دولت یازدهم؛ دولت محیط زیست

صتعت حمل و نقل آنلاین: در سال های اخیر پدیده ریزگردها و معضل آلودگی هوا موجب شده تا عملکرد سازمان محیط زیست در حفاظت از سلامت شهروندان بیش از پیش مورد توجه و نگاه ریز بینانه مردم و رسانه ها قرار گیرد. از این رو در روزهای پایانی دوره دولت یازدهم در گفتگویی با معاون محیط زیست، سعید متصدی زرندی عملکرد این دوره از سازمان را جویا شدیم:

 

ابتدا در مورد آلودگی هوا و راهکارهایی که برای مقابله با آن به خصوص در کلانشهرها صورت گرفته است توضیح دهید.

آلودگی هوا در سال های گذشته در دوره دولت قبلی تابع برنامه ریزی انفعالی بوده است بدین معنا که وقتی حادثه ای اتفاق می افتاد و یا در زمستان که آلودگی هوا شدت می گرفت، مسوولین به ابعاد موضوع و نحوه واکنش به آن می اندیشیدند. ما در این دولت تلاش کردیم این رویکرد انفعالی را تغییر دهیم و به رویکرد فعال برسیم. رویکرد فعال یک رویکرد آتی نگر است، رویکردی است که نگاه آینده نگر به موضوعات دارد و برای مقابله با چالش ها با برنامه ریزی قبلی برخورد می کند. گاهی ممکن است این چالش ها موقت و کوتاه مدت باشد گاهی هم طولانی و با اثر بیشتر. بنابراین وقتی برنامه ای داریم می توانیم به درستی راهکار برخورد با چالش های موجود و آتی را در نظر داشته باشیم و آن را به درستی مدیریت کنیم و این روال غالب در دوره دولت یازدهم بوده است که برای تمام موضوعات امروز محیط زیست از جمله آلودگی هوا، بحث محیط زیست و گردوغبار آن را به کار گرفته ایم. در این برنامه چالش ها تعریف و راهکارهای مقابله با آن مشخص شده است. ما برای کاهش آلودگی هوا ابتدا برنامه را در بخش انسانی محیط زیست تنظیم و تصویب کردیم و بعد بخش هایی از آن را که مربوط به دیگر وزارتخانه ها بود به مجلس شورای اسلامی بردیم و آن را به صورت مصوبه لازم الاجرا کردیم. به عنوان مثال برای آلودگی هوا مصوبه ای را با کمک دیگر نهادها تصویب کردیم که در تاریخ 10/2/93 یعنی ابتدای کار دولت به مصوبه دولت تبدیل کرده ایم. نام این مصوبه “راهکارهای کاهش آلودگی در کشور” است که نه فقط در کلانشهرها بلکه در کل کشور شامل بحث های مربوط به اصلاح سوخت، حمل و نقل، خودروها، کارخانجات، صنایع، نیروگاه ها، آموزش و شبکه های پایش به طور کلی در 9 محور و 47 فعالیت به تصویب رسید.

از جمله مهمترین اقدامات اجرا شده این برنامه اصلاح سوخت پتروشیمی بود که به عنوان اولین قدم صورت گرفت. این سوخت که متاسفانه از سال 88 به عنوان بخشی از سوخت کشور مورد استفاده قرار گرفت، دارای بنزن بسیار بالایی است. بنزن ماده ای است که مردم نه آن را می بینند و نه بوی آن را استشمام می کنند، با این وجود بسیار سرطان زا است. به همین علت روزانه 10 میلیون لیتر بنزین پتروشیمی از سوخت کل کشور کم شد. در موضوع اصلاح سوخت، نخست باید بگویم که سوختی که تا قبل از سال 92 تولید می شد بسیار استاندارد پایینی داشت. ما در این دولت توانستیم تا بهمن ماه 94 سوخت کلانشهرها و حومه را به بنزین یورو 4 ارتقا دهیم. ویژگی بنزین یورو 4 این است که بنزن آن زیر 1 درصد و میزان آروماتیک های آن زیر 35 درصد است در حالیکه بنزین پتروشیمی در بهترین حالت بنزن 10 درصد دارد و برخی از موارد بنزن آن بالای 50 درصد و آروماتیک های آن نیز در بهترین حالت بیش از 72 درصد است. نه تنها این پارامترها بلکه معیارهای دیگری که در سوخت بنزین مهم هستند نیز در بنزین یورو 4 رعایت شدند.

