در بازار ورق سیاه، تغییرات قیمت هر روز چشم‌انداز تولید کنندگان و خریداران را تحت تاثیر قرار می‌دهد. وقتی قیمت ورق بالا می‌رود، کارخانه‌ها برای تامین مواد اولیه برنامه‌های خود را بازنگری می‌کنند و پروژه‌های عمرانی هزینه‌های خود را دوباره محاسبه می‌کنند.
در مقابل، وقتی قیمت کاهش پیدا می‌کند، خریداران صبر می‌کنند و فرصت‌های مناسب را دنبال می‌کنند. این نوسانات حاصل ترکیبی از عوامل داخلی و جهانی است و شناخت دقیق آن‌هاکمک می‌کند مسیر حرکت قیمت ورق سیاه را پیش‌بینی کنیم و تصمیم‌های منطقی بگیریم.
وضعیت فعلی بازار ورق سیاه
بازار ورق سیاه در شهریور 1404 با مجموعه‌ای از چالش‌ها روبه‌روست که هم تولیدکنندگان، هم خریداران و پروژه‌های صنعتی و ساختمانی را تحت تاثیر قرار داده است.
یکی از مهم‌ترین عوامل نوسانات اخیر، محدودیت‌های برق صنایع فولادی است. از اواخر اردیبهشت، صنایع بزرگ مانند فولاد مبارکه اعلام کردند که تولید ماهانه HRC خود را تا 12 درصد کاهش داده‌اند. این کاهش تولید نه تنها قیمت ورق سیاه را تحت فشار قرار داده، بلکه موجودی انبارها را به پایین‌ترین سطح در 9 ماه اخیر رسانده است.
در کنار مسائل داخلی، تحولات سیاسی و اقتصادی بین‌المللی نیز بر بازار تاثیرگذارند. تنش‌های منطقه‌ای، مذاکرات بین‌المللی و نوسانات نرخ ارز، به خصوص افزایش قیمت دلار، فشار مضاعفی بر هزینه‌های تولید و واردات مواد اولیه وارد کرده‌اند. طبیعی است که وقتی هزینه تامین مواد اولیه بالا می‌رود، قیمت ورق سیاه نیز بالا برود و ثبات بازار از بین برود.
همزمان، تقاضای بازار نیز شرایط خاص خود را دارد. پروژه‌های صنعتی و ساختمانی که به ورق سیاه نیاز دارند، با کوچک‌ترین تغییر در بودجه یا برنامه‌هایشان، می‌توانند میزان خرید و فروش را به‌سرعت تغییر دهند. ترکیب محدودیت عرضه، فشار اقتصادی و تقاضای ناپایدار باعث شده بازار ورق سیاه در این مقطع زمانی، به شدت پرچالش و غیرقابل پیش‌بینی باشد.
برای درک بهتر نوسانات قیمت و اینکه چرا ورق سیاه هر روز ممکن است گران‌تر یا ارزان‌تر شود، لازم است به ریشه‌های این تغییرات نگاه کنیم و بفهمیم چه عواملی پشت پرده این بی‌ثباتی هستند.
عوامل تاثیرگذار بر نوسانات قیمت ورق سیاه
قیمت ورق سیاه تحت تاثیر مجموعه‌ای از عوامل داخلی و خارجی قرار دارد که هرکدام می‌توانند به سرعت بازار را تغییر دهند. ساده‌ترین راه برای فهم این موضوع این است که بدانیم قیمت ورق نتیجه مستقیم هزینه تولید، سیاست‌های اقتصادی، عرضه و تقاضا در بازار داخلی و نوسانات جهانی است. این عوامل با هم تعامل دارند و باعث می‌شوند قیمت ورق سیاه بالا و پایین برود.
هزینه مواد اولیه و تولید
مواد اولیه و هزینه تولید، پایه اصلی نوسانات قیمت ورق هستند. کارخانه‌ها برای تولید ورق سیاه از شمش فولاد و قراضه استفاده می‌کنند. وقتی قیمت این مواد بالا می‌رود، هزینه تولید بالا می‌رود پیدا می‌کند و این افزایش مستقیما روی قیمت ورق سیاه اثر می‌گذارد.
انرژی مصرفی کارخانه‌ها، شامل برق، گاز و سوخت، ظرفیت تولید را تعیین می‌کند و هر تغییر در آن فشار روی قیمت ورق سیاه را بیشتر می‌کند. همچنین دستمزد کارکنان و هزینه نگهداری ماشین‌آلات بخش دیگری از هزینه‌ها هستند که تغییر در آن‌ها نوسانات بازار را تشدید می‌کند.
سیاست‌های اقتصادی و مالی
تعرفه‌های واردات و صادرات، مالیات‌ها و بخشنامه‌های تولید، هزینه کارخانه‌ها را تغییر می‌دهند و در نهایت روی قیمت ورق سیاه اثر می‌گذارند.
