قارقارک­های فرسوده که دود آن در چشم مردم می­ رود!

صنعت حمل و نقل آنلاین: خسته از کار روزانه، برای اینکه زودتر به منزل برسم سوار تاکسی می شوم. به همین جهت به پایانه می روم و در ایستگاه خطی  تجریش می ایستم. خط های تاکسی و مسیر ها مشخص هستند اما با این حال هر کدام از راننده ها اسم مسیری را که قرار است مسافر ببرند با صدای بلند فریاد می زنند. مانند هر روز صف طولانی است و منتظر می شوم تا تاکسی ها و ون ها به نوبت مسافران را سوار کنند. گاهی پایانه شلوغ است و وسیله نقلیه عمومی کم و گاهی هم مسافر کم. بلاخره بعد از طی شدن مدت زمانی، یک تاکسی می ایستد. یک تاکسی زرد اما رنگ و رورفته؛ گویا گرد پیری بر سر و رویش نشسته، درست مانند راننده اش. تاکسی ای که روزی مانند رخش، پیچ و خم خیابان و کوچه پس کوچه های شهر را طی می کرد، اما در حقیقت، به آهن پاره ای تبدیل شده که مسافران به آن قارقارک می گویند.

در تاکسی به سختی و با صدای ناهنجاری باز می شود، به هر زحمتی که هست سوارش می شوم، گویی در صندلی فرو می روم. باید آن طرف تر بروم تا جا برای مسافر بعدی باز شود، به سختی می توانم جا به جا شوم. صندلی های تاکسی بسیار کثیف، پاره و چندش آور است. بوی نامطبوعی هم می دهد، اما چاره دیگری ندارم. با سوار شدن مسافر سوم، باز هم تاکسی حرکت نمی کند، منتظر می مانیم تا مسافر دیگری بیاید. بالاخره پس از گذشت حدود 10 دقیقه مسافر دیگری هم سوار می شود و راننده به رفتن رضایت می دهد. دنده به سختی جا می رود و با یک امید به خدا، تاکسی خیز بر می دارد و حرکت می کند و کمی پس از آن سرعتش بیشتر می شود. با مسافرانی که در عقب تاکسی نشسته ایم آنقدر در صندلی فرو رفته ایم که دید چندانی از مسیر نداریم. بعد از طی مسیری، یکی از مسافران قصد پیاده شدن دارد که راننده با فاصله زیادی از مقصد ترمز می زند تا مسافر پیاده شود؛ اما اینبار در تاکسی باز نمی شود. راننده به ناچار پیاده می شود و در را برای مسافر باز می کند و بعد به شدت آن را می کوبد تا بسته شود. در به سختی باز و بسته می شود و با هر باز و بسته شدنش، صدای ناهنجاری تولید می کند که باعث رنجش مسافران می شود؛ اما گویا این موضوع برای راننده عجیب نیست و با آن انس گرفته است. شاید هم چاره ای ندارد. دوباره تاکسی با سر و صدای زیادی به راه می افتد.

راننده که گویا داغ دلش تازه شده، می گوید که پول کافی برای خرید تاکسی نو ندارد و مجبور است برای امرار معاش خانواده اش با این قارقارک سر کند. وی ادامه می دهد: مدت 2 سال است که می خواهد برای دریافت تسهیلات خرید تاکسی نو ثبت نام کند اما هنوز نتوانسته چاله چوله های زندگیش را سامان دهد. گویا بیشتر رانندگانی که تاکسی های فرسوده دارند برای تعویض خودرو درآمد چندانی ندارند و اگر کمک های دولتی و دریافت تسهیلات نباشد، قادر به تعویض آن نیستند.

