ارزیابی وضعیت صنعت ریلی کشور!

صنعت حمل و نقل آنلاین:  شرکت حمل­ و­ نقل و خدمات کانتینری بیکران قشم فعالیت خود را به عنوان یکی از شرکت­های هلدینگ تایدواتر خاورمیانه از سال ۸۸ شروع کرد. این شرکت با پرسنلی مجرب و متخصص در حوزه­های حمل و نقل بین­المللی، ترانزیت، حمل دریایی، هوایی، ریلی،ترانشیپ، بنادر خشک و ترمینال کانتینرهای پروخالی فعالیت دارد. فعالیت­های این شرکت در بخش حمل دریایی در حوزه خلیج فارس توسط کشتی­های فیدر، حمل دریایی از و به تمامی بنادر خاورمیانه و خاور دور  و نیز حمل دریایی از و به تمامی بنادر  حوزه خلیج فارس به و از هند، اروپا، آفریقا، آمریکا و اقیانوسیه به صورت فورواردی است. ترانزیت داخلی کالا از کلیه مبادی ورودی به گمرکات داخلی توسط کامیون و کامیون­های تانک ملکی و ترانزیت خارجی کالا نیز  از کلیه مبادی کشور به کشورهای آسیایی میانه و عراق از فعالیت­های این شرکت در بخش حمل ترانزیت است. از طرفی حمل ریلی کالا و کانتینر از کلیه مبادی ورودی به کلیه گمرکات و مناطق داخلی از فعالیت بخش حمل ریلی این شرکت قرار می­گیرد. شرکت بیکران قشم با استقرار در پایانه­های بی­نظیر گمرکات اصفهان، سیرجان و … با امکانات حمل ریلی و تجهیزات تخلیه و بارگیری مناسب در زمینه ارائه خدمات حمل و نقل، ترانزیت و لجستیک در بخش بنادر خشک فعالیت دارد و با در اختیار داشتن اماکنی به مساحت 20 هکتار واقع در بندر شهید رجایی و تجهیزات استاندارد در بخش ترمینال کانتینر فعالیت می­کند. از دیگر سو، ترمینال ریلی شرکت بیکران قشم واقع در بندر شهید رجایی با مساحت 8 هکتار و سه خط ریل فعال است.

برای آشنایی بیشتر با فعالیت­های شرکت حمل و نقل و خدمات کانتینری بیکران قشم با دکتر عباس مهرایی، عضو هیئت مدیره و مدیر عامل این شرکت به گفت­و گو نشستیم:

وضعیت صنعت ریلی کشور را چگونه ارزیابی می­کنید؟

طبق سند چشم­انداز 20 سالۀ کشور تا سال 1404 بایستی طول خطوط ریلی به 25000 کیلومتر برسد و 30 درصد حمل داخلی و 80 درصد ترانزیت با خطوط ریلی انجام گیرد. در حال حاضر طول خطوط بر اساس آمار شرکت راه­آهن حدود 13000 کیلومتر است. یعنی در حدود 3/92 درصد خطوط فعلی باید احداث گردد تا اهداف سند محقق گردد.

اما نکتۀ مهمتر در بحث حمل­و نقل ریلی، موضوع بهره­وری خطوط است. یکی از شاخص­های زیرساختی، شاخص نفوذ شبکۀ ریلی است که نسبت طول خطوط به مساحت هر کشور است. بر مبنای این شاخص، نفوذ شبکه ریلی ایران با کشوری مانند روسیه تفاوت چندانی ندارد، اما در شاخص­های بهره­وری که عموماً به درصد حمل بار و مسافر از طریق خط ریلی می­پردازد، تفاوت آشکاری وجود دارد. این موضوع حتی در مورد کشورهای کوچکتر مانند ترکمنستان و ویتنام نیز صادق است. به طوریکه بهره­وری حمل بار در ترکمنستان و حمل مسافر در ویتنام از ایران بالاتر است. در کشوری مانند هند نیز استفاده بسیار زیادی از خطوط ریلی در بخش حمل مسافر صورت می­گیرد و یا کشور چین در حمل مواد معدنی و کالاهای فله از کارایی بالایی برخوردار است. در ایران سالانه حدود 33 میلیون تن بار از طریق راه آهن حمل می­گردد که با توجه به تعداد واگن­های موجود در کشور، این تناژ به راحتی می­تواند به بیش از دو برابر افزایش یابد. بنابراین با توجه به هزینه بالای احداث خط، افزایش بهره­وری خطوط موجود راهکاری منطقی­تر به نظر می­رسد.

