توانایی حضور ایران در بازارهای جهانی

صنعت حمل و نقل آنلاین: دکتر رضا جواهری معاون بازاریابی بخش ریلی شرکت مپنا: یکی از فعالیت­های شرکت مپنا در حوزه­ی ریلی تولید انواع لکوموتیو است که کارخانه­ی بسیار مجهزی هم در استان البرز دارد و هم اکنون تولید لکوموتیو دیزل الکتریک مسافری را برای راه آهن با همکاری شرکت زیمنس در دست انجام داریم. تاکنون تعداد 150 دستگاه تولید و تحویل شده و در حال بهره­برداری است. اخیراً هم طی توافقاتی که با راه آهن صورت گرفته مقرر شده 650 دستگاه لکوموتیو مسافری دیگر ساخت و تحویل راه آهن بشود. در کنار آن یک مدل لکوموتیو دیزل الکتریک باری را با عنوان MAP24 در دست تولید داریم که این نوع لکوموتیو توسط شرکت مپنا ارتقا یافته و قابل ارایه است. در این پروژه مقرر شده تعداد ۲۵ دستگاه با سرمایه­گذاری خود مپنا تولید و خدمات آن به راه آهن فروخته شود. همچنین یک مدل لکوموتیو تونلی که برای حفاری مترو و تونل­های آب استفاده می­شود توسط گروه مپنا طراحی و تولید شده که کاملاً بومی بوده و مورد بهره­برداری قرار گرفته است. تولید دیگر شرکت مپنا لکوموتیو مانوری است که در آینده­ی نزدیک بر روی خط تولید قرار می­گیرد و برای عملیات مانور استفاده می­شود. همچنین لکوموتیوهای برقی هم در برنامه آینده شرکت قرار دارد و اگر برقی­سازی راه آهن تهران ـ مشهد عملیاتی شود این لکوموتیوها کاربرد خواهند داشت. مقرر شده برای استفاده قطار برقی تهران ـ مشهد تعداد 70 دستگاه از این لکوموتیوها تحویل راه آهن بشود اما در نظر داریم با توجه به اینکه حدود شش هزار کیلومتر از خط آهن کشور برقی خواهد شد انتظار داریم تقاضا برای این مدل لکوموتیوها بیشتر شود. حوزه دیگری که در آن فعال هستیم بحث بازسازی و تعمیر و نگهداری لکوموتیوهاست به عنوان نمونه ۱۵۰ دستگاه لکوموتیو مسافری که تحویل راه آهن شده توسط مپنا نگهداری می­شود. از سوی دیگر اخیراً قرارداد بازسازی ۵۰ دستگاه لکوموتیو آلتوم متعلق به شرکت راه آهن را در مناقصه برنده شدیم که طی پنج سال بهره­برداری خواهد شد سپس مالکیت آن به مپنا منتقل می­شود.

در مبحث تعمیر و نگهداری در خارج از کشور هم حضور یافته ­ایم که در مناقصه­ای در کشور بنگلادش شرکت کرده ­ایم و امیدواریم با حضور در بازارهای جهانی و صدور خدمات فنی و مهندسی بین­ المللی هم فعال­تر شویم. در زمینه­ی تولید واگن­های مترو، تراموا و قطارهای پرسرعت نیز برنامه­هایی را تدوین کرده­ایم. بخش دیگری از فعالیت­های شرکت مپنا مربوط به پروژه­های کلید در دست یا EPC می­شود که مپنا در حوزه­ی مهندسی، تدارک، ساخت و اجرای پروژه­های مترو، مونوریل و تراموا فعالیت خوبی داشته از جمله پروژه­ی متروی خط یک اصفهان،‌خط یک کرج، منوریل قم، متروی خط ۳ و ۶ تهران و برقی­سازی راه آّن تهران ـ مشهد، همچنین مپنا این توانایی را دارد که قسمت تجهیزات الکتریکال و مکانیکال را نیز به صورت EPC اجرا کند. حوزه­ی دیگر گروه صنعتی مپنا بومی­سازی تجهیزات ناوگان ریلی هم از جمله سیستم­های ترمز، تجهیزات درب و تهویه مطبوع نیز فعال هستیم و در این بخش شرکت مشترکی با فوله­ی فرانسه تأسیس کرده­ایم.

