شعار؛ سد راه توسعه حمل­ ونقل ریلی

صنعت حمل و نقل آنلاین: صدر راستای محقق شدن اقتصاد مقاومتی، راه آهن از جمله بخش‌های مهم و زیربنایی است که فرآیند توسعه اقتصادی را تحت تأثیر قرار می‌دهد، در نتیجه به منظور افزایش سهم راه آهن درحمل و نقل، باید زیرساخت‌های ریلی افزایش یابند. جالب این جا است که وقتی آرشیو مصوبات، مقالات را می بینیم تاکید بر این است که یکی از شاخص­ های مهم توسعه کشور توسعه حمل و نقل ریلی است، ولی وقتی گزارش های عملکرد های واقعی را ورق می­ زنیم به وضوح مشخص است که توسعه زیرساخت و نوسازی ناوگان ریلی در توقف کامل است. زماني كه دلایل مشکلات موجود را پیگیری می كنيم به مسائل و موضوعات ذیل برخورد می­ کنیم.

حاشیه سود صنعت حمل­ ونقل ریلی بسیار پایین و دوره بازگشت سرمایه حداقل 12 سال است.

برای ورود به این صنعت سرمایه ­گذاری سنگین نیاز است؛ يعني دست كم برای ناوگان باری 1200 میلیارد ریال، مسافری 1500 میلیارد ریال و لکوموتیو 1400 میلیارد ریال لازم است. سرمایه ­گذاران عملا توان این حجم سرمایه ­گذاری را ندارند و مجبور به استفاده از تسهیلات بانکی هستند.

وقتی سرمایه ­گذاری انجام شد، سرمایه گذار باید برای کسب درآمد، کل سرمایه خود را در اختیار دولت قرار دهد و خود هیچ مدیریتی در کنترل و حرکت ناوگان ندارد.

با توجه به بالا رفتن نرخ ارز قیمت خرید ناوگان تقریباً بیش از 170 درصد افزایش یافته در صورتی که درآمد آن در این مدت حداکثر 25 درصد افزایش داشته است.

با توجه به سرمایه ­گذاری سنگین در این صنعت، گران شدن ناوگان، پایین بودن حاشیه سود و عدم اختصاص تسهیلات به نرخ ارزان برای خرید ناوگان، چندین سال است که نوسازی در این بخش متوقف شده است. باتوجه به رویکرد دولت روسیه از سال 1394 سازندگان واگن در این کشور تسهیلات ویژه­ای به شرح ذیل برای خریداران ایران درنظر گرفته ­اند و آماده عقد قرارداد هستند.

برای فروش واگن هیچ پیش ­پرداختی نمی ­خواهند.

دوره بازپرداخت اقساط 60 ماهه است.

دوره ساخت برای حداقل 600 دستگاه واگن باری 6 ماه تعیین شده است.

پس از تحویل آخرین واگن دوره تنفس اقساط 6 ماهه است.

برای بازپرداخت اقساط هیچگونه ضمانت بانکی نمی ­خواهند.

اما چندی پیش حتی وزارت صنعت، معدن و تجارت ثبت سفارش خرید واگن را غیرقانونی متوقف كرده و خریداران را مجبور کرده که از تولیدکنندگان داخلی خرید كنند. از سوی دیگر تولیدکنندگان داخل نیز سال ها است با مشکلات ذیل مواجه هستند:

سازندگان ناوگان ریلی داخلی به دلیل مشکلات سال های گذشته به بانک، بیمه و اداره مالیات بدهکار هستند و برخی از آنها حتی به پرسنل خود نیز بدهی دارند و بعضاً حساب های آنها بسته شده است.

قراردادهای فروش قبلی را به دلیل مشکلات مالی با تاخیر چندین ساله به اتمام رسانده ­اند.

تمام قراردادهای خرید داخلی نیاز به حداقل 25 درصد پیش ­پرداخت دارد و شرکتها به دلیل مشکلات مالی توان دادن ضمانت ­نامه بانکی برای دریافت پیش ­پرداخت ندارند.

امکان دادن ضمانت ­نامه برای تعهد دوره ساخت ندارند.

نقدینگی سرمایه در گردش ندارند و تماماً می­خواهند از خریداران بگیرند.

با توجه به این که دولت هیچ تسهیلاتی برای خرید از خارج اختصاص نمی ­دهد قاعدتاً باید ممانعتی هم برای خرید ایجاد نکند زیرا خریدار بخش خصوصی است ولی متأسفانه وزارت صنعت، معدن و تجارت به جای حل مشکل تولیدکنندگان داخلی، از ثبت سفارش خرید واگن جلوگیری کرده و به جای اجرای سیاست اقتصاد مقاومتی، شعار حمایت از تولید داخلی را سر داده است. اگر وزارت صنعت، معدن و تجارت اعتقادی به اقتصاد مقاومتی و عملی کردن آن دارد باید به جای شعار، مشکل بدهی گذشته شرکت های سازنده واگن را به تامین اجتماعی، بانک ها، اداره مالیات و نیز بدهی به کارکنان را حل کند تا این شرکت ها از فهرست بدهکاران خارج شوند. برای امکان فروش به صورت اقساطی حداقل معادل 10 درصد تسهیلاتی که برای خودروسازان و لوازم خانگی در نظر گرفته شده را برای آنها نیز تامین كند.

با تزریق سرمایه در گردش، آنها را از دریافت پیش پرداخت رها سازد.

با اختصاص تسهیلات، توان فروش به صورت اقساط 60 ماهه را برای آنها فراهم کند.

شرکت ها ساختار تولید را اصلاح کرده و برای اجرای قراردادها تعهد بدهند.

اگر این مشکلات حل شود، به طور قطع خریداران هرگز سراغ تولیدکنندگان خارجی نخواهند رفت ولی اگر وزارت صنعت، معدن و تجارت توان حل این مشکلات را ندارد، به کشور خود علاقه مند است، توسعه کشور را می­خواهد با توجه به این که ورود واگن به شبکه حمل و نقل ریلی بیش از دوره ساخت آن (برای مدت 30 سال) ایجاد اشتغال می­كند، اجازه دهد خریداران از  تسهیلات خرید واگن از روسیه استفاده کنند. به یقین این تسهیلات طولانی مدت نخواهد بود و تکرار نیز نخواهد شد.