ایران از تنش در دریای عمان نفعی نمی‌برد

سهام شرکت‌های انرژی ایالات متحده که با کاهش روبه‌رو بود و بلافاصله پس از حمله به دو تانکر در دریای عمان افزایش یافت، تصویر واضحی از این مسئله است که چه کسی از این حادثه سود می‌برد. سیزدهم ژوئن سال میلادی جاری دو تانکر در دریای عمان مورد حمله قرار گرفتند. این حمله در مرزهای آبی میان ایران، امارات متحده عربی و عمان رخ داد. وزارت دفاع آمریکا اظهار داشت که این حمله ممکن است با استفاده از اژدر یا مین صورت پذیرفته باشد. مایک پمپئو، وزیر امور خارجه ایالات متحده در میان خبرنگاران، ایران را به نصب مین‌هایی که منجر به آسیب رساندن به تانکرهای Kokuka Courageous و  Front Altair شد، متهم کرد. در عین‌حال ایران 44 خدمه کشتی مورد حمله قرار گرفته که در بین آنها یازده روس نیز حضور داشتند را نجات داد. ایالات متحده ویدئویی را منتشر کرد که به روایت آنها، در آن نظامیان ایرانی مین منفجر نشده‌ای را از نفتکش آسیب‌دیده در دریای عمان جدا می‌کنند و تاکید می‌کند که این دلیلی بر دخالت داشتن ایران در این حادثه است. در این گونه  مواقع معمولا سوالی که مطرح می‌شود، این است که چه کسی از وقوع این حادثه می‌تواند نفع ببرد. در حالی که ایران همواره برای تنش‌زدایی چه در منطقه و چه با کشورهای بزرگ از طریق مذاکره و در چهارچوب توافقنامه برجام ابراز تمایل می‌کند، طبیعتا راغب نیست آن‌هم در زمان سفر تاریخی نخست‌وزیر ژاپن به ایران چنین حوادث بزرگی رخ دهد.ضمن این که ایران درکنارهشداربه بروز حوادث مدیریت شده برای هدایت تنش‌ها به سمتی خاص، پیشنهاد مذاکرات امنیتی به کشورهای حوزه خلیج‌فارس برای رفع سوءتفاهم‌های احتمالی ارائه می دهد. با در کنار هم قرار دادن این شواهد به نظر می‌آید که برای ایران در این حادثه نه انگیزه و نه منافعی هست و موضع اعلامی ایران هم محکوم کردن این حادثه و اعلام برائت از آن است. البته که ایران این ایده را مطرح کرده است که گروه‌هایی وجود دارند که به دنبال تنش در منطقه و استفاده از آنها در راستای اهداف سیاسی خود هستند. بنابراین می‌توان این حاثه‌هارا نیز در این چهارچوب بررسی کرد، اما هرگز نمی‌توان گفت که این حادثه توسط ایالات متحده، متحدانش یا رژیم صهیونیستی حادث شده است. در آخر اگر از جانب ایران و کشورهای منطقه به این موضوع نگاه کنیم، پیشنهاد می‌شود که به هر حال ایران باید با جدیت بیشتری موضوع مذاکرات امنیتی را با کشورهای منطقه مطرح کند تا فضا و شرایطی را ایجاد شودکه ایران به‌عنوان یک کشور بزرگ‌تر و کشوری که عمق راهبردی بیشتری در سطح منطقه دارد و از امکان بیشتری برای مدیریت مسائل و تحولات منطقه برخوردار است زمینه وقوع چنین حوادثی را کمتر کند.

راهکار نیز این است که یک چهارچوبی برای مطرح شدن نگرانی‌های امنیتی کشورهای منطقه به‌وجود بیاید و این فضای مستعد برای بروز تنش‌ها مدیریت شود که البته این‌کار تنها با همراهی قدرت‌های بزرگ امکان‌پذیر است. واشنگتن‌‌پست اعلام کرده است که ایالات متحده سه امتیاز برای آغاز مذاکرات با جمهوری اسلامی ایران پیشنهاد داده است. آقای شینزو آبه نخست‌وزیر ژاپن، در سفر به ایران، آن‌ها را به اطلاع مقام‌های تهران ‌رسانده است. امتیازهایی که به نوشته واشنگتن‌پست نخست‌وزیر ژاپن به ایران می‌دهد، به شرح زیر است:

-خرید دوباره نفت ایران.

-تعلیق تحریم صنایع خودروسازی ایران.

-آزاد کردن بخشی از پول‌های بلوکه ‌شده ایران در ایالات متحده، به‌ میانجی‌گری یک کشور سوم.

گفتنی است، ایران در سال 2015 در قالب توافقنامه هسته‌ای وین (برجام) قرار شد که بخشی از فعالیت‌های هسته‌ای خود را متوقف کند و طرف دیگر مذاکرات یعنی کشورهای موسوم به 1+5 (شامل 5 عضو دائمی شورای امنیت سازمان ملل متحد + آلمان) نیز قبول کردند که در مقابل این اقدام ایران، تحریم‌های وضع‌شده علیه این کشور را لغو کنند. در تاریخ 8 مه 2018 میلادی، دونالد ترامپ رئیس‌جمهور ایالات متحده، خبر خروج واشنگتن از توافقنامه برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) را اعلام کرد، با گذشت يک سال از این موضوع تنش میان جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده شدت گرفته است.

بر اساس گزارشات دریافت شده خبرگزاری‌ها روز 13 ژوئن سال‌جاری میلادی حمله به دو نفتکش در دریای عمان در سرتیتر خبرهای روز دنیا قرار گرفت و موضوع سفر نخست‌وزیر ژاپن به ایران برای کاهش تنش‌ها در منطقه را تحت تاثیر خود قرار داد. بر اساس برخی اطلاعات، حمله یک اژدر موجب انفجار و آتش‌سوزی نفتکش شده است. با این‌حال، هیچ تایید رسمی درخصوص علت این حادثه وجود ندارد. تمام اعضای خدمه کشتی‌های آسیب‌دیده پس از نجات به ایران منتقل شدند. به نقل از سخنان سفیر روسیه در ایران، 11 روس از حادثه انفجار در یکی از نفتکش‌ها در دریای عمان نجات یافتند و به بندر جاسک جمهوری اسلامی ایران منتقل شدند. در پی وقوع حملات مشکوک به نفتکش‌های حامل مواد سوختی برای ژاپن در دریای عمان شخصیت‌های جهان تحلیل‌های مختلفی را در رابطه با این ماجرا ارائه دادند، رئیس سابق و عضو فعلی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی طی مصاحبه‌ای در رابطه با اهداف ایالات متحده و امکان ایجاد جنگ با ایران به بهانه حمله به نفتکش‌ها این‌گونه توضیح داد که «از نظر بنده آمریکایی‌ها به یک اشتباه بزرگ تاریخی دست نمی‌زنند و با هیچ بهانه‌ای چه موضوع نفتکش‌ها و چه موضوعات دیگر جنگی را در این منطقه، آن هم علیه ایران آغاز نخواهند کرد، چرا که به خروجی چنین جنگی به‌خوبی واقف هستند و می‌دانند که قبل از هر کس، یک چنین جنگی، علیه منافع ملی ایالات متحده خواهد بود و معتقدم».