ترانزیت کالا از طریق خاک ایران در پسا برجام

محمدرضا روشندلی

علی‌رغم موقعیت ممتاز جغرافیایی ایران برای ترانزیت کالا بین آسیا و اروپا، وجود برخی مشکلات باعث شده تا از  میلیون ها تن کالای کانتینری در حال حمل در گذر راه های پیش گفته، سهم ایران بسیار ناچیز باشد. مشکلات موجود در مسیر ترانزیت بار از ایران باعث شده تا مزیت مسیر ایران یعنی کاهش 40 درصدی زمان و 30 درصدی هزینه‌ حمل عملاً محقق نشود و این موضوع سبب شده تا ترانزیت کالا از طریق خاک ایران به انتقال بار بین کشورهای همسایه محدود باشد.

ترانزیت خارجی عبارت از این است كه كالای خارجی که به منظور عبور از خاك ایران از یك نقطه مرزی كشور وارد و از نقطه مرزی دیگر خارج شود. كالایی كه تحت عنوان ترانزیت از كشورعبور می‌كند جزء واردات و صادرات قطعی محسوب نمی شود و از پرداخت حقوق گمركی و سود بازرگانی و عوارض معاف است لیكن مشمول پرداخت هزینه‌های گمركی وفق مندرجات فصل دوم از مبحث اول آیین نامه اجرای قانون گمرکی بوده و تابع مقررات این فصل خواهد بود.

مشکلات موجود در مسیر توسعه‌ ترانزیت را می‌توان به دو گروه مشکلات در ورود و خروج کالا به کشور و مشکلات موجود برای حمل بار در خاک ایران تقسیم بندی کرد. بررسی وضعیت ترانزیت کالا در کشور نشان می‌دهد رشد سالانه‌ ترانزیت کالا از مسیر ایران از محل افزایش عملکرد ترانزیتی حمل و نقل جاده‌ای بوده است. این درحالی است که حمل و نقل جاده‌ای در مقایسه با حمل و نقل ریلی صرفه‌ اقتصادی کم‌تری دارد.

ادامه این مطلب را می توانید در شماره 351 ماهنامه صنعت حمل و نقل مطالعه فرمائید.