کشورهایی که به تمام معنا سبز هستند

صنعت حمل و نقل آنلاین: تغییرات شرایط اقلیمی به دلیل نوع زندگی انسان نسبت به 50 میلیون سال گذشته بی سابقه بوده است و اگر بشر همچنان به استفاده از سوخت های فسیلی موجود ادامه دهد، رکورد گرمایش زمین در 420 میلیون سال اخیر شکسته خواهد شد. پژوهش های علمی نشان می دهد که اگر وضع به همین منوال ادامه پیدا کند تا سال 2100 نزدیک به 13 میلیون امریکایی به دلیل تغییرات زیست محیطی مجبور به ترک محل زندگی خود هستند. همه این ها موجب شده تا کشورها بیش از پیش به مسایل محیط زیست و کنترل آلاینده ها توجه کنند. تحقیقات معتبر مختلف با شاخص های گوناگون نشان می دهد که کشورهای سوئد، نروژ، فنلاند، سوئیس، نیوزلند، دانمارک، هلند، استرالیا، کانادا و آلمان به ترتیب کشورهایی هستند که درحوزه سرمایه گذاری و ساخت صنایع انرژی های پاک موفق ترین نمونه ها به شمار می روند. به مناسبت روز جهانی زمین پاک در 22 آوریل که نخستین بار در سال 1970 جشن گرفته شد پاره ای از اقدامات برخی از این کشورها را در زمینه حفظ محیط زیست با هم می خوانیم.

سوئد

سوئد کشوری است که از جنبه های گوناگون توانسته است به کشوری سبز بدل شود. رتبه نخست استفاده از مواد غذایی ارگانیک در اتحادیه اروپا مربوط به کشوری سردسیر است که بیش از نیمی از انرژی های مصرفی آن نیز از منابع تجدید پذیر به دست می آید و کارخانه های نساجی آن از نخ های طبیعی استفاده می کنند. کشوری که سال هاست اولویت سرمایه گذاری خود را به فن آوری های سبز و حمل و نقل عمومی با مصرف حداقل انرژی اختصاص داده است. تازه ترین آمارها در اروپا نشان می دهد که در مدت زمان یک ماه 40 درصد از انتخاب های خرید مردم سوئد مربوط به محصولاتی بوده که برچسب هزینه “تولید با انرژی اندک” داشته اند که این آمار بیش از متوسط دیگر اروپاییان است.

در سوئد اتوبوس ها، قطارها، مترو و ترامواهای بسیاری با نیروی برق کار می کنند که از منابع هیبریدی یا بادی گرفته شده است. این کشور از محل سرمایه گذاری های محیط زیستی خود درآمد نیز کسب می کند. نزدیک به 90 درصد قوطی های آلومینیومی نوشیدنی ها بازیافت می شوند. بخش فن آوری های محیط زیست کمتر از 40 هزار نیرو دارد اما سالیانه بیش از 120 میلیارد کرون (واحد پول سوئد) درآمد ایجاد می کند.

همچنین تا سال 2022 شهر جدیدی در نزدیکی فرودگاه آرلاندای استکهلم به وجود خواهد آمد که مرکزی برای یکپارچه سازی نوآوری های حوزه فن آوری های محیط زیست است. تا سال 2030 منطقه ای در پایتخت با ظرفیت 10 هزار منزل مسکونی و 30 هزار دفتر تجاری عاری از هر گونه سوخت فسیلی ساخته خواهد شد.

در پروژه دیگری به نام “پسیو هاوس” که در گوشه و کنار سوئد ساخته شده است انرژی و گرمای بدن افراد، وسایل الکترونیکی، چراغ ها و نور خورشید و دیگر وسایل موجود در آن خانه ها ذخیره شده و از این ذخیره انرژی به منظور تامین انرژی لازم در محیط خانه استفاده می شود.

از دیگر اقدامات دولت سوئد در سال 2011  بازنگری قوانینی بود که به طور مستقیم و غیرمستقیم مانعی برای گسترش دوچرخه سواری بودند، به موجب این تغییرات اکنون دوچرخه سواران می توانند در مواقع ترافیک خطوط دوچرخه دو به دو در کنار یکدیگر پا بزنند و در مواردی از پیاده رو نیز استفاده کنند.