 

سختی کار

«راننده تاکسی» بودن یکی از سخت‌ترین شغل‌ هاست. رانندگی در تمام فصول سال از صبح تا شب در خیابان‌ ها و کوچه پس کوچه های شهر. اگر چند روزی قصد مسافرت، استراحت در منزل، یا بیماری و یا دلایلی دیگر برای کار نکردن وجود داشته باشد، از مزد آن روز یا روزها بی‌ بهره است. در واقع این شغل، شغلی بدون مرخصی است و سرما و گرما هم سرش نمی‌شود! وقتی پای درد دل راننده تاکسی‌ ها می ‌نشینی و با آن‌ها همدل می شوی، سختی شغلشان را بیشتر درک خواهی کرد. شاید برخی فکر کنند که درآمد رانندگان تاکسی خیلی زیاد است، اما در کنار هزینه بنزین، روغن و استهلاک تاکسی این مسئله رد می ‌شود. حتی بسیاری از رانندگان تاکسی معتقدند که اگر درآمد ما زیاد هم باشد چون روزانه آن را دریافت و خرج خانه می‌ کنیم در واقع چیزی برایمان نمی ‌ماند و اگر مانند سایر شغل ها درآمد ماهانه داشتیم برایمان بهتر بود. 

سید مجید سمیعی، راننده 57 ساله ای است که از سختی کارش گله مند است. وی با بیان اینکه سال گذشته 20 میلیون تومان پول بی زبان را زیر چرخ های این ماشین انداختم، می گوید: در ابتدا فکر می کردم که می توانم هم اقساط این ماشین را بپردازم و هم خرج و مخارج خانواده را تامین کنم.

وی به سابقه 10 ساله در این شغل اشاره می کند و می افزاید: این قارقارک ها چنان خرج هایی می تراشند که با یک غفلت، حسابی کم می اوری. خودرو هزینه های سنگینی دارد که در ابتدا مشخص نمی شود، اما کم کم مثل چاله های فضایی خودنمایی می کند و حسابی جیب را خالی می کند.

داشتن خودروی فرسوده مشکلات زیادی دارد، ازجمله، آلودگی بصری و صوتی و زیست محیطی؛ هزینه های سرسام آور برای تعمیرات، معاینه فنی، نبود مسافر برای این نوع تاکسی ها و…

یکی از هزاران داستان تکراری، داستان تاکسی های فرسوده شهری است؛ تاکسی های فرسوده ای که تهران و شهرستان ندارد. هرازچندگاهی اخبار گوناگونی از سهمیه نوسازی ناوگان عمومی بخصوص تاکسیرانی در جراید و تلکس خبرگزاری ها منتشر می شود و هر بار با وعده مسئولان روبه رو می شویم و بعد از مدتی مسکوت می ماند.

یکی از شهروندان با انتقاد شدید از این که تاکسی های فرسوده هم چنان در پایتخت جولان می دهند، می گوید: در هیچ جای دنیا خودروی فرسوده جایی در بین شهروندان ندارد و در تمام دنیا از خودروهای پاک و مناسب داخل شهری استفاده می کنند اما سهم ما شهروندان تهرانی، استفاده از خودروهای فرسوده و از رده خارج است.

محسن مردادی، پاکیزه و سالم بودن تاکسی ها را نوعی احترام گذاشتن به حقوق مسافران می داند و می گوید: تاکسی های فرسوده علاوه بر آنکه وضعیت بسیار بد و نامطلوبی دارند و در روحیه شهروندان تاثیر بد می گذارد، چهر شهر را هم بسیار زشت و زننده جلوه می دهد که تردد این نوع تاکسی ها در مسیر بلوار امام خمینی(ره) بسیار زیاد است.

مسافر دیگری هم به خراب بودن صندلی ها اشاره و تاکید می کند: صندلی بیشتر این تاکسی ها خراب است و رانندگان برای توجیه کار از پتوهای کثیف و رنگ و رو رفته استفاده می کنند که کمتر مسافری رغبت می کند روی آن بنشیند.

شهروندی دیگر هم با تایید این موضوع، اظهار می دارد: بدتر از آن این است که این تاکسی ها سیستم گرمایشی و سرمایشی ندارند و با فرا رسیدن فصل گرما یا سرما مسافران با مشکلات زیادی مواجه می شوند.

یک شهروند دیگری که خود را کاووسی معرفی می کند، با اظهار نارضایتی از بوی نامطبوع در تاکسی های فرسوده می گوید: این گونه مشکلات بهداشتی با شروع فصل سرما که شیشه های تاکسی همیشه بسته است بیشتر می شود و فضایی برای تهویه هوا باقی نمی ماند.

