالیانه پذیرای 31 میلیون گردشگری است که خواهان خدمات درمانی هستند. بخش خدمات در کشور بریتانیا 78 درصد درآمد ناخالص ملی را به خود اختصاص داده است.
شبکه خدمات درمانی در بریتانیا یکی از قدیمی ترین سیستم های درمانی در دنیا است که به شهروندان این کشور به طور رایگان یا با نازل ترین قیمت ارایه می شود. اما برای افرادی که نمی خواهند در فهرست خدمات درمانی دولتی به مدت طولانی منتظر بمانند، بخش خصوصی خدماتی کیفی و مطلوب عرضه می کند که در دنیا از نظر کیفیت، جایگاه پنجم را به خود اختصاص می دهند.
رژیم اشغالگر قدس
سومین کشور سرآمد گردشگری پزشکی رژیم اشغالگر قدس است که با جمعیتی معادل 7.8 میلیون نفر نزدیک به 3.5 میلیون گردشگر را سالیانه به خود جذب می کند و با وجود کمبود منابع طبیعی جزو 37 اقتصاد موفق جهان به شمار می رود. بیمه خدمات درمانی در این رژیم اجباری است و تمامی شهروندان باید به یکی از 4 بیمه تعریف شده در سیستم دولتی بپیوندند، شهروندان آن مختارند که با خرید بیمه درمانی از بخش خصوصی پوشش بیمه ای خود را تکمیل کنند.
رژیم اشغالگر قدس از نظر استفاده از فن آوری های روز جهان در سیستم پزشکی و تجهیزات مدرن یکی از پیشروترین مناطق محسوب می شود و همین عوامل آن را به مقصدی مطلوب برای بهره مندی از خدمات درمانی در خاورمیانه تبدیل کرده است.
سنگاپور
جزیره ای کوچک در جنوب مالزی با بستری چند فرهنگی به نام سنگاپور چهارمین کشور موفق جهان از نظر گردشگری پزشکی است. سالیانه بیش از 15 میلیون گردشگر تقریبا سه برابر جمعیت 5.5 میلیون نفری آن از این کشور دیدن می کنند. بر اساس رتبه بندی گردشگری پزشکی، این کشور سومین مکان مطلوب برای سفرهای با اهداف پزشکی است و از نظر معیار تسهیلات پزشکی نیز ششمین کشور دنیا است. با توجه به نبود منابع طبیعی خدادادی بخش خدمات در این کشور بسیار فعال و حرفه ای است و آن را به 36امین اقتصاد موفق دنیا بدل کرده است که این مهم به نوبه خود زیرساخت های لازم برای توسعه گردشگری و خصوصا گردشگری پزشکی را مهیا کرده است. در چهار شهر عمده این کشور زبان انگلیسی به طور رسمی صحبت می شود و این خود نقطه قوتی برای گردشگران پزشکی به شمار می رود. شبکه خدمات درمانی در سنگاپور توامان به عهده بخش دولتی و خصوصی است و هیچ خدمت پزشکی به طور کاملا رایگان ارایه نمی شود.
هند
هند با جمعیت باورنکردنی 1 میلیارد و 25 میلیون نفر در توسعه زیرساخت های خدمات پزشکی خود موفق عمل کرده است و جایگاه پنجم را به خود اختصاص داده است. هند هفتمین مقصد گردشگری عمده در منطقه و سالیانه پذیرای 7.7 میلیون گردشگر از سراسر جهان است.
خدمات درمانی در کشور هند عمدتا توسط بخش خصوصی ارایه می شود و بیمه درمانی هنوز همگانی نشده است. سومدیریت و عدم کنترل مناسب بخش درمانی دولتی موجب شده است تا از هر 10 خانوار 7 مورد برای انجام معالجات پزشکی به بخش خصوصی مراجعه کنند و همین موجب گستردگی خدمات بخش خصوصی به نسبت بخش دولتی شده است. کیفیت مطلوب خدمات آن که در جهان از رتبه سوم برخوردار است نظر مردم نیمه مرفه منطقه را نیز به خود جلب کرده است. علاوه بر این، گردشگری پزشکی از موقعیت نسبتا ضعیف پول ملی هند بهره برده و آن را به گزینه ای اقتصادی و موجه از نظر قیمت خدمات درمانی بدل کرده است.
شناخت علل درخشش کشورهایی که در توسعه گردشگری پزشکی موفق بوده اند برای کشوری همچون ایران گامی مهم و ضروری به شمار می رود. کشوری که با وجود بهره مندی از کادر مجرب پزشکی، تسهیلات پزشکی شایسته و ارزش پایین تر پول رایج کشور در برابر ارزهای خارجی هنوز نتوانسته آن طور که شایسته است جایگاه خود را در گردشگری پزشکی باز کند.
متاسفانه دلایل متعددی همچون ضعف عوامل زیرساختی و روساختی و نبود سازمانی که به طور مشخص متولی راهنمایی افرادی باشد که مایلند با اهداف درمانی به این کشور سفر کنند، ایران را از توسعه گردشگری درمانی که یکی از کم پیامدترین و پولسازترین شاخه های گردشگری محسوب می شود، باز داشته است.
منبع: انجمن گردشگری پزشکی Medical Tourism Association