امضای تفاهنامه ارائه خدمات الکترونیک

 سعید محمدزاده مدیرعامل شرکت راه­آهن مدیرعامل شرکت راه­آهن: در این نمایشگاه تفاهم­نامه ارائه خدمات الکترونیک و اطلاعات حمل و نقل بین­المللی راه­آهن جمهوری اسلامی ایران میان شرکت راه­آهن و شرکت دنیای فناوری ورسک به منظور حمایت از شرکت­های استارتاپ به امضا رسید. شرکت راه­آهن از یک سال گذشته توجه ویژه­ای به شرکت­های دانش­بنیان داردوقراردادی که امروز به امضا رسید نخستین قرارداد در این زمینه نبوده است و  کارهای دانش­بنیان زیادی در چند سال گذشته در راه­آهن انجام شده، که در اشل بین­المللی کم­نظیر است. اجرای سیستم پایش سلامت سازه­های راه­آهن توسط مجموعه­های دانشگاهی صورت می گیردوهم­اکنون چندین پل بزرگ راه­آهن توسط مهندسین جوان ایرانی به صورت آنلاین مدیریت و پایش می­شود.اگر بتوانیم از مجموعه نخبگان کشور به شکل مناسب و بهینه استفاده کنیم بدون شک در توسعه و ارتقای صنعت ریلی موفق­تر عمل می­کنیم  و رشد بیشتری را در این صنعت خواهیم داشت.

نخستین قرارداد راه­آهن با شرکت­های استارتاپی

نورالله بیرانوند معاون برنامه­ریزی و اقتصاد حمل ونقل راه­آهن: این این تفاهم نامه نخستین قرارداد شرکت راه­آهن با شرکت­های استارتاپی بر اساس اطلاعات و داده­های موجود در راه­آهن و کشورهای همسایه است تا این شرکت­ها بتوانند ارزش افزوده ایجاد و به رونق ترانزیت ریلی کمک کنند.راه­آهن درصدد است که بسترخوبی را برای فعالیت شرکت­های استارتاپی در حوزه کسب و کار ریلی ایجاد کند.

آمادگی ردیابی واگن­ها را داریم

نوید اقدم، بنیانگذار شرکت استارتاپ ورسک:این شرکت اولین استارتاپ حوزه حمل و نقل ریلی است. ما نیازی را در رابطه با فراهم آوردن اطلاعات حمل و نقل بین­المللی برای صاحبان کالا و شرکت­ها در بازار احساس کردیم. اینکه دسترسی به این اطلاعات خیلی محدود و بسیاری وقت­ها اطلاعات ارائه شده نادرست بود. بر این اساس تیمی از جوانان فعال و علاقه­مند از دانشجویان برنامه­نویس و آشنا به نرم­افزار در حوزه­های حمل­ونقل و آی­تی ایده­ی اولیه را ارائه دادیم و در مرکز فناوری سامسونگ امیرکبیر مطرح کردیم که ایده پذیرفته شد و از 5 ماه قبل بر روی این ایده کار می­کنیم و نمونه اولیه سایت طراحی و آماده شده است.امروز تفاهنامه­ای را با راه­آهن جمهوری اسلامی ایران بابت دریافت اطلاعات امضا کردیم که بر اساس آن از این به بعد با دریافت اطلاعات از راه­آهن، این اطلاعات را  پردازش و به صورت مناسب برای صاحب کالا نمایش می­دهیم.سیستمی در کشورهای خارجی وجود دارد که واگن­ها را به صورت آنلاین کنترل می­کند. اما صاحبان این واگن­­ها وقتی که به مهم­ترین مرز ریلی ایران یعنی مرز سرخس، می­رسید تا زمانی که واگن به داخل ایران بیاید و دوباره به مرز سرخس برگردد، اطلاعی از واگن­ها نداشتند. ما هم اکنون امکان ردیابی این واگن­ها را به صورت یکپارچه فراهم کرده­ایم و واگن از هر کجای آسیای میانه حرکت کند از زمان حرکت تا زمانی که به داخل ایران بیاید و تخلیه شود و دوباره به مبدا برگردد را ردیابی می­کنیم. راه­آهن سالانه بخشنامه­هایی را صادر و تعرفه­های حمل و نقل را مشخص می­کند، محاسبه این تعرفه­ها پیچیدگی خاصی دارد و حتی کارشناسان راه­آهن هم نمی­توانند این کار را انجام دهد. ما در این راستا اطلاعات اولیه را از راه­آهن می گیریم و با روش­های مختلف تعرفه­ها را محاسبه می­کنیم تا از این طریق صاحبان شرکت­ها و کالاهای خارجی به راحتی اطلاعات مربوط به تناژ و نوع کالا را دریافت ­کنند. در حالی که پیش­تر شرکت­های حمل­ونقل باید از طریق نامه­نگاری و در پروسه­ای یک هفته­ای به این اطلاعات دسترسی پیدا می­کردند و خطاهایی هم در این زمینه رخ می­داد. ردیابی، تعرفه­های حمل و نقل، امکانات ایستگاه­ها و تعرفه­های گمرکی چهار فاز اجرایی هستند که تا سه ماه دیگر باید کامل شوند و در صورتی که راه­آهن اطلاعات را به موقع به ما برساند، تکمیل می­شود.فاز بعدی این مجموعه پلتفرم حمل و نقل ریلی است، با توجه به اینکه در حال حاضر در جریان حمل کالاها واسطه­های زیادی به میدان می­آیند و هزینه­های حمل بالا می­رود؛ پلتفرم حمل­ونقل ریلی پلتفرمی خواهد بود که شرکت­های حمل و نقل و صاحبان کالا می­توانند در آن به طور مستقیم با هم و با صاحب کالا ارتباط بگیرند و در واقع پرداخت­ها و تبادل اسناد را آنجا انجام بدهند.مدت زمان راه­اندازی این پلتفرم شش ماه  و امیدوارم که این پلتفرم به  جذب بار در حوزه حمل و نقل ریلی و توسعه این صنعت مهم منجر شود. هدف هر استارتاپی بر اساس تعریف این است که بعد از یک دوره مشخص تبدیل به درآمدزایی و کسب و کار شود و استارتاپ ما باید ظرف یکسال با تبدیل شدن به یک شرکت زمینه ایجاد کسب و کار و اشتغالزایی برای حداقل 35 نفر نیرو در حوزه­های تخصصی حمل و نقل را فراهم کند.