 وی نیز به درهای فرسوده این تاکسی های قدیمی اشاره می کند و این را نیز از یاد نمی برد که بگوید گاهی اوقات راننده ها ناچار هستند برای راه انداختن خودروی خود از رانندگان دیگر مسیر برای هل دادن کمک بگیرند.

 

طرح نوسازی تاکسی

در بهمن 94  شرایطی را فراهم شد تا رانندگان تاکسی بتوانند با دریافت وام 20 میلیون تومانی، تاکسی های فرسوده خود را از رده خارج کنند و خودروهای نو را با فناوری جدید وارد عرصه تاکسیرانی کنند. البته 5.5 میلیون تومان هم بابت ارزش گواهی اسقاط خودرو و ارزش آهن پاره خودرو اسقاطی به رانندگان تاکسی تعلق می گرفت. اما فقدان شیوه نامه های اجرایی  میان دستگاه های متولی این امر باعث شد این طرح  تا پایان سال 94 چنان که باید، پیش نرود.

در همین زمینه مجری طرح نوسازی تاکسی های فرسوده کشور نیز بر این قضیه اذعان دارد و معتقد است که سیستم تاکسیرانی کشور چندان کارآمد نیست و روند فعلی در تاکسیرانی باید با حضور افراد متخصص و کاربلد به روز رسانی شود. وی اعتقاد دارد استفاده از تاکسی های کنونی در حد و شأن یک ایرانی نیست و لازم است در این عرصه تحول و نوگرایی ایجاد شود.

مسعود طبیبی با بیان اینکه تاکنون توجه کافی به نیازهای شهروندان در عرصه تاکسیرانی نشده می گوید: بیشتر نیازهای شهروندان به نرخ تاکسی معطوف شده البته این مسئله از اهمیت بسیاری برخوردار است اما بی‌تردید تنها نیاز شهروندان در عرصه تاکسیرانی کشور نیست.

مدیرعامل اتحادیه تاکسیرانی شهری کشور با اشاره به نامگذاری شعار امسال این اتحادیه که «تکریم شهروند، کرامت تاکسیران» است، گفت: بهترین راه کرامت بخشیدن به تاکسیرانان تغییر نگرش و نوآوری در این زمینه است. صرف استفاده از تاکسی نو و به روز، در کنار رفتار نامناسب، در شأن یک مسافر نیست. باید به نوعی صلح و آشتی بین شهروند و تاکسیران ایجاد کرد تا هم رانندگان تاکسی مزیت هایی نسبت به دیگر افراد این حوزه داشته باشند و هم برای مسافران‌ استفاده از تاکسی، به‌نوعی یک ارزش‌افزوده تلقی شود.

مجری طرح نوسازی ناوگان فرسوده در توضیح مصادیق تکریم شهروند می افزاید: به نظرم اولین چیزی که یک شهروند انتظار دارد، رفتار بهتر تاکسیران هاست. شاید یک تاکسی مستهلک و قدیمی باشد، اما رفتار همراه با عطوفت راننده، مسافر را راضی و خشنود نگه می دارد و یک خاطره خوب در ذهن همگان می ماند. دومین مورد، نرخ کرایه عادلانه است که شاید سال ها در تاکسیمتر مطرح بود و امروزه مصداق معین بودن این نرخ را در فعالیت های دو گروه  اسنپ و تپسی می توان دید! یکی دیگر از زمینه های تکریم شهروند، وجود یک وسیله نقلیه راحت برای مسافر و خانواده اش است که نمونه آن تاکسی های هیبریدی در تهران و کلانشهرها است. راننده تاکسی فقط با لباس به کرامت نمی رسد. راننده تاکسی زمانی احساس غرور می کند که واقعا توجه ویژه به خود و خانواده اش را ببیند و بخاطر حضورش در این حرفه بر خودش ببالد و احساس کند مزیت هایی دارد که شاید در سایر شغل ها نباشد.

