از زمان ورود تکنولوژی به زندگی فردی و اجتماعی و سیستم مدیریتی دولتها، جوامع شاهد ایجاد تغییرات شگرفی در ساختار خود بودهاند. این سوق به تغییر/پیشرفت از طریق تکنولوژی، نقطه مشترکی در همه کشورها چه جوامع توسعه یافته، چه ملل فقیر و حتی کشورهای استبداد زده، با تفاوت در میزان و نوع بهرهگیری از آن، ایجاد کرده است.در زمینه اقتصاد نیز، این تاثیرگذاری به مراتب نمود بیشتری پیدا کرده است به نحوی که میزان پیشرفت مالی کشورها کاملا به میزان بکارگیری تکنولوژی در نظامهای بانکی شان بستگی دارد. از این روست که نام برخی از کشورها همیشه در صدر اخبار اقتصادی قرار میگیرد. در ایران نیز با وجود تمام کاستیهای موجود در این زمینه، ورود استارتآپها در سالهای اخیر، نشانهای از امیدواری برای هموارسازی در نظام بانکی کشور است که استفاده عموم از آن و حتی مانور بانکهای شرکتکننده در نمایشگاه بینالمللی بورس و بانک و بیمه در اردیبهشتماه سال جاری بر روی این استارتآپها تائیدی ست بر این خوشبینی.
برای بررسی دقیقتر موضوع در این شماره، به سراغ سید فرهنگ حسینی کارشناس اقتصادی و اموربانکی رفتیم تا در قالب یک گقتوگو نظر وی را در مورد میزان آمادگی جوامع برای ورود سیستم جدید بانکی بهجای نظام بانکداری سنتی جویا شویم. وی که نفوذ استارتآپها به قلب صنعت مالی و بانکداری را انکار ناپذیر میداند، از آینده نهچندان دوری سخن میگوید که در آن، افراد بدون نیاز به مراجعه به بانکها و بیمهها بتوانند مدیریت و حتی مشاورههای مالی خود را از طریق این فین تک ها انجام دهند.
شرایط زمانی و بستر اجتماعی حاضر، ورود استارت آپها و شرکتهای نوپا بهجای سیستم بانکداری موجود را چگونه ارزیابی میکنید؟
از منظر شرایط زمانی، سیستم بانکداری در دو حالتِ بحران و گذار است. بحران مالی و پیامدهای آن باعث بیثباتی در اقتصاد سیاسی بینالمللی شده است. دوران گذار هم بهوسیله تحولات گسترده ازجمله توسعه پایدار و تکنولوژیهای مالی هدایت میشود. آینده سیستمهای مالی با همکاری مهندسان تکنولوژی و سرمایهگذاران و مدیران مالی تغییرات گستردهای خواهد کرد. درواقع نسل جدید استارت آپها در حال نفوذ به قلب صنعت مالی و بانکداری هستند و تمایل به سرمایهگذاری در شرکتهای استارت آپی در این حوزه به دلیل خوشبینی آنها به این سیستم است. از منظر شرایط اجتماعی هم بهوضوح مردم متوجه هوشمند شدن همه ابزار و وسایل و خدماتی که روزانه با آن سروکار دارند هستند.
در مورد فین تکهای مشاورهای و ارائه خدماتشان به افراد، چالشهایی مورد بحث است. آیا میتوان به تحلیل و بررسی روند تجاری روز و شناخت استارتآپها از نیازهای اساسی مشتری اعتماد کرد؟
در حال حاضر استفاده از رباتها بهعنوان مشاوران در حال گسترش است. اگرچه رباتها نمیتوانند مشاوره همه کارهای فرد باشند و بهطور کامل و مطلق جایگزین انسان شوند اما در بعضی از کارها نظیر انتخاب ترکیب داراییها میتوانند عملکردی قابلقبول و مانند انسان داشته باشند.رباتها برای جذب مشتریانی که علاقهای به مشاورههای انسانی ندارند بسیار کارآمد هستند. استفاده از رباتها توسط شرکتها بهصورت داخلی (in house) – یا از طریق (outsource) صورت میپذیرد
مدل بهینه مشاوره، یک مدل ترکیبی است که نیازهای پیچیدهتر نظیر مشاوره مالیاتی املاک، ارزهای بینالمللی و انتقال آنها و مسائل محرمانه توسط انسان و مشاورههای سادهتر نظیر ترکیب پرتفو یا انتخاب صندوقهای سرمایهگذاری مشترک با بازدهی مناسب برای سرمایهگذاری توسط ربات انجام گردد.اینترنت، اشیا هوشمند خانه و ماشین متصل به اینترنت، تغییرات بزرگی در صنعت فین تک ایجاد خواهد کرد. مثلاً بهبود اوضاع مالی خانه از طریق دادههای جمعآوریشده از حسگرهای هوشمند و انجام امور بیمه در زمان رانندگی یا انجام سفرهای مستقل. به نظر میرسد که این پایگاههای داده، مجموعهای جدید از نوآوریها را ایجاد و موج دوم استارت آپهای فین تک را راهاندازی کند.
متن کامل این گفتوگو را میتوانید در شماره 371 ماهنامه «صمعت حمل و نقل» بخوانید