موضوع دیگر گازوئیل بود. در شهرهای بزرگ ما به غیر از گازوئیل مصرفی شرکت واحد، گازوئیل مصرفی کلان شهرها بالای 7 هزار پی پی ام گوگرد داشت که ما موفق شدیم در سال 94 آن را به زیر 50 پی پی ام در کلانشهرها برسانیم.

از سوی دیگر خودروها از سال 84 استاندارد یورو 2 داشتند و تا سال 92 این استانداردها هیچ ارتقایی پیدا نکردند. در شهریور 93 استاندارد کل خودروهای کشور اعم از سواری و باری را به یورو 4 تبدیل کردیم، دیزلی و موتور را نیز به یورو 3 ارتقا دادیم. همچنین اصلاحاتی کلی بر روی سیستم حمل و نقل صورت گرفت و خودرو ها هم اصلاح شدند.

اقدام بخش انسانی محیط زیست در زمینه اصلاح سیستم معاینه فنی چه بوده است؟

ابتدا اجازه دهید بگویم که در سال 92 مصرف مازوت نیروگاه ها بیش از 45 درصد بود. در سال 95 این رقم را به زیر 8 درصد رساندیم و در نیروگاه ها گاز را جایگزین آن کردیم. سال گذشته هم پیش از اینکه گاز ترکمنستان قطع شود، مازوت زیر 4 درصد بود اما به علت چالش به وجود آمده از مازوت 8 درصد استفاده کردیم و در سال جاری طبق برنامه تعیین شده درصد استفاده ما از مازوت در نیروگاه ها به صفر خواهد رسید.

بحث دیگری که بر روی آن کار شد بحث معاینه فنی بود. با راه اندازی سیستم سیمفا امروزه تقلبات معاینه فنی به صفر رسیده است و برای اینکه خودروها معاینه فنی دقیق داشته باشند، حدود مجاز (انتشار آلودگی) را هم اصلاح کردیم. حدود مجاز معاینه فنی از سال 74 تغییر نکرده بود. در اواخر سال 94 آن را به حدودی که بسیار سخت گیرانه است تغییر دادیم. امروزه موتوری که ایراد فنی داشته باشد نمی تواند از معاینه فنی عبور کند.

لطفا بیشتر توضیح دهید چطور تقلب در معاینه فنی کم شده است؟

ما در ایران 441 مرکز معاینه فنی در سطح کشور داشتیم که مستقلا برگه معاینه فنی صادر می کردند اما مشکل اساسی اینجا بود که وقتی این برگه صادر می شد هیچ ثبتی در بخش جرایم پلیس راهنمایی و رانندگی صورت نمی گرفت. بنابراین پلیس تنها چیزی که می توانست کنترل کند یک برچسب بود که به صورت تقلبی نیز در بازار وجود داشت. امروزه وقتی که خودرو وارد مرکز معاینه فنی می شود دوربین پلاک خوان، پلاک را می خواند و سیستم به صورت خودکار از  طریق اینترنت به بانک اطلاعات پلیس متصل می شود. بدین ترتیب صحت اطلاعات خودرو تایید می شود. در این سیستم اطلاعاتی که سنسور از خودرو می گیرد هم در سیستم سیمفا و هم در بانک داده های پلیس ثبت می شود. در زمان خروج خودرو نیز دوباره اطلاعات آن توسط دوربین خوانده می شود و با پلاک اولیه چک می شود تا تقلبی صورت نگرفته باشد. بنابراین کل اطلاعات معاینه فنی به صورت معتبر در اختیار پلیس است و به محض اینکه خودرویی در کل جاده های کشور توسط دوربین های نظارتی پلیس رویت شود که معاینه فنی نداشته باشد به طور خودکار توسط دوربین ها جریمه می شود. متاسفانه هنوز عده ای تصور می کنند که اگر برگه معاینه فنی تقلبی تهیه کنند می توانند از جریمه ها مصون بمانند اما در واقع این برچسب های تقلبی هیچ اثری ندارند چون باید سیستم اطلاعاتی نیروی انتظامی این اطلاعات را داشته باشد و خودروهایی که برگه تقلبی داشته باشند یکسره توسط دوربین ها جریمه خواهند شد. ما انتظار داریم که به تدریج تقلب در این زمینه به صفر برسد.

