انفجار اجاره‌بها در ترکیه

صنعت حمل و نقل آنلاین: در ترکیه هر روز قیمت کرایه منازل مسکونی افزایش می‌یابد. به‌خصوص به‌دنبال باز شدن مدارس و دانشگاه‌ها، افزایش قیمت در شهرهای دانشگاهی استانبول، ازمیر، ترابوزان، بورسا، مرسین و… غیرقابل قبول بوده و امکان اجاره کردن را از کارگران و کارمندان سلب کرده است.

در شهرهای کلان، روز به روز تعداد حاشیه‌نشین (گجه‌گوندی) افزایش می‌یابد و اجاره‌نشین‌ها به پیرامون شهرها و روستاهای نزدیک که در مسیر جاده‌های اصلی هستند کوچ می‌کنند.

این معضل در ایران، به‌خصوص در شهرهای بزرگ و کلانشهرها هم کاملا چشمگیر است. در تقسیم درآمد یا افیشینزی efishinezi یک‌پنجم درآمد هر خانواده مخصوص کرایه و تامین مسکن قلمداد شده و بقیه به هزینه‌های مربوط به مصارف (لباس، درمان، هزینه‌های روزمره و حتی قسمتی برای ذخیره و انباشته دوره پیری) می‌رسد که صد البته نه در ایران و نه در ترکیه با حقوق و درآمد فعلی امکان تامین مسکن نه‌تنها با یک‌‌پنجم درآمد حتی با نصف درآمد هم ممکن نیست.

زاد و ولد و تشکیل خانواده پیوسته در جریان است اما زمین زیاد نمی‌شود، ولی جمعیت رو به افزایش است. مخصوصا دولت‌ها برای جلوگیری از پیری جامعه که تاثیر خاصی در اقتصاد اجتماعی و اقتصاد سیاسی دارد مشوق ازدواج و زاد و ولد هستند.

عثمان ارولات سرمقاله‌نویس حوزه مسکن و املاک می‌گوید: در 1989 مردم برلین خواستار شکستن انحصار مسکن از طریق رفراندوم شدند. در 1989 یعنی تقریبا 40 سال پیش جمعیت برلین 8/3 میلیون نفر بود. از سال 2009 و 2019 یعنی در مدت ده سال اجاره مسکن دو برابر می‌شود (در حالی‌که در این بازه زمانی در ایران و ترکیه در بعضی مناطق حتی از سه برابر هم گذشته است). اجاره‌نشینان با این‌که به تقلیل سطح مسکن و کم کردن فضای زندگی تن در داده‌اند ولی با مساحت کم نیز قیمت‌های کرایه سرسام‌آور است.

به‌طور کلی در هر دو کشور (ایران و ترکیه) گروه‌های سنی بین 25 الی 40سال یعنی طبقه جوان جامعه در شرایطی نیستند که خانه اجاره کنند، چه برسد که بخواهند خانه بخرند و تشکیل خانواده دهند.

آیا پشت پرده این افزایش قیمت‌ها در تمام کشورها حتی در آلمان رانت وجود دارد.

در سوئد قیمت اجاره‌ها از سوی دولت منجمد شده و درصد افزوده بر اساس شرایط روز صورت می‌گیرد و خانه‌های خالی دقیقا احصاء می‌شوند. آیا با ایجاد کنسرسیوم‌های ساخت خانه‌های ارزان‌قیمت می‌توان چند گرهی از این گره کور را باز کرد. ایجاد زمینه تسهیلات بانکی با بهره ارزان‌قیمت برای همه اقشار و ساخت خانه‌های مناسب با تعداد خانوارها نیز در کشورهای پیشرفته مدنظر است و شاید بتوان با تشویق مردم و کارکنان به زندگی در شهرستان‌ها با ایجاد زمینه‌های اشتغال به‌خصوص در مناطق کم‌جمعیت بتوان کمی از مشکل مسکن را حل کرد.

شاید بتوان از تجربه مهندسان و پیمانکاران ترکیه که در مدت 16ماه توانستند ساختمان‌های مقاوم را در شهر وان به تعداد چندین هزار واحد بسازند باید استفاده کرد یا ساخت خانه‌های پیش‌ساخته‌ای مثل آنچه که شرکت خانه‌ساز ایران یا ایرداک در تبریز و کرمان ساخت می‌توان هم استحکام و هم سرعت را با مصالح پیشرفته و مقاوم در مقابل زلزله و عوامل طبیعی توامان داشت و گفته می‌شود با 15روز کاری می‌توان واحدهای مسکونی منطبق با نیاز اقلیمی مناطق و استان‌های ایران را اجرایی کرد.

شاید با یک نظرخواهی از انبوه‌سازان داخلی و مهندسان و معماران و صاحبان خرد به‌صورت یک اقتراح از خردجمعی صاحبان اندیشه در حوزه مسکن و ساختمان و آنالیز آن‌ها بتوان به نتایجی در حد استنتاج از یک رفراندوم رسید.

دکتر سید جلال ابراهیمی

مدیر مرکز پژوهش و تحقیقات ایران و ترکیه