جهش تمام‌عیار مکو در برقی‌سازی ایران؛ از طراحی خودرو تا توسعه زیرساخت ایستگاه شارژ خودرو و اتوبوس برقی

مهندس صدیق، معاون خدمات مشتریان شرکت مکو در حوزه برقی‌سازی، از چهره‌های کلیدی در توسعه فناوری خودروهای برقی و زیرساخت شارژ در ایران است.

به گزارش خبرنگار صنعت حمل و نقل انلاین،شرکت مکو با تمرکز بر بومیسازی فناوریهای جدید، از نمونهسازی تا تولیدانبوه، مسیر جدیدی را از سال ۱۳۹۶ آغاز کرده است. شرکت مهندسی و ساخت برق و کنترل مپنا (مکو) از زیرمجموعههای هلدینگ مپنا، طی هفت سال اخیر با تمرکز بر برقیسازی خودروها و توسعه زیرساخت شارژ، به یکی از بازیگران اصلی این عرصه در کشور تبدیل شده است. مطابق اظهار نظر معاون خدمات مشتریان شرکت مکو در حوزه برقی‌سازی در گفتوگو با ماهنامه صنعت حملونقل، مکو ابتدا کار خود را با نمونهسازی تعدادی خودرو آغاز کرد؛ از جمله برقیسازی یک خودروی پژو ۴۰۵ با دو موتور برقی محرک عقب و پک باتری اختصاصی به همراه سیستم کنترلی بومی سازی شده و در ادامه، با طراحی یک خودرو یپیکاپ برقی با موتور مرکزی و توسعه اولین نسخه واحد کنترل مرکزی خودرو(VCU)، این شرکت وارد فاز جدیتری از مهندسی و ساخت شد.

 این شرکت در سال ۱۳۹۸ موفق به تولید نخستین پک باتری آبخنک ایران با ظرفیت ۴۸ کیلوواتساعت شد. بهتدریج،دانش فنی کنترل خودروهای برقی توسعه یافت و این شرکت تا امروز بیش از۱۱۰۰ دستگاه VCU را برای شرکت کرمان موتور تولید کرده و برنامه تولید ۳۷هزار دستگاه دیگر نیز در دستور کار قرار دارد.

به طور موازی انواع شارژر و شبکه شارژ خودروی برقی مطابق با زیرساخت برق ایران توسعه یافت

به گفته آقای مهندس صدیق، معاون خدمات مشتریان شرکت مکو در حوزه برقی‌سازی نخستین ایستگاه شارژ عمومی خودروهای برقیدر ایران در سال ۱۳۹۸ توسط مکو در برج میلاد راهاندازی شد. اگرچه در آنزمان تنها برخی خودروهای هیبریدی وارداتی مانند میتسوبیشی اوتلندر امکاناستفاده از ایستگاه شارژ را داشتند، اما با توجه به وجود سایر استانداردها و پروتکلهای بینالمللی نظیر CHAdeMO، CCS1، CCS2 و GB/T، مکو توانست محصولات خود را برای انواع خودروهای آسیایی و اروپایی تطبیق دهد.

اکنون این شرکت شارژرهایی در بازه توان ۳.۷ تا ۶۰۰ کیلووات تولید میکند ونمونههای ۱۲۸۰ کیلوواتی نیز در آستانه تولید و عرضه به بازار هستند. در بخش خانگی، یکی از ویژگیهای بارز شارژرهای مکو، طراحی متناسب باساختمانهای مسکونی ایران است؛ قابلیتی که باعث میشود حتی در صورت نبود ارت، عملیات شارژ انجام شده و همزمان هشدار لازم داده شود. همچنین این شارژرها با قابلیت سیستم مدیریت انرژی (Load Balancing) تولید می گردند که به صورت اتوماتیک میزان مصرف شارژر و خانه را مدیریت می‌کند.