به گفته طبیبی، اگر توجه ما به خودرو باشد و از نکات دیگر غافل شویم، این مساله به یک معضل تبدیل می شود. بسیاری از راننده ها از این سیستم ها ناراحت هستند، زیرا با دریافت وام های سنگین، خودرویی تهیه کرده اند که تحت نظر شرکت های خصوصی کار می کنند و این شرکت ها (بدون انکه مدیریت عملیات حمل و نقل و برنامه ریزی سفر مسافرینشان را شکل دهند) صرفا از رانندگان توقع دارند که در مراکز تجاری بزرگ بایستند و در پایان ماه مبلغی به شرکت تحویل دهند. متاسفانه مواردی دیده شده که شخص تاکسیران (که بر روی خودرو هیبریدی کار می کند) باید 7 تا 9 میلیون تومان در ماه درآمد داشته باشد تا بتواند مبلغ درخواستی شرکت را تقدیم کند. در نتیجه باید این زنجیره را علمی دید و با آن علمی برخورد کرد، زیرا صرف وجود یک خودروی نو مساله را حل نمی کند.

 

طرح نوسازی در دولت تدبیر و امید

طرح نوسازی ناوگان فرسوده تاکسیرانی کشور سال گذشته با همت دولت تدبیر و امید و به کمک شرکت ایران خودرو آغاز شد، دو خودروی سمند و پژو مشمول این طرح بودند که در ابتدای طرح قرار بود 50 درصد خودروها سمند و 50 درصد هم پژو  باشد.

مدیرعامل اتحادیه تاکسیرانی شهری کشور، می گوید که سال گذشته به واگذاری خودروها تا سقف 45 هزار دستگاه خوشبین نبودیم، به همین جهت طرح اولیه تغییر کرد و حق انتخاب به متقاضیان داده شد و در حال حاضر نسبت واگذاری ها 85 درصد پژو و 15 درصد سمند است.

وی درخصوص استانداردهای لازم این خودروها می گوید: زمانی که قرار است خودرویی مجوز پلاک “ت” را بگیرد، لازم است برخی استانداردهای لازم را  تامین کند. استاندارد محیط زیست، استاندارد  مصرف سوخت، استانداردهای ایمنی وزارت صنعت معدن و تجارت و البته مقررات مصوب شورایعالی ترافیک.

طبیبی در پاسخ به این سوال که آیا استاندارهای ما با استانداردهای بین المللی قابل مقایسه است می گوید: شاید بتوان گفت استانداردهای ما با کشورهای صنعتی تفاوت چندانی ندارد. وی برای تاکید بر این موضوع مثال می زند که مثلا در حال حاضر پراید و تیبا، اجازه دریافت پلاک “ت” را ندارند. استانداردهای فیزیکی و ایمنی مصوب جلسه 110 شورایعالی هماهنگی ترافیک شهرهای کشور از جمله مهمترین دلایل عدم صدور مجوز پلاک تاکسی شدن برای یک وسیله از نوع پراید و یا تیبا در شرایط حاضر است.

مدیرعامل اتحادیه تاکسیرانی شهری کشور با بیان اینکه یکی از سیاست های دولت برای کنترل آلودگی هوا، جلوگیری از تردد تاکسی فرسوده بوده است، می افزاید: رانندگان این طرح مشمول پنج میلیون و 500 هزار تومان تسهیلات برای گواهی اسقاط و لاشه خودرو هستند و همچنین چند ماهی است که از محل منابع داخلی سازمان شهرداری ها و دهیاری های کشور نیز 3 میلیون تومان وام اضافه  با سود 4% برای متقاضیان در نظر گرفته شده است که از طریق شعب پست بانک در اختیار متقاضیان قرار می گیرد.

طبیبی به تسهیلات 20 میلیون تومانی با سود 16 درصد اشاره می کند و ادامه می دهد: این وام باید به مدت چهار سال با سود ماهیانه 16% بازپرداخت گردد که  معادل قسط ماهیانه 570 هزار تومان می باشد. تسهیل در پرداخت این  قسط برای متقاضیان یکی از وظایف اعضای این اتحادیه است که می توان آن را با حرفه ای‌گری در زمینه تاکسیرانی میسر کرد.

به گفته وی تا پایان  سال 1394، در مجموع حدود 107 هزار دستگاه تاکسی فرسوده وجود داشت. این تعداد تاکسی فرسوده چنان طرح نوسازی تعریف نمی شد تا پایان سال 95 به 125 هزار وسیله و تا پایان سال 96 به حدود 188 هزار دستگاه تاکسی فرسوده می رسیدند. که با تعریف طرح نوسازی تاکسی ها، تاکنون حدود 50 هزار تاکسی نو تحویل متقاضیان شده است.