همان طور که می دانید در کشورهای پیشرفته که خودروها کیفیت تولیدی بالاتری دارند، بعد از دو سال معاینه فنی اجباری می شود در حالیکه در کشور ما خودروهای ساخت داخل، با وجود اصلاحات صورت گرفته، بعد از 4 سال باید برگه معاینه فنی دریافت کنند. آیا این تقلیل زمان 5 سال به 4 سال را کافی می دانید؟

متاسفانه قانون زمان لزوم دریافت برگه معاینه فنی بعد از تولید در دولت قبلی زیاد شده بود و از 2 سال به 5 سال افزایش پیدا کرده بود. ما تمام تلاش خود را برای کاهش این زمان انجام دادیم و تحت لایحه “هوای پاک” این پیشنهاد را به مجلس شورای اسلامی بردیم اما متاسفانه مجلس با کاهش یک ساله آن موافقت کرد هر چند که ما هنوز هم از نظر کارشناسی و فنی دریافت برگه معاینه فنی پس از چهار سال که از عمر یک خودروی تولیدی می گذرد را قبول نداریم اما با این حال این مصوبه کارشناسی مجلس بوده است.

پیشنهادی که شما در زمینه زمان دریافت برگه معاینه فنی به مجلس دادید چقدر بود؟

پیشنهاد زمان معاینه فنی ما حداکثر 2 سال پس از تولید بود که متاسفانه به تصویب نرسید. البته جای شکرش باقی است که در مورد وسایل نقلیه عمومی مثل اتوبوس ها این قانون به یکسال کاهش پیدا کرد. در واقع پیشنهاد ما دو وجه داشت: برگه معاینه فنی برای خودروهای شخصی 2 سال و برای خودروهای عمومی 1 سال بود که تنها بخش دوم آن مورد تصویب مجلس قرار گرفت.

اگر بخواهیم به نقش نظارتی و اجرایی محیط زیست بپردازیم، واقعا سازمان محیط زیست چه اندازه توان اجرایی کردن نظرات و تحقیقات کارشناسی خود را دارد؟

این مساله ریشه در قانون اساسی کشور دارد، قطعا باید این معضل ریشه یابی و آسیب شناسی  شود. متاسفانه در بسیاری از مواقع نظرات علمی، فنی و کارشناسی فدای تصمیم گیری های فردی و سازمانی می شود. اما به هر حال این روال قانونی ماست. به عنوان مثال همین بحث معاینه فنی در حالی که تحقیقات فنی بسیاری بر روی آن انجام شده است و در دیگر کشورهای جهان نیز بیش از 2 سال زمان معافیت نیست ما این طرح را تدوین و به مجلس تقدیم کردیم، اما دیگر تصمیم گیری با مجلس است و متاسفانه در بسیاری از اوقات مجلس به تحقیقات فنی این سازمان رجوع نمی کند. به طوری که در همین لایحه معاینه فنی کمیسیون تخصصی مجلس لایحه را تایید کرد اما وقتی به صحن عمومی به بحث گذاشته شد، ممکن است نمایندگانی که اطلاعات آنها کمتر است و یا مطالعات اندکی در این موضوع انجام داده اند، به آن رای مثبت ندهند که برای این لایحه هم چنین شد.