رصد لحظهای شبکه شارژ و خدمات امداد سیار

بر اساس اطلاعات ارائهشده، تاکنون بیش از 15 هزار شارژر توسط مکو درکشور عرضه شده است که عمده آنها شارژرهای خانگی بودهاند. در حال حاضر حدود ۵۷۰۰ نفر از خدمات ایستگاههای شارژ عمومی بهرهمند میشوندکه عمدتا در شهرهایی چون تهران، کرج، مشهد، شیراز، اصفهان، رشت، اهواز و اراک میباشند. کلیه این ایستگاهها به شبکه برق شهری کشور متصلاند و درسامانه مانیتورینگ به صورت لحظهای پایش می‌شوند.

به گفته معاون شرکت مکو، سامانه مانیتورینگ ایستگاههای شارژ با استفاده ازپروتکلOCPP و گواهی DMG هلند، امکان رفع خطا و مدیریت از راه دور رافراهم کرده است. در راستای افزایش رضایت مندی مشتریان، در شهرهایتهران و کرج زمان واکنش تیم پشتیبانی به کمتر از دو ساعت و در دیگر شهرهابه زیر چهار ساعت رسیده است.

در کنار این خدمات، راهاندازی ناوگان امداد سیار برای خودروهایی که در طول مسیر بدون شارژ میمانند، نوآوری دیگر مکو بوده است. کاربران میتوانند ازطریق اپلیکیشن شارینت، درخواست شارژ اضطراری ثبت کرده و طینیمساعت، توسط یک خودروی امداد، ۱۰ تا ۱۵ کیلوواتساعت انرژی دریافت کنند.

تعرفهگذاری جدید شارژ

در خصوص تعرفه، از اول خردادماه نرخ جدید فروش برق از سوی وزارت نیرواعلام شده است، اما خروجی نهایی همچنان تابع سازوکار بازار است. سودایستگاهدار، هزینه خدمات دیجیتال و نرخ برق ورودی شارژر سه متغیر کلیدیبرای تعیین تعرفه هستند. قیمت نهایی بین ۵۰۰ تا ۴۰۰۰ تومان برای هرکیلوواتساعت متغیر است. معاون مکو معتقد است که کاهش نرخ برق ورودیمیتواند نقش مهمی در کاهش نرخ نهایی شارژ و همچنین توسعه زیر ساخت شارژ ایفا کند.

در بخش فرهنگسازی، مکو از نبود سازوکار مشخص برای شارژ درمجتمعهای مسکونی و چالشهای مرتبط با برق عمومی گلایه داشته و بر لزومتدوین قوانین حمایتی تأکید کرده است.

از خودروی برقی سواری تا اتوبوس زیما: دامنه گسترش پروژههایمکو

معاون شرکت مکو با اشاره به فاز جدید فعالیت این مجموعه، از همکاری باشرکت کرمان موتور بر پایه پلتفرم ایگل برقیخبر داد؛ نسخه بومیشده پلتفرمJ4 شرکت جک چین. بر اساس این همکاری، بدنه و شاسی توسط شرکت کرمان موتور تأمین شده و تمامی بخشهای قوای محرکه برقی توسط مکوطراحی و ساخته شدهاند. هم‌چنین برنامهریزی برای تولید ۳۷ هزار خودروی ایگل برقی در بازه زمانی پنجساله انجام شده و نخستین سری ۱۱۰۰ دستگاهقرار است تا پایان سال ۱۴۰۴ وارد تولید انبوه و بازار شود.

خودروی سواری برقی طراحیشده توسط مکو با موتور ۱۲۰ کیلوواتی و باتری۴۰ کیلوواتساعتی، قادر است ۳۱۰ کیلومتر را با یکبار شارژ طی کند و شتابصفر تا صد آن ۷.۸ ثانیه گزارش شده است. تمام بخشهای برقی این خودرو ازجمله پک باتری، موتور، VCU، شارژر و مبدلDC-DC و سایر اجزای مرتبط توسط مکو طراحی شده و قرار است تولید انبوه این خودرو در کارخانه کرمانموتور در بم آغاز شود.