وی با اشاره به تعداد متقاضیان ثبت نام کننده از اول طرح تا کنون، می افزاید: از ابتدای طرح تاکنون 74 هزار و 507 متقاضی برای طرح نوسازی ثبت نام کرده اند.

طبیبی درخصوص دلایل عدم استقبال راننده ها برای جذب سهمیه نوسازی 90هزار دستگاهی می گوید: یکی از دلایل، غیراقتصادی بودن شغل تاکسیرانی در شرایط حاضر است. به همین دلیل افرادی ثبت نام می کنند که خودروهای تاکسی شان از رده خارج و تقریبا غیر فعال بوده است. یکی دیگر از موارد عدم استقبال، وجود چک برگشتی برای تاکسیران ها بود که ابتدا امکان اخذ وام از سیستم بانکی را پیدا نمی کردند با  نظارت عالیه و حمایت کارگروه محترم کاهش آلودگی هوا در دولت، مقرر گردید بانک های عامل طرح، چک برگشتی ها و معوقات مالی تاکسیرانان را نادیده بگیرند. در حال حاضر با طرح این موضوع در کار گروه، در نظر داریم این مصوبه دولت محترم را به سال 96 نیز تعمیم دهیم تا مشمول متقاضیان تاکسی های 10 ساله سال 96 نیز بشود. 

 

نوسازی یک سوم تاکسی های فرسوده تا پایان سال 95

سالیان درازی است که تاکسی ها بار مسافران پراکنده در شهرها را به دوش می‌کشند. اين وسیله نقليه با وجود داشتن ظرفيت اندك براي جابه‌جايي مسافر و عدم‌ بهره‌ گيري از زيرساخت ‌هاي لازم، همچنان براي خدمت به شهروندان در صف نخست قرار دارند.

مجری طرح نوسازی تاکسی فرسوده می گوید که اطلاعات 70 هزار نفر از متقاضیان بررسی و تایید شده است. وی به وجود بیش از 19 هزار مورد ویرایش در اطلاعات شخصی و خودرویی متقاضیان طرح اشاره می کند که توسط همکاران اتحادیه در سامانه طرح لحاظ شده است. همچنین از تعداد 57 هزار و 317 متقاضی که گواهی مراجعه به بانک را دریافت کرده اند، تعداد 43 هزار و 815 نفر در بانک ها برای اخذ وام تایید شده اند. از این میان، پرونده تسهیلات 43 هزار و 376 نفر تکمیل شده  و وام قطعی دریافت کرده اند. لازم به ذکر است که تعداد 6 هزار و 700 نفر نیز خرید نقدی داشته اند که با احتساب وام های قطعی، مجموعا می توان نوسازی  50 هزار دستگاه تاکسی را مسجل دانست.

طیبی می افزاید: تا پایان سال 95، 46 هزار و 600 خودرو تحویل شده و این آمار تا نیمه اردیبهشت 96 به 48 هزار و 500 خودرو افزایش یافته است به عبارتی از آغاز سال جدید تا این تاریخ هزار و 866 خودرو تحویل متقاضیان شده است. متوسط تحویل ماهانه خودرو در این طرح نشان می دهد که  توانایی ایران خودرو در تحویل بموقع خودرو تاکسی،  حدود 4 هزار خودرو در ماه است.

به گفته وی، تاکنون بیش از 51 درصد از تاکسی های تهران (که حدود 22 هزار دسنگاه بوده اند) نوسازی شده اند با توجه به سطح درآمد تاکسی ها در تهران، این آمار در کلانشهرهای دیگر طبیعتا پایین تر است. این آمار در سطح کلانشهرها با احتساب تهران تقریبا 40 درصد و بدون احتساب تهران 31 درصد است. در این بین شهرهای اصفهان و اهواز، در طرح نوسازی بسیار ناکارآمد عمل کرده اند.