بنابراین حوزه اختیارات شما در لوایحی که از طریق دولت به مجلس ارایه می کنید محدود است.

حوزه اختیارات سازمان محیط زیست دو بخش دارد: یکی همین بحث لوایح است که به قوه مقننه تقدیم می شود و دیگری بحث مقررات است. به جرات می توانم بگویم که جمهوری اسلامی ایران تا به امروز دولتی محیط زیستی تر از دولت یازدهم نداشته است. واقعا اگر نگاهی به مصوبات، اقدامات و التزام دستگاه های مربوط به اجرای آن داشته باشیم در می یابیم هیچ دولتی تا این اندازه به بحث محیط زیست نپرداخته است. عملکرد دولت در لوایحی که به مجلس تقدیم کرده ایم این موضع را نشان می دهد. لوایح بسیاری چون لایحه حفاظت از محیط زیست، حفاظت از خاک، حفاظت از تالاب ها، همچنین لایحه حمایت از محیط بانان، لایحه مقابله با حیوان آزاری و…

لطفا در مورد لایحه هوای پاک که به تازگی به تصویب رسیده است بیشتر توضیح دهید.

قانون لایحه هوای پاک از چند سال پیش مورد بازبینی قرار گرفت. قبلا قانونی داشتیم به اسم “قانون جلوگیری از آلودگی هوا” که مربوط به سال 1374 بود. از تصویب این قانون 20 سال می گذشت و نیاز به بازبینی های اساسی داشت. اصلاحاتی که نیاز بود در آن انجام شود را چندین بار به مجلس ارایه کردیم و این لایحه مرتب میان مجلس و دولت رفت و برگشت داشت. مجلس نهم زمان کافی برای به تصویب رساندن آن نداشت تا بالاخره در مجلس فعلی این قانون تصویب شد. از نقاط قوت این قانون باید به استانداردسازی سوخت اشاره کرد و بحث ارتقای استاندارد خودروها و اصلاح تعریف شرایط اضطراری. در واقع باید قبل از اینکه به شرایط اضطراری برسیم هشدار دهیم و برای ممانعت از رسیدن به شرایط اضطراری اقدامات لازم را انجام دهیم. در سال جاری که بحث اشتغال بسیار پررنگ است، باید بگوییم که به کمک یکی از مفاد این قانون که اجرای واحدهای HSE است به این موضوع هم کمک می شود. تحت لوای این قانون پروژه های بزرگ حتما باید واحدهای HSE داشته باشند که تلفیقی از ایمنی، سلامت و محیط زیست است. از دیگر موضوعات مطرح در این قانون بحث مبارزه با گرد و غبار و تقویت بیابان زدایی است. ما توانستیم 300 هزار هکتار از کانون هایی که ایجاد گرد و غبار می کنند را کنترل و تثبیت کنیم. بحث دیگر مربوط به افزایش جرایم مربوط به متخلقین محیط زیست بود. متاسفانه در قانون قبلی به قدری مجازات ها سبک و کم معنی بود که در بسیاری از موارد ارزش پیگیری نداشت. خوشبختانه در این دوره این قوانین اصلاح شد و امروزه سازمان با قوانینی که به تصویب رسانده است می تواند بسیار توانمندتر به اهداف خود برسد.

