صنعت حمل و نقل آنلاین: مطالعات اولیه طرح آزادراه تهران ـ شمال در سال ۵۳ آغاز شد و پس از پیروزى انقلاب مطالعات مسیر آزادراه از سوى وزارت راهوترابرى وقت به مسابقه گذاشته شده و بهترین طرح انتخاب شد. این آزادراه بخشى از آزادراه سراسرى شمال ـ جنوب است که کوتاه ترین مسیر ارتباطى دریاى خزر با خلیجفارس بوده و در ترانزیت منطقه نقش عمدهای خواهد داشت. طول آزادراه در مجموع 121کیلومتر بوده و دارای 2 خط (در فرازهای تند 3 خط) در هر باند است. تعداد تونلها (در باند رفت و برگشت) 192 رشته تونل جمعاً به طول تقریبی 98 کیلومتر است که بلندترین آنها تونلهای بلند تالون و البرز به ترتیب به طول 4850 متر و 6400 متر (در هر باند) هستند. همچنین تعداد پلهای بزرگ (در باند رفت و برگشت) جمعا 95 دستگاه پل است که طول کلی آنها حدود 13کیلومتر میشود.
قطعه یک این آزادراه از محل تقاطع غیرهمسطح با بزرگراه شهید همت و بزرگراه آزادگان شروع و در امتداد دره کن پس از گذشتن از حاشیه روستای سولقان بهتدریج از منطقه کوهستانی توچال عبور کرده و سپس توسط تونل بلند تالون در منطقه دو آب شهرستانک قرار میگیرد. اجرای این قسمت که طول تقریبی آن 32 کیلومتر است با وجود 15کیلومتر تونل که تونل 4850 متری تالون نیز در این فاز قرار دارد موقیعت این جاده را از سایر جادهها متمایز کرده است و باعث میشود مسیر فعلی حدود 60 کیلومتر کوتاهتر شود.
قطعه دوم این آزادراه از دو آب شهرستانک شروع شده و تا پل زنگوله ادامه مییابد که طول این فاز 22 کیلومتر است. تونلهای بلند البرز هر یک به طول ۶۴۰۰ متر در این فاز قرار دارند و با بهرهبرداری از این فاز طول مسیر جاده فعلی حدود پنج کیلومتر کاهش مییابد.
قطعه سوم از پل زنگوله تا پل مرزنآباد را شامل میشود که این مسیر هم طولی برابر با 47کیلومتر دارد و در نهایت فاز چهام این آزادراه که از مرزنآباد شروع شده و پس از طی حدود 20کیلومتر به چالوس میرسد که این قطعه در سال 1391 به بهرداری رسید.
در قانون بودجه سال ۱۳۹۷ موعد زمانی اتمام کاملِ احداث آزادراه تهران ـ شمال سال ۱۳۹۹ تعیین شده بود که در لایحه بودجه سال ۱۳۹۸، سال ۱۴۰۰ بهعنوان سال پایان احداث پروژه در نظر گرفته شد.
کارهای اجرایی این آزادراه از 24 سال قبل شروع شده است و در ابتدا جزو اولویتهای دولت نبود تا اینکه از اوایل دهه 90 در دستور کار قرار گرفت که در نهایت منجر به افتتاح قطعه چهارم در سال 91 شد. پس از روی کار آمدن دولت یازدهم تکمیل این آزادراه در اولویت قرار گرفت و قطعه نخست این آزادراه روز سهشنبه 6 اسفندماه 1398 با حضور حسن روحانی رییسجمهوری افتتاح شد و طبق وعدهای که روحانی داد قرار بود این آزادراه از روز پنجشنبه 8 اسفندماه 1398 برای استفاده عموم مورد بهرهبرداری قرار گیرد.
***
همه درآمدهای کسب شده از قطعه یک آزادراه تهران ـ شمال صرف ساخت قطعه دو خواهد شد و قرار شده تا پایان دولت دوازدهم یک مسیر از قطعه دو افتتاح شود، رئیسجمهوری در مراسم افتتاح قطعه یک آزادراه تهران ـ شمال با بیان مطلب فوق افزود: عملاً این پروژه را در دوران تحریم ساختیم و افتخار میکنیم به اینکه تحریم نتوانست بر اراده مهندسان، کارگران و مدیران ما و همه بخشهای مختلف وزارت راه، بنیاد مستضعفان و همه آنهایی که دستاندرکار بودند، برای تکمیل این پروژه بسیار مهم تاثیر بگذارد. البته تحریم ممکن است در زمانبندی با یک تاخیرهایی ما را بهطور طبیعی مواجه کند، اما هیچوقت پروژههای مهم متوقف نشد. وقتی دولت ما شروع شد که در تحریم شدید بودیم، تحریمی که از سالهای ۹۰، ۹۱ شروع شده بود.
