17 فروردين (6 اوريل) نقطه عطفي براي لجستيك كشور تركيه در راه‌اندازي فرودگاه جديد استانبول بود. از اين روز به عنوان “حركت بزرگ” ياد مي‌كنند چراكه فرودگاه آتاتورك تنها در 12 ساعت تخليه شد.از تجهيزات فرودگاهي و ابزارهاي حساس تا جامه‌دان مسافران به 35 كيلومتر دورتر از مركز شهر در فرودگاه جديد استانبول فرستاده شدند. اين ميزان بار حجمي معادل 47/300 تن داشتند.فرودگاهي كه به سبب تك‌پايانه بودن و اتكاي زياد به فناوري‌هاي نوين اين روزها نقل هر مجلسي است.تركيه در راه‌اندازي اين فرودگاه اهداف بلندپروازانه‌اي در سر دارد تا حدنصاب‌هاي تازه‌اي از آن اين كشور شود.تالارهاي وسيع، راهروهاي فراخ و ستون‌هاي بلند، سقف پايانه مركزي كه از سبك معمار “سنان” عثماني الگو گرفته در نگاه اول لازم است مسافر را مطمئن كند كه به دروازه تجارت و مراودات برتر منطقه گام نهاده است.
اين‌جا به پيشاني كاخ عثماني مي‌ماند
تركيه با فرودگاه جديد استانبول اين پيام را مي‌دهد كه در تدارك بازآفريني و يا تقويت نقش محوري و تاريخي خود در اقتصاد، فرهنگ و سياست است.جاده ابريشم جديدي تعريف شده و فرودگاه استانبول حالا مي‌خواهد كانون پروازي در مراودات سفر ميان اروپا و آسيا باشد.به ويژه هواپيماهاي دوربردي چون ايرباس 350 و بويينگ ایکس 777 كه دور دنيا را مي‌چرخند، تنها با يك توقف در فرودگاه استانبول ظرفيت‌هاي تازه‌اي را در حمل و نقل هوايي منطقه رقم خواهند زد.
فناوري‌ها در فرودگاه جديد استانبول
به دعوت شركت هواپيمايي تركيش، از فرودگاه جديد استانبول بازديد مي‌كنم. خانم مژده سيدزاده مدير بخش بازاريابي شركت هواپيمايي تركيش توضيحاتي درباره تجهيزات اين فرودگاه ارايه مي‌دهد.اين كه فرودگاه استانبول از بالاترين سطح امنيتي برخوردار است، براي اولين بار از سامانه رادار زميني استفاده شد.در مجموع 9 هزار دوربين هوشمند و 8 دوربين حسگر حركت در پايانه‌هاي مسافربري و پاركينگ‌ها هر جنبنده‌اي را مي‌پايند و امكان سفارش خريد مسافران از فروشگاه‌هاي آزاد فرودگاه به صورت آنلاين فراهم شده است.مسافران قادر خواهند بود تا بدون نياز به كارمندان فرودگاه، كارت پرواز بگيرند و يا بارهاي شان را به پذيرندگان خودكار تحويل بدهند و ورود و خروج مسافران از دروازه‌هاي گذرنامه به صورت آنلاين ثبت و ضبط مي‌شود.ربات‌هاي هوشمند هم به زودي در تالارها پرسه خواهند زد تا پاسخگوي پرسش‌هاي مسافران باشند.با اتكا به چنين فناوري‌هايي، مقامات فرودگاه استانبول اميدوارند بيش از هر زماني استانبول نقش محوري و پيشرو را در جذب مسافران ترانزيتي منطقه ايفا كنند.در مرحله اول بهره‌برداري، اين فرودگاه قادر به پذيرش سالانه 90 ميليون مسافر خواهد بود و در مرحله بعدي در سال 2023 تا 200 ميليون مسافر را در سال پذيرش خواهد كرد.بديهي است كه بار عمده اين جابه‌جايي برعهده شركت هواپيمايي مادر يعني هواپيمايي تركيش قرار گرفته است.
اين شركت هواپيمايي 337 فروند هواپيما تركيبي از بويينگ و ايرباس را در اختيار دارد كه بيشتر ناوگان هوايي آن بدنه باريك هستند و براي مسافت‌هاي زير سه ساعت به پرواز درمی آیند.شركت هواپيمايي تركيش، بيش از هر شركت هواپيمايي به 124 كشور جهان پرواز برقرار كرده است.زماني كه در سال 2023 فرودگاه جديد استانبول به ظرفيت نهايي يعني پذيرش 200 ميليون مسافر برسد، ناوگان هواپيمايي تركيش به 500 فروند بالغ خواهد شد.