کمبود لوکوموتیو و خطوط قدیمی؛ مهم­ترین مشکل بخش ریلی

صفایی، مدیر ریلی و بازرگانی شرکت حمل­ونقل ترکیبی: شرکت حمل­ونقل ترکیبی کشتیرانی یکی از شرکت­های اقماری کشتیرانی است که به سبب کامل کردن پروسه حمل­ونقل و امکان ایجاد رقابت و ارائه خدمات به مشتریان از درب کارخانه تا درب محل انبارهای مصرف­کننده تاسیس شده است. این شرکت در مرحله اول از دو قسمت مجزا تشکیل شده بود. یک قسمت حمل­ونقل ریلی و یک قسمت حمل و نقل جاده­ای. اما مدت­ها بعد تصمیم گرفته شد این دو شرکت با هم ترکیب شودو آن را تحت نام شرکت حمل و نقل ترکیبی گسترش دهند. هم­اکنون ما با شرکت کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران که شرکت مادر است، هماهنگی کامل داریم و کارهای ترانزیت تمامی بارهایی را که وارد ایران و یا به خارج از ایران صادر می­شوند با هماهنگی کشتیرانی انجام می­دهیم و این فرآیند به صورت کامل از محل تولید تا محل مصرف به ویژه برای شرکت­های ماشین­سازی انجام می­گیرد.در گذشته ما سیستم ریلی را از بندرعباس تا مناطق مختلفی مانند بم یا تهران در برنامه کاری خود داشتیم، اما به خاطر مشکلاتی که در صنعت ریلی به وجود آمد و تاخیرات اتفاق­افتاد در آن برای جلب رضایت مشتریان که تمایلی بیشتری به حمل و نقل جاده­ای دارند، وارد فعالیت در بخش جاده­ای شدیم. اما برای بازگشت به سیستم ریلی سعی کردیم در پروژه جدیدی به نام “پروژه بارنامه سراسری” توی راه­آهن که بین شرکت­های راه­آهن و سازمان  بنادر و گمرک ایجاد شده، شریک شویم و به صورت نمونه بار را حمل کنیم و دوباره صنعت حمل و نقل ریلی را که مطمن­تر، ایمن­تر و ارزان­تر است جایگزین صنعت جاده­ای کنیم. حمل و نقل ریلی در میزان مصرف سوخت و نیروهای انسانی که استفاده می­شود خیلی باصرفه­تر است و می­توانیم نیروها را در جاهای دیگر استفاده کنیم  از طرفی حمل و نقل ریلی آلودگی محیط­زیست کمتری دارد.از طریق کشتیرانی بارنامه­های سراسری به ما ارجاع می شود که تکمیل پروژه حمل را از بندرعباس به مقاصد انجام می­دهیم. چه ریلی، چه جاده­ای و برعکس و صادرات را از مناطق مختلف به بندرعباس و بنادر دیگر جمع­آوری می­کنیم. چون در دریای خزر کشتیرانی دریای خزر را داریم که از شرکت­های اقماری خود کشتیرانی است از آنها هم استفاده می­کنیم و پروژه­های مختلفی با کشورهای اتحادیه شوروی سابق انجام دادیم که بارهایی را به صورت ترانزیت وارد کشور می­کنیم و از طریق جنوب به وسیله کشتیرانی جمهوری اسلامی و کشتیرانی حافظ دریا به کشورهای دیگر انتقال می­دهیم.