روحانی گفت: از همان روزهای اولیه ریاستجمهوری، آقای فروزنده را که آن زمان مسئول بنیاد مستضعفان بود، صدا زدم و به او گفتم که نقشه همین آزادراه شمال را بیاورد. ایشان نقشه را آورد و بحث کردیم که کجا هستیم و چرا اینقدر عقب هستیم و باید چه کنیم؟ همانطور که آقای مهندس فتاح اعلام کردند آن روز ۱۷درصد از این پروژه انجام شده بود و باید برای ۸۳درصد این پروژه تصمیم میگرفتیم لذا از همان روز گفتم که دولت با تمام کوشش دنبال این طرح خواهد بود. این طرح به بنیاد واگذار شد و از همان روزهای اولیه آقای مهندس فروزنده و بعد آقای سعیدیکیا با همه وجود برای تکمیل این طرح به صحنه آمدند. وزارت راهوشهرسازی هم البته در زمان آقای دکتر آخوندی برای این پروژه، خیلی زحمت کشید. آقای مهندس اسلامی هم از روز اول عنصر بسیار پرکار و خستگیناپذیر و جزو وزرایی است که واقعاً خستگیناپذیر است.
روحانی با تشکر از همه آنهایی که بار مسئولیت را بر دوش گرفتند گفت: این کار ارزشمندی است و با افتتاح این پروژه در سوخت و راه صرفهجویی خواهد شد. همه ما توجه داریم که عمر مردم و ساعات زندگی مردم چقدر مهم است. اینکه این جاده جدید، یک ساعت و نیم زمان را کوتاه میکند، نمیشود برای آن ارزش گذاشت. در این جاده، بهطور متوسط مثلاً در ۲۴ ساعت، 18-16هزار خودرو عبور میکند و هر خودرو 3-2 نفر سرنشین دارد اگر این را بر ۱.۵ ساعت ضرب و تقسیم کنیم، خواهیم دید چقدر در عمر و زندگی مردم تاثیرگذار است..
رییسجمهوری ادامه داد: خداوند انسانها را برای اینکه زندگی خوب، سالم و شادمانه داشته باشند آفریده است. دراین شرایط تحریم این افتتاح خیلی دلپذیر و ارزشمند است. آقای اسلامی عوارضی در نظر گرفته بود و ما مقداری تخفیف دادیم تا رفت و آمد مردم با شادی شروع شود. در روز غیرتعطیل کمتر و در روز تعطیل هم قیمت مناسب و همچنین تصمیم گرفتیم که از این قطعه یک، دولت و بنیاد هر درآمدی که دارند، آن را برای تکمیل قطعه دوم صرف کنند. البته این درآمد کافی نیست و قطعه دوم به پول زیادی نیاز دارد لذا مردم بدانند هر مقداری هم در اینجا داده میشود، برای قطعه دوم صرف خواهد شد و دولت هم کمک میکند
روحانی در ادامه مراسم افتتح فاز یک آزادراه تهران ـ شمال گفت: این مسیر جادهای زیبا و قشنگ است و جادهای است که یا پل است یا تونل. یعنی در تمام مسیر این جاده شما از پل عبور میکنید میروید داخل تونل یا از تونل خارج میشوید میروید روی پل. در این ۳۲ کیلومتر کار عظیم و بزرگی شده است. مثلا ۱۸ تونل در این مسیر ساخته شده است که یکی از آن تونلها نزدیک ۵ کیلومتر طول دارد. به استانداران تهران و البرز هم تبریک میگویم.
روحانی با تشکر از آقای بندپی استاندار تهران و آقای شهبازی استاندار البرز، افزود: اینها هم تلاش و کوشش خودشان را بهکار گرفتند و برای این مردم این استانها و مردم همه کشور مبارک است. بیش از ۴هزار میلیارد تومان برای این پروژه خرج شده است و ارزش فعلی آن هم حدود ۱۰هزار میلیارد تومان است. در نهایت این به نفع سلامت مردم است و انرژی کمتری مصرف میشود. طبق برآوردها در سال بیش از ۸۰ میلیون لیتر مصرف بنزین کمتر میشود و این بسیار مهم است.