 

منابع مالی

در زمینه طرح نوسازی تاکسی های فرسوده شهری، نهادها و سازمان هایی هم همکاری داشتند. مدیر عامل اتحادیه تاکسیرانی های شهری کشور به معرفی نهادها و سازمان‌ های مجری طرح می پردازد و در این خصوص یادآور می شود: در راس همه ارگان ‌ها، سازمان مدیریت و برنامه‌ ریزی کشور شکل دهنده و شروع کننده این طرح بود. وزارت صنعت، معدن و تجارت نهاد دیگری است که مسئولیت کنترل رعایت مشخصات فنی خودرو در سطح کلان را دارد، هم‌چنین در خصوص منابع مالی، سه بانک ‌ملت، تجارت و پارسیان  به عنوان تامین کننده اصلی منابع مالی طرح بحساب می آیند ضمن اینکه شرکت ایران خودرو نیز مسئولیت پذیرش سهم 7 درصدی از وام 23 درصدی بانک ها را بعهده گرفته تا وام متقاضیان طرح چیزی بیش از 16 درصد نشود. دولت نیز مسئولیت تامین منابع بخش اسقاط خودرو را با کمک گمرک ج.ا.ا به عهده گرفته است، ستاد مدیریت حمل و نقل و سوخت نیز نقش کلیدی داشته و سامانه نرم افزاری این ستاد به عنوان سامانه اصلی طرح مطرح بوده است. طبیبی بابت نقش راهبری سازمان شهرداری ها و دهیاری های کشور و واسپاری مجری گری این طرح مهم به ایشان از دست اندرکاران سازمان و بویژه ریاست سازمان تشکر و قدردانی نموده و تخصیص وام 30 میلیون ریالی از محل منابع داخلی این سازمان را عامل مهمی در تشویق متقاضیان برای ثبت نام در طرح نوسازی می داند. طبیبی، نقش هماهنگی و نظارت کلان کارگروه کاهش آلودگی هوی کلانشهرها به ریاست معاون اجرایی ریاست جمهوری و دبیری آقای دکتر غفاری نقش راهگشایی در رفع موانع طرح و پیشبرد بهتر آن می داند.

وی درخصوص نقش مقایسه ای بانک ها در این طرح می گوید:  سه بانک ملت، تجارت و پارسیان با این طرح همکاری می کنند. با توجه به اینکه هر سه بانک سهم یک سومی در طرح داشتند و هر بانک باید 30 هزار تاکسی را پوشش می داد، اما در مجموع بانک ملت با همکاری خوب خود 53 درصد متقاضیان را پوشش داده است. در مرحله دوم بانک تجارت با سهم 36 درصدی و در نهایت بانک پارسیان، برخلاف انتظار، با سهم ضعیف 11 درصدی در این زمینه همکاری کرده اند که دلیل این عدم توازن در تخصیص وام میان 3 بانک را در پارامترهایی چون تجربه قبلی بانک های عامل در طرح نوسازی، نگاه ملی یا بخشی داشتن بانک ها به موضوع نوسازی، و نهایتا تعداد شعب یک بانک می توان خلاصه کرد.

 

سن فرسودگی

براساس مصوبه هيأت دولت تاكسي‌ هاي پايتخت بايد پس از 10سال فعاليت از رده خارج و اسقاط شوند و وسايل نقليه نو به جاي آنها در شهر فعاليت كنند. طبیبی در این زمینه عنوان می کند: تا سال ۹۲ میانگین عمر تاکسیرانی کشور، بیش از 6 سال بوده که در سال ۹۴ این عدد به بیش از 8 سال می رسد یعنی هیچ اتفاقی برای نوسازی خودروها نمی افتد. در اواخر سال ۹۴ طرح نوسازی توسط دولت دوباره تعریف شد و به همین جهت در پایان سال ۹۵، میانگین سن ناوگان تاکسیرانی از حدود 9 سال به ۷ سال رسید و امید است با ادامه یافتن طرح نوساری این شاخص وضعیت بهتری در سال 96 پیدا کند.

