شرکت‌های ریلی گرفتار در تار و پود نوسانات نرخ ارز

به گفته کارشناسان صنعت ریلی کشور افزایش هزینه‌های ارزی منجر به بالا رفتن هزینه تعمیر و نگهداری لکوموتیوهای فرسوده ریلی نیز شده است که هزینه تعمیر و یا خرید اقلامی همچون سیستم ترمز، سیستم چرخ و باتری‌ها و میل لنگ که وارداتی هستند، بسیار افزایش‌یافته است. به اعتقادفعالان این صنعت با فرض تأمین ارز دولتی برای شرکت‌های ریلی، سهم ارزبری در تعمیر و نگهداری بسیار بالاست، بنابراین تأمین ارز با نرخ 4200 تومانی برای بخش ریلی ضرورت دارد، اما متاسفانه نه تنها ارز دولتی به شرکت های ریلی تعلق نمی گیرد، بلکه ارز نیمایی نیز با تاخیر بسیار مهیا می شود که این زمان تامین ارز نیمایی خود از مشکلات بزرگ شرکت های ریلی است. به همین سبب پیرامون این مشکلات گفتگویی با مدیر عامل شرکت البرز نیرو، مهندس مجتبی لطفی داشته‌ایم که به آن می‌پردازیم:

شرکت البرز نیرودرحال حاضر چه تعداد لکوموتیو در سیر دارد و چه تعداددرنوبت تعمیرات اساسی است؟

حدود 41 دستگاه لکوموتیو داریم که تعداد 6 لکوموتیو از این 41 دستگاه برای تعمیرات اساسی و بازسازی خوابیده است و نسبت به گذشته زمان بازسازی طولانی­تر شده است. در گذشته حدود 5 ماه زمان برای تعمیرات اساسی نیاز بود اما امروز این زمان به دو برابر افزایش یافته است.

واردات قطعات با مشکلاتی همراه است؟

مشکلات واردات قطعات وجود دارد و شرکت­ها به سمت ساخت داخل و تولیدات داخلی گرایش پیدا کرده­اند. البته بیشتر شرکت­ها به سمت تعمیرات و بازسازی سوق پیدا کرده­اند، زیرا از نظر اقتصادی باصرفه­تر است. البته برخی از قطعات، مصرفی هستند و قابل تعمیر نیستند مانند زغال، انواع فیلترها و روغن­آلات.هرچنداین ها در داخل تولید می­شوند اما مواد اولیه آن باید از خارج وارد شود،به همین دلیل تامین این قطعات نیز وضعیت پایداری ندارد.

قبلاگفته بودیدکه 25 دستگاه ازمجموع 110 دستگاه لکوموتیومتعلق به بخش خصوصی برای انجام تعمیرات اساسی ازسیرخارج شده اند،آیا این آمارکم یازیاد نشده است ؟

اکنون 2 یا 3 لکوموتیو به آن تعداد افزوده شده و در هر سال لکوموتیوها تعمیرات اجباری دارند و سرویس می­شوند، تعمیرات اساسی لکوموتیوها نیاز به قطعات بیشتری دارد که در آن زمان به مسئله تحریم­ها برمی­خوریم و همچنین مشکلات قیمت و بالا بودن نرخ ارز، ناگفته نماند که امروز هزینه­های تعمیرات لکوموتیو بسیار بالا است. به عنوان مثال در انتهای سال 96 قیمت ذغال موتور 60 الی 70 هزار تومان بود اما اکنون قیمت آن حدود 200 هزار تومان است و در مواردی 300 هزار تومان هم بوده است و قطعاتی مصرفی هستند. یا قیمت میل لنگ حدود 200 یا 250 میلیون تومان بوده و اکنون حدود 800 میلیون تومان است. تصور کنید که هزینه­ها با افزایش این چنینی مواجه بوده اما جریان نقدینگی به این میزان تقویت نشده است و پولی برای شرکت باقی نمی­ماند تا بخواهیم فکر توسعه را داشته باشیم. حتی اگر تحریم­ها هم وجود نداشته باشد و بتوانیم قطعات را وارد کنیم نمی­توانیم هزینه­های آن را پرداخت کنیم.

آیا درنرخ های مربوط اجاره لکوموتیوبه راه آهن تغییراتی صورت گرفته است؟

نرخ لکوموتیو در سال گذشته اصلاح شد و شاید از نگاه شرکت­های مالک لکوموتیو و مشتریان، نرخ افزوده شده باشد و مشکلات ما حل شده باشد اما با محاسباتی که انجام شده هزینه­ها با درآمد به یک میزان افزایش نیافته و ما همچنان در شرایط منفی هستیم و نمی­توانیم تمام وظایفی را که بر عهده ما است از جمله تعمیر و نگهداری کامل لکوموتیو را طبق استانداردها انجام دهیم زیرا  هزینه­ها بسیار بالاست. به دلیل هزینه­های بالا ما مجبور هستیم که یک سری­ کارها را انجام ندهیم که باز هم از سوی دیگر متضرر می­شویم. اکنون تمام پیمانکاران خوب کشور همه ناراضی هستند به دلیل اینکه راه آهن و مالکان لکوموتیو پول آنها را پرداخت نمی­کند. به عنوان مثال شرکت ما حدود 14 تا 15 میلیارد تومان بدهکار است که این رقم در سال­های گذشته حدود 3 الی 4 میلیارد تومان بود.

متن کامل این مصاحبه را می‌توانید در شماره 371 ماهنامه «صنعت حمل و نقل» مطالعه کنید.