اینجا این سوال پیش می آید که با توجه به تغییرات قابل ملاحظه ای که در قوانین به وجود آمده است چه میزان کیفیت منابع زیستی ما از جمله کیفیت هوا تغییر کرده است؟

ما امروز در تهران بنا به آمارهای موجود در مقایسه سال 95 با سال 92 شاهد این هستیم که 70 روز کیفیت هوا بهتر شده است. یعنی در واقع در سال 95 ما 70 روز بیشتر هوای سالم تجربه کرده ایم. در حالی که در سال 92 بیش از 163 روز هوای آلوده داشتیم، تعداد این روزهای آلوده در سال 95 تنها 89 روز بود.

آیا پیش بینی دقیقی برای وضعیت آلودگی هوای کلانشهرها در سال جاری دارید؟

با توجه به روند کاهشی که تعداد روزهای آلوده در سال های اخیر داشته است قطعا در سال 96 شاهد افزایش تعداد روزهای پاک خواهیم بود. متاسفانه برخی به اشتباه استدلال می کنند که دلیل این روند کاهشی افزایش تعداد روزهای بارانی و شدت وزش باد بوده است، در حالی که این به دلیل کنترل آلودگی از منشا است که اکثرا در خارج از شهر هستند. یکی از مهمترین این منشاها کنترل سوخت است و اکنون اصلاح شده است. روند ما نشان دهنده این است که ما رو به بهبود پیش می رویم. در حالی که در سال های گذشته روند آلودگی هوا رو به افزایش بوده است، با برنامه ریزی موفق شدیم این روند را کاهش دهیم. در 1500 روز گذشته، هوای تهران را بررسی کرده و به این نتیجه رسیدیم که فارغ از شرایط جوی در کلانشهرها شاهد بهبود کیفیت هوا هستیم. در اصفهان روزهای سالم ما نسبت به سال 92 سه برابر شده است. در شیراز در سال گذشته هیچ روز آلوده ای نداشتیم. در مشهد هم وضعیت بهتر شده است البته برخی از استان ها درگیر پدیده طوفان گرد وغبار هستند که عمدتا منشا خارج از کشور دارند. در این استان ها نتایج مورد انتظار ما حاصل نشده است، متاسفانه تا حد زیادی از دست ما خارج است اما در باقی شهرها روند کاهشی داشتیم. ناگفته نماند که برای مسایل محیط زیستی این استان ها هم اقدامات اساسی انجام داده ایم. قبلا از سال 90 تا 91 در شهر اهواز با یک بیماری تنفسی روبرو بودیم که مردم شهر را بعد از اولین بارندگی سال به بیمارستان می کشاند، به طوری که بیمارستان ها طی یک روز گاهی تا 28 هزار نفر مراجعه کننده داشتند.

در دولت یازدهم فرضیه های متعددی را مورد بررسی قرار دادیم تا علت آن را بیابیم. از باران اسیدی تا انواع و اقسام آلاینده های سمی و فعالیت های مربوط به فراوری نفت، اسپورهای گیاهی و…. نهایتا توانستیم در سال 95 منشا این بیماری را پیدا کنیم. منشا این بیماری گیاه کلیکامپوس بود که در استان خوزستان افزایش پیدا کرده بود. این گیاه را هرس زودهنگام کردیم تا بتوانیم گرده های آن را کنترل و حذف کنیم. به گونه ای که در سال گذشته کل بیماران مراجعه کننده به بیمارستان بر اثر بارندگی کمتر از هزار نفر بودند. موفقیتی که به جرات می توان گفت موفقیت دولت یازدهم در زمینه محیط زیست و کاهش آلودگی در کلانشهرها است.

امروزه سطح بنزن موجود در هوا قابل مقایسه با دوره پیشین نیست. همچنین ایستگاه های پالایش آلودگی هوا را توسعه دادیم. امروزه 190 ایستگاه پالایش آلودگی هوا در ایران داریم که به زودی می توانند وضعیت کیفیت هوا را به طور آنلاین به مردم گزارش دهند. در واقع ما هم سطح پایش و هم سطح کاهشی را افزایش داده ایم.