از ششمین نمایشگاه سال جاری چه انتظاری دارید؟

یکی از موانع موجود در توسعه بخش ریلی، تصدی گری بخش دولتی و دریافت سهم حمل بار است که با وجود معافیت­های اعمال شده در سال­های اخیر، همچنان به عنوان مانع جدی در تمایل صاحبان کالا به بخش ریلی محسوب می­شود. شرکتهای حاضر در نمایشگاه سال جاری، می توانند برنامه­های خود را معطوف به مشارکت حداکثری بخش غیر دولتی در حمل و نقل ریلی کنند.

یک رویکرد دیگر در نمایشگاه می­تواند هماهنگی و هم افزایی توان حمل و نقل و تولیدات صنایع مختلف در کشور باشد. با توجه به رکودی که در بخش های مختلف صنعت وجود دارد، بایستی مدیران بخش های مختلف از جمله صنعت حمل­و نقل ریلی تلاش­های خود را معطوف به شکل­دهی یک زنجیره تامین کارامد و موثر نمایند تا به هم افزایی در بهبود کیفیت و ارائه مناسب­تر خدمات برسند.

قوانین و مقررات جاری را در ارتباط با فعالیت­های شرکت خود تا چه حد تسهیل­کننده کارها و یا مانع توسعه می­دانید؟

عدم تطابق و هماهنگی آیین­نامه­هاو مقررات با نیازهای روز صنعت ریلی از مشکلات دامن­گیر این صنعت است. به عنوان مثال یکی از الزامات تأسیس شرکت و حضور در بخش ریلی تامین 600 دستگاه واگن ملکی است که این موضوع عملاً شرکت های ریلی را منحصراً محدود به فعالیت­های کریری می­کند. لذا باید تدابیری اندیشیده شود تا قوانین به گونه­ای تدوین شود تا شاهد شکوفایی بخش فورواردری در حمل و نقل ریلی باشیم.

مثال دیگر از قوانین دست و پاگیر که سیستم اداری در مقابل بخش حمل و نقل قرار می­دهد، در مناقشات کشور قطر با همسایگان خود بود که به راحتی فرصت مناسب و بازار پر کشش این کشور از دست رفت و رقیبان ایران به خوبی از ضعف سیستم بروکراسی ایران بهره بردند.

متقاضیان فعالیت شرکت شما چه افراد یا سازمان هایی هستند؟

دامنۀ فعالیت شرکت بیکران قشم گسترده است و شامل حمل زمینی، دریایی، ترانزیت و ترانشیپ و انواع خدمات تخلیه و بارگیری کالا و کانتینر می­شود. بیشتر کالاهای حمل شده شرکت در اصطلاح کالاهای ریل پسند هستند. کالاهایی حجیم که یا گران نباشند و یا زمان رسیدن آنها اهمیت زیادی نداشته باشد. عمدتاً متقاضیان حوزه فعالیت ریلی شرکت بیکران قشم شرکت­های خودروسازی می­باشند که به دلیل ایمنی بالا و حمل آسان و امکان ردیابی کالا و کانتینر در هر لحظه و همچنین تحویل­دهی کالا و کانتینر در مدت زمان معین به سمت و سوی حوزه ریلی حرکت می­کنند.

 نقش حمل و نقل ریلی را در توسعه پایدار کشور تا چه حد مهم و موثر می­دانید؟

توسعه حمل و نقل ریلی از نیازهای جدی در آینده کشور است. با توجه به اینکه حمل و نقل دریایی به سمت کانتریزاسیون پیش می­رود، هماهنگی با تحولات پیش رو به خوبی احساس می­شود وتوسعه راه­آهن به عنوان یک سرمایه و زیر ساخت پاسخگوی حمل و نقل کانتینری در کشور می­باشد. از دیگر جنبه­های حمل و نقل ریلی در توسعه پایدار، بحث کاهش هزینه­ها، افزایش بهره وری و در کنار آن حفظ محیط زیست است. با توجه به تناژ بالای حمل شده در بخش ریلی، مصرف سوخت نسبت به حمل جاده ای بسیار کمتر و بهره وری آن بالاتراست. همچنین در حمل و نقل ریلی ایمنی کالا و کانتینر نسبت به سایر وسائل نقلیه بیشتر است. به همین دلیل کشورهای پیشرفته سرمایه گذاری زیادی در بخش ریلی انجام میدهند. در خصوص بنادر نیز این مورد وجود دارد. بنادر یکی از عوامل رشد و توسعه پایدار در هر کشوری می باشند. به عنوان مثال بندر هامبورگ آلمان به عنوان یک بندر ریل پایه با سرمایه­گذاری بالا در بحث ریلی سعی در افزایش سهم ریلی به نسبت حمل جاده­ای دارد که این موضوع در توسعه کشور آلمان نقش بسزایی داشته است.بنابراین تسهیل ورود و خروج سرمایه به بخش ریلی و هماهنگی در اتصال به سیستم­های حمل مرکب و چندوجهی سبب بهبود کیفیت حمل شده و هم­زمان کاهش آلاینده­ها را نیز به همراه دارد.