![butanerun-[-banner-]-100-x-900](https://iran-transportation.com/wp-content/uploads/2023/04/butanerun-banner-100-x-900.gif "butanerun-[-banner-]-100-x-900")
انقلاب صنعتی سیر تحولی را در تاریخ جهان ایجاد نمود که همچنان ادامه دارد. استرنز در ویرایش پنجم کتاب «انقلاب صنعتی در تاریخ جهان» به تحلیل انقلاب صنعتی در گستره‌ای جهانی می‌پردازد و زوایای مختلف آن را از پایان قرن هجدهم تا زمان همه‌گیری سال2020 بررسی می‌کند.
کتاب حاضر روایت این تاریخ را در طی سه مرحله بیان می‌نماید. مرحله اول، سال‌های 1760 تا 1880 را در بر می‌گیرد. نویسنده در آغاز تعریفی از انقلاب صنعتی به دست می‌دهد و بر این نکته تأکید دارد که انقلاب مزبور تحول انقلابی ژرفی در صنعت و زندگی اجتماعی انسان پدید می‌آورد که پژواک آن تا هم‌اکنونِ زندگی بشر جاری است. این انقلاب علاوه بر تغییر در فن آوری، سیستم‌های کاری و سازماندهی، به ظهور خانواده‌ی صنعتی می‌انجامد؛ زنان و کودکان را به بازار کار می‌کشاند و حتی بر مسائل زیست محیطی در گستره‌ی جغرافیایی به وسعت جهان اثرگذار بوده است.
استرنز با نگاهی موشکافانه به فراز و فرود انقلاب صنعتی ابتدا در بریتانیا، و سپس در فرانسه، آلمان و ایالات متحد می‌پردازد. این انقلاب نه تنها یک تجربه فراگیر در عرصه‌ی صنعت بود بلکه به شدت با مسائل انسانی سروکار داشت و تأثیر اجتماعی کوتاه مدت و بلندمدتی را در این جوامع برجای نهاد. علاوه بر آن انقلاب صنعتی بر زندگی خانوادگی تأثیری شگرف داشت و تعاریفی از خانواده‌ی صنعتی درمیان طبقه‌ی کارگر شهری مطرح نمود. انقلاب صنعتی نگاهی دوباره به برخی از وظایف عمده‌ی دولت افکند و سازمان‌ها و سیاست‌های دولتی را بیش از هر زمان دیگری در تماس مستقیم با مردم عادی قرار داد. فرهنگ نیز در این میان دستخوش تغییر شد. بسیاری از هنرمندان و نویسندگان علیه زشتی محیط صنعتی به مخالفت برخاستند. نقاشان رمانتیکِ اوایل قرن نوزدهم صحنه‌های ساده و دلپذیری از طبیعت نقش زدند که تا حدی در تضاد با شهرهای اندوه‌زده‌‌ای قرار داشت که کارخانه‌ها در جوارشان سربرآورده بودند. نویسنده اما خود را به بررسی انقلاب صنعتی در چهارکشور پیش گفته در این دوران محدود نمی‌سازد و دامنه‌ی روایتش از انقلاب صنعتی را به خارج از جهان غرب یعنی به کشورهای آسیایی و آفریقایی وآمریکای لاتین می‌گستراند که در آن روزگار به صورت محدود گام در راه صنعتی شدن نهاده بودند.
کتاب در مرحله دوم، که از 1880 تا سال 1950 ادامه می‌یابد، بازیگران جدید عرصه انقلاب صنعتی را معرفی می‌نماید. سرآمد این بازیگران روسیه و ژاپن هستند که با رویکرد ملی به انقلاب صنعتی می‌اندیشند و نویسنده از این زاویه به تحلیل مسائل و مشکلات پیش روی انواع صنایع در این دو کشور می‌پردازد. اگرچه در سال 1950 اکثر مردم جهان در جوامعی زندگی می‌کردند که هنوز درگیر یک انقلاب صنعتی کامل نبودند؛ اما اقتصادهای صنعتی هنوز از نظر جغرافیایی در اروپا (اکنون شامل مناطق شرقی و مرکزی مانند لهستان و چکسلواکی و بخش‌هایی از اسپانیا و ایتالیا)، روسیه، ژاپن و بخش زیادی از آمریکای شمالی متمرکز بودند. بخش زیادی از آسیا و تقریباً تمام آفریقا و آمریکای لاتین هنوز صنعتی نشده بودند. با افزایش تجارت بین‌المللی، مخصوصاً گسترش حمل دریایی- ساخت کانال سوئز و سپس پاناما- تأثیر زیادی بر این رشد داشت، بعلاوه هواپیما و رادیو ارتباطات را در سراسر جهان سرعت بخشیدند.
در مرحله‌ی سوم، دوران 1950-2020، صنعتی‌شدن جهان گسترش بیشتری می‌یابد. کره‌ی جنوبی، بارزترین نمونه‌ی انقلاب‌های صنعتی حاشیه‌ی اقیانوس آرام است. اقتصادهای صنعتی رو به رشد نظیر مکزیک، ترکیه و برزیل، اگرچه در آغاز با صنعتی‌شدن کشورهای حاشیه‌ی اقیانوس آرام از نظر اهمّیت یا گستردگی برابری نمی‌کردند، در این دوران سربرمی‌آورند. هر سه کشور – به‌ویژه برزیل – در دهه‌ی 1980 وارد صفوف صادرکنندگان صنعتی مهّم می‌شوند. دولت‌های مکزیک، ترکیه و برزیل به ترتیب از دهه‌ی 1920 (ترکیه) و 1930 (برزیل و مکزیک) که مشتاقانه از توسعه‌ی صنعتی حمایت می‌کردند، نقش برجسته‌ای ایفا می‌کنند. ایجاد شرکت‌هایی که در فعالیت‌های اقتصادی خارج از کشور خود – شرکت‌های چندملّیتی – سهم بزرگی از بازار را بدست آوردند، منافع بین‌المللی شرکت‌های صنعتی قبلی را گسترش دادند،که در این مرحله به وضوح دیده می‌شود.
در انتها میتوان گفت کتاب انقلاب صنعتی در تاریخ جهان با نگرشی سلسه مراتبی تاریخی، در عین حال دیدی عمیق را ارائه می‌دهد تا خواننده به یاری آن مسائل صنعتی و تحولات پیش روی صنعت را در سراسر جهان دریابد و از فراز و فرود آن، بیم‌ها و امیدهایی که بر می‌انگیزد، معایب و مزایایی که با آن همراه است آگاه گردد. کتاب نشان می دهد که انقلابات صنعتی رشته‌ای از رویدادهای صرفاً فنی نیست که سیمای کارخانه را تغییر دهد، بلکه سلسله‌ای از تحولات ژرف است که سپهر زندگی اجتماعی انسان را دگرگون می‌سازد.
ترجمه این کتاب نیز نشان از دغدغه‌ی مترجم نسبت به آگاهی جامعه صنعتی، پژوهشگران جوان و دانشگاهی از تحولات علمی فنی زمانه، ،آگاهی و بینشی تاریخی نسبت به تجربه‌ی کشورهای جهان در زمینه‌ی گردآوری و جذب دانش علمی و فنی، مقایسه و تحلیل وضعیت کشورهای مختلف در موقعیت‌های زمانی متفاوت و مواجه آن‌ها با صنعتی‌شدن و عضوی از جامعه صنعتی بودن دارد.