در مورد ریزگردها که به ویژه استان خوزستان را متاثر کرده است چطور؟

خواهش می کنم این موضوع در رسانه ها انعکاس پیدا کند تا این لفظ اصلاح شود. چیزی به نام “ریزگرد” نداریم بلکه طوفان های گردوغباری داریم و طوفان های شن. اصطلاح ریزگرد اصطلاح درستی نیست. این پدیده طوفان گردوغبار است که در صورت خشک شدن زمین و جریانات باد شکل می گیرد. وقتی زمین خشک می شود باد این ذرات را با خود حمل می کند و به نقاط دیگر می برد. بعضی از دلایل شکل گیری این پدیده در ایران است که ما آنها را شناسایی کردیم. ریشه داخلی این موضوع یکی خشکسالی است که در  چند سال اخیر در بعضی از استان های کشور تشدید شده است. دوم تغییر اقلیم است که ناشی از تغییراتی است که در اتمسفر اتفاق افتاده است مانند گرمایش زمین و سومین عامل که مهمترین عامل درونی به شمار می رود سوء مدیریت آب و زمین در زمینه کشاورزی است.

یک نمونه از این سوء مدیریت ها در خوزستان را به شما می گویم: خشک کردن تالاب حورالعظیم در خوزستان برای اکتشاف و فعالیت های نفتی. این یعنی ما با دست خود این استان و استان های همجوار را در دام گرد و غبار انداخته ایم. خوشبختانه از سال 92 در دولت تدبیر و امید با مدیریت مجددی که در زمینه آب و خاک انجام دادیم می توانیم بگوییم در 75 الی 80 درصد حورالعظیم آب گرفته شده است و دیگر این تالاب کانون گردوغبار نیست.

با این وجود باز هم گرد و غبار در این استان باقی است.

درست است ما در طول پژوهش هایی که در سال گذشته در این استان انجام دادیم دریافتیم از 21 مورد گردوغباری که در این استان و در استان های دیگر داشتیم منشا 18 مورد آن خارجی است. در سال گذشته  40 هزار هکتار منشا فوق بحرانی داشتیم و اما پس از مصوبه دولت وزارت جهاد کشاورزی با کمک وزارت نیرو این زمین ها را در زمینه مدیریت سیلاب و درختکاری حفاظت می کنند و خوشبختانه این کانون کنترل شده است.

اما برای کنترل کانون های خارجی چه اقداماتی می توان انجام داد؟

در گذشته وقتی صحبت از منشا خارجی گردوغبار بود گفته می شد این دیگر در زمینه کار ما نیست. اما این شانه خالی کردن از زیر بار مسوولیت بود. ما در این زمینه هماهنگی های بسیار خوبی با کشور عراق داشتیم و تا امروز دو موافقت نامه با آنها امضا کرده ایم.  علاوه بر آن چهار قطعنامه از سازمان ملل در زمینه همکاری های منطقه ای برای کاهش گرد و غبار گرفتیم. امروزه این موضوع را از یک موضوع داخلی کشور به یک موضوع منطقه ای و بین المللی تبدیل کرده ایم تا کشورها  مجبور به کمک و حمایت باشند. در تیرماه سال جاری بزرگترین کنفرانس علمی مربوط به کنترل و مقابله با گرد و غبار توسط سازمان ملل با همکاری سازمان محیط زیست ایران و حداقل 35 کشور دنیا در ایران برگزار می شود. این کنفرانس به منظور تبادل تجربه در زمینه کنترل گردوغبار میان کشورها است.

در زمینه اقدامات داخلی نیز در سال گذشته در بیش از 6 الی 7 هزار هکتار زمین های استان خوزستان مانچ پاشی کردیم. در مورد تالاب هامون در استان سیستان و بلوچستان دوباره آبرسانی به آن را انجام دادیم و همکاری ها با دولت افغانستان را توسعه دادیم تا بتوانیم موضوع گرد و غبار را حل کنیم. در استان کرمان و منطقه جازموریان نیز اقداماتی در زمینه گردوغبار انجام دادیم. در سطح ایران امروزه سند ملی مقابله با گرد و غبار و برای استان ها نیز سند استانی داریم. همچنین دولت مصوبه اختصاصی در زمینه مقابله با گردوغبار را در خوزستان تصویب کرده است چون بیشترین اثر سوء در این استان بوده است.