نروژ

با وجود رودخانه ها و آبشارهای متعدد در سرتاسر این کشور، مهندسان نروژی تولید برق از منابع آبی را از اواخر قرن نوزدهم آغاز کردند و اکنون 99 درصد برق نروژ از منابع آبی تولید می شود و همین موضوع به مزیت رقابتی عمده برای صنایع این کشور بدل شده است. با این حال در یک دهه گذشته دولت در صدد توسعه زیرساخت های لازم به منظور تولید برق از انرژی باد است. هر چند که این منبع تولید انرژی هنوز هم سهم کوچکی از کل برق تولیدی کشور را به خود اختصاص می دهد اما تعداد توربین های بادی روز به روز در حال افزایش است. از جمله دیگر سیاست های دولت نروژ تعیین مالیات برای منابع تولید دی اکسید کربن است و با توجه به اینکه نروژ یکی از کشورهای دارای ذخایر نفتی و یکی از عمده صادرکنندگان نفت در اتحادیه اروپا است، امری ضروری برای حفظ محیط زیست به شمار می رود.

فنلاند

فنلاند کشوری است با دریاچه های متعدد که در چند دهه اخیر موفق شده است آلودگی آب و هوا را تا حد زیادی کاهش دهد. این مهم از طرق گوناگونی حاصل شده است که یکی از آنها برخورداری از شبکه ریلی 5400 کیلومتری است. آلودگی های ناشی از سولفور و اکسید نیتروژن نسبت به دهه 90 میلادی تا نصف کاهش یافته است با این حال افزایش شمار افرادی که فاصله میان محل کار تا محل سکونت شان قابل توجه است این روند کاهشی را کند کرده است. دولت تلاش کرده است که از طریق تولید انرژی از منابع طبیعی همچون نفت و گاز بر این چالش غلبه کند.

سوئیس

سرزمینی برخوردار از موهبت طبیعت زیبا و اقبال گردشگران است و به همین دلیل اصول بسیار سختی به منظور حفاظت از منابع طبیعی خود همچون مدیریت جنگل ها، حفظ تنوع گونه های زیستی و سازگار با تغییرات اقلیمی به اجرا می گذارد. از آنجا که کوه های سر به فلک کشیده و هوای پاک سوئیس بخشی مهم از هویت این کشور به شمار می رود، دولت سوئیس از طریق مشوق های قانونی و فرهنگ سازی مردم را به کمک کردن به چرخه بازتولید بسیاری از کالاها دعوت می کند تا اولویت مصرف خود را به خرید کالاهایی اختصاص دهند که از منابع انرژی تجدیدپذیر تولید شده اند. از سوی دیگر مردم نیز در یک رای گیری عمومی در سال 2016 به بسته شدن مراکز تولید انرژی هسته ای رای داده اند. به طوری که دیگر تسهیلات تولید انرژی هسته ای جدیدی در این کشور ساخته نخواهد شد و سایت های کنونی نیز تا زمانی که فعالیت های آنها کاملا امن شمرده می شود، قادر به ادامه حیات هستند.

شاید برخی از اقدامات اساسی این کشورها برای ایران که در میان رتبه بندی کشورهای پیشتاز در حفظ محیط زیست رتبه 83 (البته با رشدی 10 درصدی) را به خود اختصاص داده است، الهام بخش باشد. اقداماتی چون تفکیک زباله های خانگی که به دور از داغ بودن آن در مباحث سیاسی امروز، اجرای نسبی آن برای شهروندان امری دشوار نیست و بیشتر نیازمند توجه و آگاه سازی هموطنان عزیز است. اقداماتی کوچک اما موثر که اشاعه آن توسط موسسات مردم نهاد و نهادهای دولتی به بهانه روز زمین پاک می تواند گامی اساسی به سوی سبزتر شدن محیط زندگی ما باشد.