صنعت حمل و نقل آنلاین: پدیده خوردگی طبق تعریف، واكنش شیمیایی یا الكتروشیمیائی بین یك ماده، معمولا یك فلز و محیط اطراف آن است كه به تغییر خواص ماده منجر خواهد شد. پدیده خوردگی در تمامی دستههای اصلی مواد، شامل فلزات، سرامیكها، پلیمرها و كامپوزیتها اتفاق میافتد، اما وقوع آن در فلزات آنقدر شایع و فراگیر بوده و اثرات مخربی بجای میگذارد كه هر گاه صحبت از خوردگی به میان میآید، ناخودآگاه خوردگی یك فلز به ذهن متبادر میشود. خوردگی معمولا فرآیندی زیانآور است، لیكن گاهی اوقات مفید واقع میشود. با نگاهی به آمار منتشر شده از خسارات مستقیم و غیرمستقیم خوردگی به اقتصاد كشورها میتوان به هزینههای سرسامآور این پدیده پی برد. یك مطالعه دو ساله از 1999 تا 2000 در آمریكا نشان داد كه هزینههای مستقیم خوردگی 276 میلیارد دلار در سال بوده است كه این رقم تقریبا 1/3درصد از تولید ناخالص داخلی آمریكا را تشكیل میدهد. در ایران نیز بر اساس برخی بررسیهای غیررسمی، زیان اقتصادی مستقیم ناشی از خوردگی در سال 1379حدود 27500 میلیارد ریال برآورد شده است.
دراین میان انجمن علمی خوردگی که دردی ماه 1372 با همکاری گروهی ازمتخصصان واستادان دانشگاه ها شکل گرفت توانسته است درطول مدت فعالیت خود با مدیریت كارآمد و برگزاری سمینارهای ملی وبین المللی، دوره های آموزشی وگسترش ارتباطات علمی با دنیای خارج، نقش بایسته خودرا درجلوگیری ازهدررفت سرمایه های ملی وکاهش خطرات جانی ومالی به خوبی ایفا کند. برای آشنایی بیشتر با فعالیتها و کارکردهای این انجمن با دکتر ابراهیم حشمتدهکردی رئیس هیات مدیره انجمن خوردگی ایران به گفتوگو نشستهایم که میخوانید:
عملکرد نهادهای مدنی را درحفظ و ایفای حقوق اعضا چگونه ارزیابی میکنید؟
انجمن خوردگی ایران 25 سال پیش توسط چند تن از مهندسان باتجربه که بیشتر در حوزه نفت فعال بودند، شکل گرفت. انجمن جزو انجمنهای علمی است و زیر نظر وزارت علوم است. کار انجمن مبارزه با خوردگی در صنعت است و با توجه به اینکه بیشتر اعضا از شرکتهای نفتی هستند و اقتصاد اصلی کشور هم در حوزه نفت و پتروشیمی است؛ انجمن هم در این حوزه از صنعت فعالیت بیشتر داشته است. البته همکاریهای مشترکی با صنعت ریلی، هوایی و جادهای و همچنین حمل و نقل شهری داریم. با توجه به اینکه صنعت نفت، گاز و پتروشیمی کشور در جنوب است و نمک در آن منطقه بالاست، بنابراین بیشتر فعالیت اعضای انجمن در بخش جنوبی کشور است.
در کشور ما تعامل بین نهادهای مدنی و دولت به چه شکل صورت میگیرد؟ آیا بر مبنای رابطه و لابیگری است یا منشاء آن، قدرت هیات مدیره برگرفته از اعضا است؟
انجمن خوردگی جزو انجمنهای برتر است و بارها جوایز متعدد و مختلفی را کسب کرده است و بهخاطر اینکه انجمن برتر بودیم سالی 10میلیون تومان از طرف دولت به ما کمک میشود. انجمن خوردگی کارهای زیادی میتواند انجام دهد و نقش مهمی در صنعت دارد و ما در انجمن هم آمادگی این را داریم که همهگونه در خدمت صنایع مختلف باشیم، اما مساله اینجاست که دولت با انجمن باید تعامل داشته باشد تا ما هم بتوانیم به صنعت کمک کنیم تا جلوی خوردگی در صنایع گوناگون گرفته شود. برای مثال زمستان برای جلوگیری از یخزدگی در جادهها مجبور هستیم نمک بپاشیم و راه دیگری هم در حال حاضر وجود ندارد و در کشوری مثل کانادا نمکپاشی در خیابانها و جادهها چند برابر ایران است اما در آنجا با استفاده از علم میزان خوردگی در صنایع مختلف را به کمترین میزان ممکن رساندهاند. وقتی نمکپاشی صورت میگیرد ترکیبات حاوی کلر خودشان را به سازههایی مثل پل میرسانند و با نفوذ در این سازهها روی آرماتورها خوردگی ایجاد میکنند که حجم محصولات ایجاده شده بعد از زنگزدگی 4 تا 10 برابر حجم اصلی آرماتور است و باعث ترکیدن بتن میشود و خسارتهای زیادی به بار میآورد.
زمانی در رادیاتور خودروها را باز میکردید و آب میریختید. مشکلی که وجود داشت این بود که بعد از مدتی رادیاتورها سوراخ میشدند و گرفتاریهایی مثل جوش آوردن خودرو پیش میآمد که همه این مشکلات به خوردگی مربوط میشد و برای رفع این مشکل سیستم چرخش آب در رادیاتور را بهصورت مدار بسته درآوردند و آب رادیاتور دیگر با بیرون ارتباطی ندارد و همین باعث شد خوردگی کمتر شود. یک تدبیر ساده میتواند در بهبود سیستم حمل و نقل نقش مهمی داشته باشد. یا زمانی خودرویی مثل پیکان داشتیم که بعد از چند سالی مشاهده میکردید که گلگیرها یا کف اتاق دچار خوردگی و سوراخ میشود اما با یک تدبیر ساده و باپوشش یک لایه پیویسی یا ترکیبات خاص پلیمری جلوی خوردگی گرفته شد و امروز کمتر شاهد این اتفاقات هستیم. یا در مناطق جنوبی بهخاطر شرایط آب و هوا ریلها با اینکه از مواد خاصی تولید میشوند و عمر بالایی دارند اما به علت نمک بالا عمر ریلها در مناطق جنوبی پایینتر از حد استاندارد است.
اعضای انجمن صاحب تخصص و دیدگاههای کارشناسی هستند، آیا فعالیتهای این کارشناسان مورد استقبال کارگزاران دولتی یا حکومتی قرار میگیرد؟
کارشناسان ما کارهای علمی و دقیق انجام میدهند و مسئولان هم کارهای ما را قبول دارند و در همه حوزهها ورود میکنیم و استقبال خوبی هم شرکتها از فعالیتهایی که انجام میدهیم میکنند. چون انجمن جزو انجمنهای علمی است و کارهای تخصصی و کارشناسی انجام میدهد بنابراین پروژههایی که انجام میدهیم با همکاری شرکتهای صنعتی و به درخواست آنها صورت میگیرد.
سوتیتر
وقتی نمکپاشی صورت میگیرد ترکیبات حاوی کلر خودشان را به سازههایی مثل پل میرسانند و با نفوذ در این سازهها روی آرماتورها خوردگی ایجاد میکنند که حجم محصولات ایجاده شده بعد از زنگزدگی 4 تا 10 برابر حجم اصلی آرماتور است و باعث ترکیدن بتن میشود و خسارتهای زیادی به بار میآورد.