از سوی دیگر، همکاری این شرکت با عقاب افشان (اسکانیا) در قالب برندشتاب منجر به توسعه اتوبوس برقی زیما شده است؛ نخستین اتوبوس تمامبرقی ایران که بهطور کامل از ابتدا برای کاربری برقی طراحی شده است. دراین پروژه، بدنه و تریم توسط عقاب افشان و سامانههای برقی از جمله پک باتری، موتور، کنترلر، هیتر، پک باتری، DC-DC و سایر زیرسیستمهای برقی توسطمکو طراحی و تأمین شدهاند.

زیما نخستین اتوبوس مونوکوک و لوفلور داخلی به شمار میرود؛ ساختاری کهباعث حذف کامل پلهها در طول اتوبوس شده و دسترسیپذیری آن را افزایشداده است. این اتوبوس که در آستانه دریافت مجوز شمارهگذاری قرار دارد،میتواند نقطه عطفی در حملونقل شهری برقی کشور باشد.

در پاسخ به پرسشی درباره توان و پیمایش واقعی وسایل نقلیه سنگین برقی،معاون مکو با اشاره به ظرفیت ۳۵۰ کیلوواتساعتی پک باتری اتوبوس زیما،عنوان کرد که این اتوبوس با کولر روشن توانایی طی مسیر ۲۳۰ کیلومتری داردو زمان شارژ کامل آن بین ۹۰ تا ۱۵۰ دقیقه بسته به شرایط دمایی پک باتری و توان شارژر متغیر است. این وسیله نقلیه پس از تست موفق در مسیرهایشیب‌دار و پرترافیک تهران، نظیر راهآهنتجریش و جمهوریبهارستان، بهزودیدر قالب قرارداد ۵۰۰ دستگاهی با شهرداری تهران وارد ناوگان همگانی خواهدشد.

در زمینه بومیسازی، مهندس صدیق با بیان اینکه پکباتری، سیستم کنترل، بدنهو شاسی اتوبوس کاملاً داخلیسازی شدهاند، اما موتور و مجموعه موتورگیربکس همچنان وارداتی هستند. بهگفته او، موتورهای داخلی در شرکتپارسژنراتور مپنا تولید شدهاند، ولی بهدلیل تیراژ پایین، هنوز توجیه اقتصادیندارند. موتورهای بهکاررفته از نوع PMSM (سنکرون مغناطیس دائم) هستند کهگشتاور مورد نیاز را از دور صفر تأمین کرده و نیاز به گیربکس متغیر ندارند. آقای مهندس صدیق اظهار امیدواری کرد با حمایت‌های دولتی بتوانیم به داخلی‌سازی صددرصدی اتوبوس برقی با توجیه اقتصادی بالا برسیم.

همچنین با اشاره به سهم ۹۰ درصدی چین در بازار جهانی خودروهای برقی،خاطرنشان شده که بسیاری از خودروهای برند اروپایی نیز در چین تولیدمیشوند و از نظر فنی، قابل رقابت با خودروهای آلمانی و اروپایی هستند. همکاری مکو با برندهایی چون بیوایدی و اسکایول از دیگر موارد مطرحشدهدر این گفتوگو بود.

بازار محدود و نیاز به سیاست حمایتی

مکو در حال حاضر ظرفیت تولید سالانه ۱۰۰۰ دستگاه اتوبوس را دارد، امابهگفته معاون این شرکت، بهدلیل محدودیتهای مالی مشتریان، تقاضایواقعی کمتر از ظرفیت موجود است. او همچنین افزود که در بخش خودروهایسواری، تنها کرمان موتور بهطور فعال پروژه دارد و سایر خودروسازان بهدلیلریسک بالا و سختی فرآیند داخلیسازی، هنوز وارد این عرصه نشدهاند.