به عنوان مثال، افزایش تعرفه واردات فولاد هزینه خرید مواد اولیه خارجی را بالا می‌برد و این هزینه به قیمت ورق سیاه منتقل می‌شود. تغییر قوانین مالیاتی یا بخشنامه‌های تولید نیز می‌تواند سرعت تولید را کاهش دهد یا انگیزه کارخانه‌ها را تغییر دهد و در نتیجه نوسانات قیمت را تشدید کند.
عرضه و تقاضا در بازار داخلی
عرضه و تقاضا یکی از مهم‌ترین عوامل تعیین کننده قیمت ورق است. وقتی پروژه‌های عمرانی و ساخت و ساز در مناطق مختلف افزایش پیدا می‌کنند، تقاضا برای ورق سیاه بالا می‌رود. برای مثال، رشد ساخت و ساز در شمال کشور باعث شده تقاضا و قیمت ورق گالوانیزه افزایش پیدا کند. ورق گالوانیزه به دلیل پوشش ضد خوردگی برای پروژه‌های نزدیک دریا و مناطق مرطوب ضروری است و از آنجایی که ورق سیاه ماده اولیه همه ورق‌های پوشش‌دار است، افزایش تقاضای گالوانیزه فشار روی قیمت ورق سیاه را هم بیشتر می‌کند.
نوسانات جهانی
قیمت ورق سیاه ایران به تغییرات بازار جهانی فولاد نیز وابسته است. وقتی قیمت جهانی فولاد افزایش پیدا می‌کند، کارخانه‌های داخلی برای تامین مواد اولیه هزینه بیشتری می‌پردازند و این هزینه روی قیمت ورق سیاه اثر می‌گذارد. وضعیت اقتصادی کشورهای تولید کننده، میزان صادرات و واردات آن‌ها و تحولات سیاسی جهانی نیز می‌تواند باعث نوسانات سریع قیمت در ایران شود.
همه این عوامل با هم نشان می‌دهند که بازار ورق سیاه همیشه در حال تغییر است و مسیر قیمت‌ها تحت تاثیر ترکیب پیچیده‌ای از هزینه، سیاست، عرضه و تقاضا و شرایط جهانی حرکت می‌کند. همین باعث می‌شود فعالان بازار و خریداران همیشه در حال بررسی و تحلیل این عوامل باشند تا بتوانند تصمیمات بهتری بگیرند و از تغییرات غیرمنتظره قیمت غافلگیر نشوند.
آیا نوسانات بازار ورق ادامه خواهد داشت؟
با توجه به شرایط اقتصادی و صنعتی ایران در شهریور 1404، تحلیلگران پیش‌بینی می‌کنند که نوسانات بازار ورق سیاه همچنان ادامه داشته باشد و ثبات نسبی در این بازار به راحتی حاصل نخواهد شد. بر اساس تحلیل‌های موجود، دو سناریوی محتمل برای آینده بازار ورق سیاه قابل تصور است که هر کدام می‌تواند مسیر متفاوتی را برای فعالان بازار رقم بزند:
سناریو اول: افزایش قیمت‌ها به دلیل کاهش تولید و افزایش هزینه‌ها
محدودیت‌های برق و مشکلات زیرساختی باعث شده تولید ورق سیاه در برخی کارخانه‌ها کاهش یابد. این افت تولید به‌طور مستقیم عرضه را محدود کرده و زمینه افزایش قیمت‌ها را فراهم می‌کند. از طرف دیگر، رشد نرخ ارز و افزایش هزینه‌های انرژی نیز فشار مضاعفی بر تولید کنندگان وارد کرده است. بنابراین، ترکیب کاهش عرضه و افزایش هزینه‌ها می‌تواند بازار را به سمت روند صعودی قیمت‌ها سوق دهد.
سناریو دوم: کاهش قیمت‌ها به دلیل افت تقاضا و رکود اقتصادی
در شرایطی که رکود اقتصادی ادامه پیدا کند و تقاضا در بازار کاهش یابد، احتمال افت قیمت‌ها وجود دارد. وقتی توان خرید و سرمایه‌گذاری کاهش پیدا کند، تولیدکنندگان برای جذب مشتریان ناچار به تعدیل قیمت‌ها می‌شوند. ضعف تقاضا در چنین فضایی به عامل اصلی فشار نزولی بر بازار تبدیل شده و حتی می‌تواند مانع از حفظ سطح تولید فعلی شود.
با در نظر گرفتن این دو سناریو، واضح است که بازار ورق سیاه در ایران در ماه‌های پیش‌رو با نوساناتی چشمگیر روبه‌رو خواهد بود. تولیدکنندگان، بازرگانان و خریداران باید با دقت شرایط موجود را بررسی کنند و استراتژی‌های مناسب برای مدیریت ریسک و نوسانات قیمت تدوین کنند. این می‌تواند شامل پیش‌بینی تغییرات عرضه و تقاضا، مدیریت هزینه‌های تولید و همچنین رصد مستمر بازارهای جهانی باشد. به‌طور خلاصه، شناخت دقیق عوامل موثر و آمادگی برای سناریوهای مختلف، کلید موفقیت در این بازار پر چالش است.
