توسعه صنعت حمل و نقل نشانه‌ای از رشد اقتصادی مطلوب است

از گذشته های دور انسان ها برای تامین مایحتاج و نیازهای خود به مسافرت های طولانی مدت می رفتند و در طول سفرهای دور و نزدیک کالاهای مورد نیازشان را تهیه و به موطن اصلی­شان حمل می­کردند. امروزه نیز شاهد این تبادل کالاها در ابعاد بسیار گسترده­ای هستیم و روزانه میلیون­ها تن انواع کالاها در گوشه و کنار جهان تحت نام «ترانزیت» جا به جا می­شود.
در ایران نیز مدت­های مدیدی است که فعالیت­های ترانزیتی انجام می شود و می توان گفت این حرفه و شغل که ماهیتی بین­المللی دارد یکی از فعالیت­های اقتصادی دیرپا در کشور ما است.در 9 ماهه امسال چیزی حدود 7 میلیون تن کالا از کشور ترانزیت شده که 45 درصد کالای نفتی و مشتقات آن و مابقی کالاهای تولیدی و غیرنفتی. نزدیک به 3 میلیون تن کالاهای نفتی حمل و انتقال پیدا کرده و حدود 4 میلیون تن هم سایر اجناس از کشور ترانزیت شده نسبت به دوره مشابه سال قبل ( سال 96 )تغییرات محسوسی نداشته­ایم و اگر رشدی هم داشته چیزی حدود 2 تا 3 درصد بوده که اصلا چشمگیر نیست. اگر بخواهیم این آمار را بین سال­های 95، 96 و 97 مقایسه کنیم چیزی کمتر از 10 میلیون تن کالا اعم از سوخت، کالاهای تولیدی و… از کشور ترانزیت شده که این اساسا با اهداف، برنامه­ها و سیاست‌های تدوین شده برای ترانزیت کشور مغایرت دارد. به نظر می­رسد مشکلاتی که در کشور وجود دارد مانند تحریم­ها و تصمیماتی که در کشورهای همسایه گرفته می شود – برای اینکه مسیرهای ترانزیتی جدیدی تعریف کنند – موجب شده تا در دور بسته‌ای باقی بمانیم و درجا بزنیم بدون آنکه گشایشی را شاهد باشیم. در شرایط فعلی نمی‌توان چشم­انداز مناسبی از حمل و نقل و ترانزیت کالا در کشور متصور بود.

تحریم­ها بخشی از مشکلات ما را شامل می شود. من فکر می‌کنم بیشتر مشکلات داخلی به این نابه‌سامانی دامن زده است. ما نمی‌توانیم همه ضعف­ها و کاستی­ها را گردن تحریم­های بین‌المللی بیندازیم. ما در بسیاری از بخش­ها مشکلات داخلی خودمان بسیار حاد و آزاردهنده هستند و خودمان هم باعث شده­ایم این وضعیت به وجود بیاید. در حوزه حمل و نقل بین المللی تصمیماتی که گرفته می شود بعضا کارشناسی نشده و خلق­الساعه هستند. ضمن اینکه کشورهای همسایه ما هم به شدت و با همه توان فعالیت می کنند و از شرایط تحریمی ایران به نحو احسن بهره­برداری می کنند. به عنوان کسی که سال­ها در این صنعت کار کرده­ام وضعیت ترانزیت کشور را خوب نمی‌بینم و علاوه بر مشکلات خارجی ( تحریم­ها، مشکلات بانکی برای جا به جایی پول) مشکل دیگری دیگری هم هست و آن تصمیم­گیری و سیاستگذاری­های متولیان امر است. به‌رغم مصوبه  دکتر جهانگیری، معاون اول رییس جمهور که ابلاغ کرد هیچ سازمان و نهاد دولتی حق ندارد دستورالعمل و بخشنامه‌های خلق­الساعه صادر و ترانزیت کالا را ممنوع اعلام کند هفته گذشته (اوايل اسفندماه) متاسفانه اداره گمرک کشور بخشنامه­ای داده که ترانزیت خشکبار محدود شود.
ببینید این تصمیمات بدون هماهنگی و شتابزده موجبات عدم رونق، رکود و مهجوریت این بخش را رقم می‌زند و نباید انتظار داشت که ترانزیت کشور رونق بگیرد و ارتقا پیدا کند.
این مشکلات باید از سوی نهادهای بالادستی حل و فصل شود؛ این طور نمی‌شود که بالاترین مقام اجرایی کشور دستوری صادر کند اما دستگاهی دیگر که خودش زیرمجموعه دولت است بیاید و آن را نقض کند یا جلویش را بگیرد. با اینکه این مساله را به وزارت راه  و شهرسازی منعکس کرده­ایم، نتیجه تاکنون نگرفته­‌ایم.