صنعت حمل و نقل آنلاین: تاثیر جنگ روسیه و اوکراین در مبادلات ارز بهخصوص دلار و یورو در ترکیه شدیدا تأثیرگذار شده است.
نیاز روزافزون دولت ترکیه و شرکتهای وارداتی و ضرورت پرداختهای دولتی برای وامهای مأخوذه از بانک جهانی که به دلار صورت میگیرد، همچنین سود سپردههای بانکها همه عامل کمبود ارز در بازار ترکیه شده و یافتن ارزهای خارجی را در بانکها و صرافیها بسیار دشوار کرده است.
از سوی دیگر، با توجه به تنشهای جنگ اوکراین و روسیه درحوزه دریای سیاه و تأثیر آن بر ورود و خروج کشتیها از بنادر و تنگههای رابط دریای سیاه و مدیترانه، عامل عدم ورود سرمایهگذاران جدید خارجی به ترکیه و تداوم افزایش تقاضا و کمبود عرضه و فشردگی جابهجایی ارزهای خارجی بالاخص دلار و لیر در بازارهای ترکیه شده است.
در 4 سال گذشته، توسط سرمایهگذاران خارجی 9 میلیارد دلار از بازار سهام ترکیه خارج شده است. از 26 دسامبر با خروج سرمایهگذاران خارجی، مبلغ یک میلیارد و هفتصد میلیون لیر از سهام شرکتها خارج شده است.
بیشتر بخوانید:
تجارت ایران و ترکیه همتراز و با ظرفیت بالاست
اجرای سیاست هترودوکسی در اقتصاد ترکیه
شبنم تورهان، با استفاده از آمار بانک مرکزی ترکیه مینویسد: خروج اتباع خارجی و عدم بازگشت آنها به داراییهای حوزه لیر (TL) حتی بهعنوان پول گرم از قبل هم برای ترکیه مشکلات ارزی ایجاد کرده بود، ولی جنگ اوکراین این مشکلات را چند برابر کرده است. افزایش غیرمتعارف قیمت کالاهای اساسی بهخصوص کالاهایی که با انرژی در ارتباط هستند هر روز رکورد جدیدی میزند.
در حالیکه کسری واردات انرژی ترکیه در سال 2020 رقمی برابر با 24 میلیارد دلار بود؛ این میزان در سال 2021 به رقمی برابر با 42 میلیارد دلار و در دو ماهه سال 2022 به 18میلیارد دلار رسید. در واقع هر 10 دلار افزایش قیمت نفت باعث افزایش 5 میلیارد دلاری کسری حساب جاری ترکیه میشود.
بر اساس دادههای وزارت خزانهداری ترکیه، در سالجاری 63میلیارد و 800میلیون دلار بدهی خارجی پرداخت شده و بخش خصوصی نیز رقمی برابر با 40 میلیارد دلار بدهی خارجی پرداخت کرده است. این درحالی است که برابری ارزش لیر به دلار از مرز 60/14 گذشته است.
دکتر سیدجلال ابراهیمی
رئیس خانه اقتصاد و تجارت ایران و ترکیه