تمرکز بر بیزینس شارژرها و توسعه زیرساخت در تهران و شهرهایبزرگ

بهگفته صدیق، تمرکز تجاری اصلی شرکت مکو در حال حاضر بر تولیدشارژرهای خودروهای برقی است. این شرکت امکان تولید شارژرهایی با توان۳.۷ تا ۶۰۰ کیلووات را دارد. بهعنوان نمونه، شارژرهای ۶۰۰ کیلوواتیطراحیشده، قابلیت تغذیه همزمان چهار نازل ۱۵۰ کیلوواتی را دارند که برایاتوبوسهای برقی ایدهآل هستند.

در حال حاضر، بیش از ۱۰۰ شارژر در ۱۷ ایستگاه در تهران نصب شدهاند وبزرگترین ایستگاه شارژ کشور با ۸۰ نازل در ترمینال بعثت تهران احداث شدهاست. این ایستگاه ظرفیتی برای شارژ همزمان ۴۰ دستگاه اتوبوس برقی داردو از فروردین ۱۴۰۴ وارد مدار بهره‌برداری شده است. همچنین در شهرهاییچون تهران، اصفهان، شیراز، اراک، کرج، سبزوار، مشهد ایستگاههای شارژسواری با سرمایه‌گذاری شهرداری ها و بخش خصوصی به بهرهبرداریرسیدهاند.

آنچه از این گفتوگو برمیآید آن است که مکو نهتنها در مسیر برقیسازیناوگان سبک و سنگین کشور پیشگام شده، بلکه توانمندی طراحی، ساخت وراهاندازی زیرساختهای حیاتی این اکوسیستم را نیز در اختیار دارد با این حال،توسعه پایدار این مسیر نیازمند سیاستگذاری شفاف، حمایت اقتصادی دولت ومشارکت فعال سایر خودروسازان کشور است.

سفارش نسخه چاپی و دانلود شماره نوروزی ماهنامه صنعت حمل و نقل 👇

🎁 به دوستان خود کتاب نفیس هدیه دهید

بانک اطلاعات شرکت‌های حمل‌ونقل بین‌المللی و لجستیک

نسخه دیجیتالی مجله بین المللی اکسپلور ایران

تازه‌های کسب و کار

رازهای پشت پرده قیمت آسانسور در بازار امروز

تا به حال با این صحنه مواجه شده‌اید که دو ساختمان تقریباً مشابه و تعداد طبقات یکسان داشته باشند اما قیمت نصب آسانسور در آن‌ها به‌طرز عجیبی متفاوت باشد؟ این تفاوت به‌قدری قابل‌توجه است که بسیاری از سازندگان و خریداران را سردرگم می‌کند. چرا باید برای یک آسانسور خانگی، در یک پروژه ۵ طبقه، چند ده میلیون بیشتر یا کمتر پرداخت کرد؟ آیا این تفاوت صرفاً به نوسانات بازار و تغییر قیمت ارز مربوط است، یا دلایل عمیق‌تری پشت پرده وجود دارد؟

رازهای پشت پرده قیمت آسانسور در بازار امروز

تا به حال با این صحنه مواجه شده‌اید که دو ساختمان تقریباً مشابه و تعداد طبقات یکسان داشته باشند اما قیمت نصب آسانسور در آن‌ها به‌طرز عجیبی متفاوت باشد؟ این تفاوت به‌قدری قابل‌توجه است که بسیاری از سازندگان و خریداران را سردرگم می‌کند. چرا باید برای یک آسانسور خانگی، در یک پروژه ۵ طبقه، چند ده میلیون بیشتر یا کمتر پرداخت کرد؟ آیا این تفاوت صرفاً به نوسانات بازار و تغییر قیمت ارز مربوط است، یا دلایل عمیق‌تری پشت پرده وجود دارد؟