سازمانهاي مردمنهاد (سمن)، مستقل از دولت بوده و در عين غيرانتفاعي بودن، در خدمت مردم هستند. با اينکه سمنها از مجموع فعاليتها و نقشهاي حمايتي خود، در توانمندسازي، مشارکت جامعه هدف و حمايتطلبي بيش از ساير موارد، موفقيت داشتهاند، اما تلاش براي تقويت بيش از پيش اين توانمنديها در دست يافتن به اهداف و برنامهها، کمک بیشتری خواهد کرد. منابع مالي محدود، ارتباط ناکافي سازمانهاي غيردولتي با دولت و باور ضعيف دولت از نقش سمنها، از موانع اصلي رشد و پویایی سمنها هستند. نقش همفکري، همکاري و مشارکت افراد یک جامعه در برنامههای توسعهای چه در بخش عمرانی و چه در دیگر بخشها، نقشی موثر و بیبدیل است. زیرا مردم بهعنوان افرادی که در یک جامعه مشخص زیست میکنند بهعنوان افرادی ذینفع در ارتباط با این برنامهها معرفی میشوند. در نبود تشکلهای مردمی، فعالیتهای مشارکت جمعی جای خود را به فردگرایی داده و این فرهنگ نادرست در جامعه نهادینه خواهد شد. از طرف دیگر نیز نهادهای دولتی با نگاه از بالا به پایین برای جامعه تصمیمگیری میکنند؛ اصلی که در تضاد با توسعه پایدار است.
سازمانهای مردمنهاد میتوانند به مدد نهادها یا سازمانهای دولتی یا عمومی مانند مدیریت شهری برآیند و با ایفای نقش مشورتی، در شکلگیری برنامهریزی مشارکتی و برنامهریزی در راستای توسعه پایدار مثمر ثمر باشند. سازمانهای مردمنهاد یا NGOها بهعنوان نهادهایی مردمی نظارت دقیقتر و قضاوت بیطرفانهتری را نسبت به اجرای برنامهها داشته و کاهش زاویه اجرا و برنامهریزی را موجب خواهند شد. برای آشنایی بیشتر با فعالیتهای سمنهای فعال در حوزه حمل و نقل سراغ کانون انجمنهای صنفی شرکتهای حمل و نقل کالای داخلی رفتهایم و با مهندس داود فهندژسعدی گفتوگویی کردهایم که در پی می آید:
در ابتدا کانون انجمنهای صنفی شرکتهای حمل و نقل داخلی را مختصری معرفی بفرمایید.
تاریخچه کانون به تاریخچه اتحادیهها برمیگردد. اولین تشکلهای صنفی که در حوزه حمل و نقل ایجاد شد زمانی بود که بنگاههای باربری و شرکتهای حمل و نقل در سال 1311 جمع شدند و بر اساس قانون نظام صنفی اتحادیههای حمل و نقل را تشکیل دادند. در آن زمان با توجه به دستور وزیر اقتصاد و دارایی وقت و جلساتی که با صاحبان حرف و موسسات حمل و نقل کشور برگزار شد به این نتیجه رسیدند که باید یک اتحادیهای وجود داشته باشد که بتواند خاستگاههای صنفی را دنبال کند. اتحادیهها در سال 1331 به ثبت رسیدند و بعد از آن با توجه به تصویب قانون در اتاق بازرگانی این صنف هم جزو صنفهای اتاق بازرگانی قرار گرفت و فعالیتاش را ادامه داد. این روال تا سال 1367 بر پا بود تا این که با توجه به شرایط اقتصادی کشور بهوجود آورندگان این تشکلها و اتحادیهها دچار این سئوال پیش آمدکه باید جزو قانون نظام صنفی باشند یا نه؟ و آیا باید خودشان را بهعنوان یک تشکل بدانند یا مجموعهای از کانونهای صنفی باشند؟ بر اساس تغییر نام وزارت راه و ترابری به وزارت راه و شهرسازی که در سال 1367 صورت گرفت، صنف حمل و نقل از حالت اتحادیه خارج و فعالیت آن کمرنگ شد و انجمنهای صنفی کارگری و کارفرمایی شکل گرفتند و در سال 1371 به صورت رسمی موجودیت خودشان را اعلام کردند و بر اساس ماده 131 قانون کار به ثبت رسیدند و کارهای صنفی و خاستگاههای حرفهای خودشان را دنبال کردند. این انجمنها ابتدا در شهرهایی مثل تهران، مشهد، رشت، سمنان و اصفهان تشکیل شدند و کمکم تشکیل کانون کشوری را دادند و این کانون به مرور خودش را در بدنه انجمنهای کارفرمایی کشوری نشان داد و عضو شد و سپس رشد کردند و تا سطح هیات مدیره تشکلهای کارفرمایی بالا آمدند و حتی دو دوره ریاست و دو دوره نیز نایب رئیسی هیات مدیره کانونهای عالی کارفرمایی را در اختیار داشتند و این روند رو به رشد همچنان ادامه دارد.
یکی از مشکلات اصلی شرکتهای حمل و نقل کالا دریافت کد رهگیری آنلاین است. در این زمینه کانون چه تمهیداتی اندیشیده است؟
وقتی میخواهیم کاری را انجام دهیم این کار باید هماهنگ انجام شود. وزارت صمت، وزارت راه و شهرسازی و مجموعه وزارت کشور با توجه به جایگاههایی که دارند، همه در کشور باید کدپستیداشته باشند. ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز در پی آن است که همه مکانهایی که کدپستی ندارند شناسایی شوند و در این زمینه هم کارهای خوبی صورت گرفته است و با توجه به این که شبکه حمل و نقل جادهای از لحاظ آیتی وضعیت خوبی دارد ستاد از این طریق میتواند اطلاعات صاحب کالا، صاحب انبار و حملکننده را دریافت کند تا بتوانند جلوی حرکتهای خارج از شبکه یا ترددهای غیرقانونی را بگیرندبه همین علت وزارت صمت فراخوان داد تا تمامی سامانهها، انبارها، مراکز تولید بار و صاحبان کالا ساماندهی شوند و ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز اعلام کرد شرکتهای حمل و نقل برای هر بارنامهای که صادر میشود باید کد رهگیری اخذ کند و این یعنی اینکه انبار باید کدپستی داشته باشد و شناسایی شود چون در بخش شرکت و راننده حمل و نقل شفاف است و اطلاعات کامل شرکتها و رانندگان در سامانه موجود است اما مساله این است که صاحبان کالا نمیخواهند در این سامانه حضور داشته باشند و هنگامی که برای دریافت کد رهگیری اقدام میکنیم چون صاحب کالا کدپستی ندارد سیستم پیغام اشکال میدهد و بارنامه صادر نمیشود.