طبیبی معتقد است که باید سن فرسودگی را کنار گذاشت زیرا ممکن است یک خودرو 4 ساله هم فرسوده شود. به اعتقاد وی نتیجه معاینه فنی می تواند ملاک فرسودگی بهتری برای یک خودرو باشد. با اینحال طبیبی اعتقاد دارد شغل تاکسیرانی در شرایط موجود انقدر غیراقتصادی است که علی رغم اینکه دولت حاضر به ارائه 90 هزار وام می شود، 70 هزار نفر بیشتر در طرح ثبت نام نمی کنند. بنابراین اگر عمر فرسودگی پایین تر هم بیاید، باید به عواقب نوسازی این ناوگان و عدم امکان احیای بموقع آن توجه کافی داشت و منابع مالی لازم برای اجرای این مهم را پیشاپیش برنامه ریزی نمود.  

 

نوگرایی

نوگرایی در همه کشورها با توجه به قوانین و مقررات وجود دارد و هر ایده نویی در ابتدای امر با مشکلات و موانعی روبه رو می شود که یک موضوع کاملا طبیعی و خارج از چارچوب ضعف مدیریتی است. مدیر عامل اتحادیه تاکسیرانی شهری کشور درخصوص اقدامات انجام شده در نگاه نوآورانه، به افزایش رضایت مندی تاکسیرانان و شهروندان، و ارتقای خدمات رسانی بهتر، اشاره می کند و می گوید: طرح سپاس که مخفف سامانه پیشرفته اطلاعات سفر) است یکی از طرح های موفقی است که سال گذشته آغاز به کار کرده است. در این طرح اطلاعات گردشگری به طور هوشمندانه به مسافران تاکسی ها ارائه می شود.  این سامانه نرم افزاری بر روی  تبلتی که در تاکسی قرار می گیرد نصب شده و زمانی که تاکسی از کنار نمادهای تاریخی عبور می‌کند اطلاعات مفید گردشگری به مسافرها بصورت برخط ارائه  می شود.

به گفته وی افزایش رضایت شهروندان از مهمترین اهداف ما است. به همین منظور طرح سپند را برنامه ریزی کرده ایم و با آموزش و پرورش به نتایجی رسیده ایم که امیدواریم از سال تحصیلی جدید، طرح سپند  در خصوص سرویس مدارس راه اندازی شود. سپند (سامانه پایش ناوگان دانش‌آموزی) فرآیند کاری از زمانی که رانندگان برای شروع فعالیت در طرح سرویس مدارس ثبت‌نام می ‌کنند تا زمانی که وسیله به دانش‌آموزان اختصاص پیدا کرده و ایشان را روزانه به مدرسه می ‌رساند، به شکل مکانیزه ثبت و ضبط می‌شود. در این طرح، رانندگان بر اساس شاخص های متفاوتی رتبه بندی و امتیازدهی می شوند.  به‌عنوان‌مثال راننده ‌ای که متأهل است و فرزند دارد طبیعتاً جایگاه بهتری در طرح حمل ‌و نقل دانش‌آموزان نسبت به راننده متاهل بدون فرزند دارد و این موضوع می‌تواند ما را در ساماندهی طرح حمل ‌و نقل دانش ‌آموزان یاری کند.

وی با بیان اینکه سامانه طب تاکسی نیز یکی دیگر از سامانه های مفید در تاکسیرانی است، ادامه می دهد: این سامانه برای بیماران غیر اورژانسی که از بیمارستان ها و مراکز درمانی خارج می شوند فعال است و رانندگان می توانند همراه و مراقب بهتری برای چنین مسافرانی باشند.

مجری طرح نوسازی ناوگان فرسوده با بیان اینکه رانندگان با استفاده از فناوری و برنامه های مجاز اینترنتی می توانند بیشتر کسب درآمد داشته باشند، می افزاید: در حال حاضر سه مجموعه جا به جا، هیترو و اسکورت برنامه های مجاز برای استفاده مسافرها برای تاکسی آنلاین هستند که برای سه ماه اولیه و برای آشنایی بیشتر رانندگان با این برنامه ها، به صورت رایگان برای راننده ها قابل استفاده است.