کمبود لوکوموتیو و خطوط قدیمی باعث شده سرعت انتقال کالا در بخش ریلی کاهش پیدا کند و زمان جابجایی بار از یک مکان به مکان دیگر دارای سرعت متغییر و تابع عوامل مختلفی باشد. این امر موجب شده که کشورهای صاحب کالا علیرغم مزایای حمل ریلی رضایت چندانی برای انجام آن نداشته باشند. تلاش ما با شرکت­های دیگر و راه­آهن این است که این مشکلات را حل کنیم. برای رفع این مشکل جدای از اینکه باید تعمیر لوکوموتیو انجام شود، خوشبختانه قراردادهای مختلفی برای خرید یا ساخت لوکوموتیو منعقد و خطوط جدیدی ایجاد شده است و به دنبال آن مدیریت جدیدی نیز در این امور فعالیت دارد اینکه سیسمتی مانند سیستم حمل و نقل ریلی مسافری و برنامه­ای ایجاد شده که واگن­ها بر اساس برنامه­ریزی به مقاصد برسند. چنانچه چنین سیستمی بتواند در راه­آهن تثبیت و برای مشتریان نهادینه شود می­توان آینده­ای خوب برای راه­آهن کشور متصور شد.اتخاذ افزایش قیمت موجب شده که تمایل به حمل ریلی در میان مشتریان کمتر شود و اگر مدیران راه­آهن این تصمیم را باز هم عقب بی اندازند و اجازه دهند تا راه­آهن نفس بکشد و فرهنگ حمل ریلی در کشور نهادینه شود کمک بزرگی برای تسریع توسعه حمل ریلی خواهد بود. باید یک مدیریت جامع ایجاد شود که بخواهد راه­آهن گسترش یابدو اگر این اتفاق بیفتد مغایرتی با توسعه جاده­ای ندارد چون در برخی جاها امکان ایجاد حمل ریلی نیست و قرار نیست حمل و نقل ریلی جایگزین حمل و نقل جاده­ای شود بلکه می­خواهیم جایگاه حمل ریلی را تثبیت کنیم. اگر در این مورد اتفاق­نظر وجود داشته باشد مطمنا پروژه “پروژه بارنامه سراسری” به بیش از دو سال زمان نیاز ندارد و چنین راه­آهنی را ایجاد می­کنیم.

شرکت ما تمامی روش­های حمل دریایی، زمینی و ریلی را در سیستم  خود دارد و حتی مقدمات انعقاد قراردادهایی با شرکت­های هوایی فراهم شده از نظر انبارداری و …در واقع پروسه کامل لجستیک را می­توانیم در این شرکت اجرا کنیم. در طول بیش از دو دهه فعالیتی که در حوزه حمل و نقل داشته­ام بارها شاهد از دست دادن فرصت­ها و موقعیت­های بزرگی در بخش­های مختلف دریایی، زمینی، ریلی و هوایی بوده­ام و این برای موقعیت جغرافیایی و استراتژیک ما جای تاسف دارد. ما به معنی واقعی کلمه کریدور جهان هستیم، از شرق به غرب راحت ترین مسیر، بهترین مسیر، برترین مسیر و بهترین امکانات را داریم. جزیره قشم بسیار مناسب­تر از دوبی و جاهای دیگر است. فرودگاه امام بهترین مکان برای هاب فرودگاهی است که می­توانیم داشته باشیم. بهترین مسیر را در راه­آهن داریم و  تاریخ نشان می­دهد که پایه و اساس جنگ جهانی دوم به وسیله ورود به کشور ما از طریق ریل­گذاری و جاده ابریشم بوده است. ما در تمام این زمینه­ها می­توانیم بهترین باشیم در صورتی که مدیریتی یکپارچه و منسجم تصمیمات مدیریتی مهمی برای بهره­برداری از این فرصت­ها داشته باشد.