واقعيت‌هايي درباره فرودگاه جديد استانبول
برخلاف بسياري از فرودگاه‌هايي كه در مسير ترانزيت هوايي قرار گرفته‌اند، مانند فرودگاه كوالالامپور و يا شارل دوگل پاريس كه دسترسي‌ها بين‌پايانه‌هاي مسافري عموما با قطار امكان‌پذير است، در فرودگاه استانبول يك پايانه واحد با هفت دروازه ورودي تعبيه شده است.دروازه‌هاي ١،٢ براي مسافران پروازهاى داخل تركيه، دروازه 5 مسافران بيزينس، اعضاى گلداستار الاينس، مسافران داراى كارت corporate club اعضاى مسافران كثير السفر كارت‌هاى Elit و Elit Plus و ساير دروازه‌ها مخصوص مسافران اكونومى است.در اين پايانه بيش از 500 كانتر صدور كارت پرواز، 228 گيت كنترل گذرنامه، 143 پل تلسكوپي براي پياده و سوار شدن مسافران، بيش از 600 آسانسور و پله برقي و 20 هزار صندلي تعبيه شده است.هواپيمايي تركيش نيز در حال حاضر ٣ لانج اختصاصي فعال براي پذيرايي از مسافران خود در اين فرودگاه در اختيار دارد. لانج مسافران Business Class و لانج دوم Miles & Smiles در قسمت ترانزيت پروازهاى خارجى ، و همچنين لانج داخلي در قسمت پروازهاى داخلى، لانج هاى Exclusive Lounge جهت مسافران ترانزيت و Arrival Lounge جهت مسافران ورودى در دست ساخت هستند.
نگاه هنرمندانه در سازه‌ها
در سازه‌هايي عظيم مانند فرودگاه استانبول طبيعي است كه انتظار نگاه هنرمندانه در معماري داشته باشيم. برج كنترل ترافيك هوايي كه از اين به بعد بر روي كارت پستال‌ها نقش مي‌بندد نماد گل لاله است كه طرح آن در سال 2015 جايز معماري بين‌المللي شيكاگو را از آن خود كرد.علاوه بر آن، مركز داده‌ها، سيستم خنك كننده و پايانه مسافري نيز جوايز طراحي را دريافت كرده است.اين‌جا مساحتي به اندازه يك ميليون و 300 مترمربع دارد كه بزرگ‌ترين پايانه فرودگاهي زيرسقف جهان است و پاركينگ فرودگاه ظرفيت 18 هزار خودرو را دارد و امكان رزرو فضاي پاركينگ به صورت آنلاين از طريق اپليكيشن فراهم است.فرودگاه جديد استانبول در حال حاضر دسترسي به شبكه مترو ندارد. با اين وجود شبكه اتوبوسراني از فرودگاه به 18 نقطه شهر به قيمت 12 تا 32 لير در دسترس است.اتوبوس‌هاي ارزان‌تر كه به “اي دي دي تي” شهرت دارد در سه نقطه كانوني شهر استانبول توقف دارد.ساخت اين فرودگاه كه از سال 2015 آغاز شد و ظرف سه سال به بهره‌برداري رسيد.
آشپزخانه‌اي با ويژگي‌هاي يگانه
در بخش ديگري از سفرم، با توانمندي‌هاي آشپزخانه بزرگ كه شركت هواپيمايي تركيش در آن سهام دار است آشنا شدم.كيترينگ دوانكو يك گزينه دسته اول براي تامين غذاهاي درون‌پروازي با 15000 نيروي خدماتي و 500 سرآشپز ماهر است.اين سرآشپزها در پروازهايي حضور دارند كه منوي خاص غذايي نياز است.
دوانكو از سال 2007 وارد بازار تركيه شد و حالا 9 آشپزخانه بزرگ را در تركيه راه اندازي كرده است.خانم bugu مدير روابط عمومي دوانكو مي‌گويد كه در اين مجموعه روزانه 200 هزار پرس غذا حاضر مي شود كه 60 درصد اين توليدات متعلق به پروازهاي تركيش است.او تاكيد دارد كه منوهاي غذايي دست‌ساز و مواد اوليه تازه هستند. آماده‌سازي آن با حساسيت خاصي همراه است.
شبيه‌سازهايي كه شبيه همه جا و هيچ كجاست!
بخش ديگر اين سفر به بازديد از امكانات آموزش هوايي و مدرن‌ترين شبيه‌سازهاي پروازي اختصاص داشت.
اين امكانات هم نياز آموزش كادر پرواز شركت هواپيمايي تركيش و هم ساير شركت‌هاي هواپيمايي را تامين مي‌كنددر اين مجموعه 18 شبيه‌ساز پروازي وجود دارد كه همه خلبانان هر شش ماه يكبار آموزش مي‌بينند.اين مجموعه شبانه‌روزي كار مي‌كند تا 5000 خلبان و 11 هزار خدمه پروازي را آموزش دهد.نكته مهم كابين‌هاي شبيه‌ساز بازسازي امكانات پرواز، نعل به نعل شرايط واقعي است.خلبانان مي‌توانند تازه‌ترين دستورالعمل‌هاي پروازي را در اين فضاها تجربه كنند.علاوه بر شبيه‌سازها، مهمانداران نحوه رويارويي با خطرات احتمالي، سوانح، افتادن در آب و يا آتش‌سوزي را آموزش مي‌بينند.به اين ترتيب، مهمانداران مي‌آموزند كه چه‌طور هم ميزبان، هم پرستار و هم آتش‌نشان‌هاي خوبي باشند.