با توجه به اقداماتی که گفته شد آیا می توان گفت چه زمانی شاهد کاهش ملموس پدیده گردوغبار در خوزستان خواهیم بود؟

این یک موضوع بلند مدت است و ما در این زمینه باید چندین موضوع را توامان دنبال کنیم. یکی همکاری های منطقه ای و برنامه ریزی برای تثبیت کانون ها و یکی حفاظت از مردم. گردوغبار پدیده ای است که بسیاری از کشورها از جمله چین، ژاپن و امریکا با آن درگیرند و تجربه نشان داده است که حل این موضوع در بلند مدت و با همکاری نهادهای مربوطه ممکن است. اما در جواب این سوال که می پرسید چه باید کرد در هر پدیده ای ابتدا باید مردم را حفاظت کرد به همین دلیل دولت در مصوبه ای که در پایان سال 93 دارد، تاکید کرده است که تسهیلاتی در اختیار مردم قرار داده شود که به موجب آن از ورود گردوغبار به داخل خانه ها جلوگیری شود. همچنین اقداماتی مشابه برای حمل و نقل عمومی و در ادارات انجام شود. در این شرایط باید سعی کنیم مواجهه مردم با گردوغبار را کاهش دهیم و دیگر اینکه مراکز بهداشتی و درمانی را تجهیز کنیم تا سریعا بتوانند به مردم کمک رسانی کنند.

آیا نمی توان زمان تقریبی برای حل این معضل ارایه کرد؟

خیر چون برنامه ها زمان بر است و کانون ها نیز به طور مرتب تغییر می کنند. به طور مثال کانونی که در سال گذشته در هندیجان خوزستان منشا گردوغبار بود در چندین سال پیش اصلا کانون گردوغبار نبود. همچنین شرایط جوی نیز اثرگذار است.

همان طور که می دانید یکی از راه های ارتقای محیط زیست هر کشور فرهنگ سازی و مشارکت مردم است. آیا رابطه سازمان محیط زیست با مردم را کافی می دانید؟ به نظر شما چه اقدامات بیشتری در این زمینه می توان انجام داد؟

یکی از مهمترین راهبردهای ما سپردن مسوولیت ها و نقش ها به جامعه محلی است. به طور کلی هر جا که محیط زیست بخواهد موفق عمل کند باید مشارکت بین دولت و جامعه محلی افزایش پیدا کند. این یک راهبرد اساسی است که سازمان حفاظت محیط زیست در این زمینه تلاش کرده است و نمونه موفق آن در دریاچه ارومیه بود. در زمینه احیای دریاچه ارومیه بخش عمده ای از فعالیت ها توسط روستاییان اطراف دریاچه به ویژه زنان انجام شد و این نشان دهنده نقش موثر جامعه محلی و مردم است و ما به آن واقف هستیم و تلاش می کنیم هم کارهای آنها را جدی بگیریم و در این زمینه به آنها مسوولیت سپاری کنیم و هم نیازمندی هایی که برای اجرای برنامه ها وجود دارد از جمله اعتبارات را در اختیار آنها قرار دهیم.

همچنین در بحث کاهش آلودگی هوا نیز نباید مشارکت مردم در جهت بهتر شدن کیفیت  هوا را دست کم گرفت مانند استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی و استفاده کمتر از خودروی شخصی و نیز حمایت در جهت حفظ فضای سبز که امیدواریم در زمان نزدیک شاهد مشارکت چشمگیر مردم در این زمینه ها باشیم.