 

جابه جایی تاکسیران غیرحرفه ای است

مجری طرح نوسازی ناوگان فرسوده به فعالیت بیش از 400 هزار راننده اصلی و راننده کمکی در کشور اشاره می کند و می گوید: تعداد زیاد راننده ها به این دلیل است که برخی تاکسی ها بعضا 2 یا 3 راننده دارد. از سوی دیگر رانندگی یک شغل ثابت برای این افراد تعریف نشده است. افراد زیادی هستند که علی رغم سن و سال بالا سابقه فعالیت کمی در این زمینه دارند و دلیل آن چرخش بی مورد و سریع افراد تاکسیران است. شرایط حاضر بگونه ای تعریف شده است که سازمان های تاکسیرانی برای تامین منابع مالی گردانندگی خود، تمایل پیدا می کنند تا اصراری بر حضور طولانی مدت تاکسیرانان در عرصه تاکسیرانی نداشته باشند این موضوع مخالف حرفه ای گری است. این موضوع یکی از بزرگترین مسائل ما در پیشبرد طرح نوسازی بوده که موجب شده تقاضای زیادی برای نقل و انتقال خودرو تاکسی از سوی اعضای اتحادیه تعریف شود!

 طبیبی تاکید می نماید که نقل و انتقال خودرو تاکسی برای بانک ها نیز دردسرهایی ایجاد می کرد بنابراین در جلسات هماهنگی پیشبرد طرح تصمیم گرفته شد نقل و انتقال خودروهای تاکسی نو مشمول طرح  ممنوع  اعلام گردد.

وی در خصوص ارائه خدمات رفاهی و اجتماعی به خانواده های تاکسیرانان نیز می گوید: با توجه به بزرگ بودن جامعه تاکسیرانی در سطح کشور، استفاده از تخفیف های ویژه در زمینه های فروشگاهی، فرهنگی، ورزشی و… برای تاکسیرانان و اعضای محترم خانواده ایشان یکی از مزیت های عمده این شغل می تواند بحساب آید. این اتحادیه با این جامعه بزرگی که در اختیار دارد این پتانسیل را دارد، اما عملا در 10 سال اخیر سهم هزینه های بازرگانی در درآمد اتحادیه متاسفانه کمتر از  یک و نیم درصد بوده است یعنی از کل درآمدی که حاصل شده فقط 5/1درصد مربوط به درآمدهای بازرگانی بوده است در حالیکه سهم درآمدهای بازرگانی می بایست بالاتر از 50 درصد باشد. درحقیقت، رویه ناصحیح قبل عمدتا متکی به درامد نوسازی ناوگان بوده و به همین خاطر هر موقع نوسازی ناوگان با رکود مواجه شده است مدیریت عرصه تاکسیرانی نیز در شهرهای کشور دچار رکود شده است.

مدیر عامل اتحادیه تاکسیرانی شهری کشور ادامه می دهد: یکی از زمینه ها برای ایجاد آینده روشن تر در شغل تاکسیرانی این است که با تفاهم با خودروساز، در خط تولید مثلا 5درصد به خانواده تاکسیرانان اختصاص بدهند؛ افرادی از خانواده تاکسیرانان که رشته های مرتبط با این خط تولید را گذرانده و دارای مهارت کافی برای کار در این زمینه می باشند (مثلا تراشکاری، جوشکاری، و … بلد هستند) .

وی از عدم انتخاب مدیران شایسته برای مدیریت و نظارت بر امور تاکسیرانی در بعضی شهرها گله مند است و می گوید: استفاده از افراد غیرمتخصص نتیجه ای جز رکود در فعالیت های تاکسیرانی و تمرکز بر حواشی بجای پرداختن به اصل موضوع حرفه ای گری نخواهد داشت.  نوسازی تاکسی ها زمانی زنده و پایدار می ماند که تاکسی برای متقاضی خود، سود اقتصادی داشته باشد. بهتر شدن اوضاع اقتصادی تاکسیران باید قابل لمس باشد تا شخص با دل و جان فعالیت کند. در حال حاضر نوسازی یک هدف کلیدی به حساب می آید و گویی با نوسازی وظایف مدیران تمام و کمال انجام شده! در حالیکه اینطور نیست و باید با ارائه تسهیلات مناسب و برنامه ریزی علمی، برای این قشر زحمتکش انگیزه شغلی ایجاد کرد.

مجری طرح نوسازی ناوگان فرسوده با تاکید بر تخصص گرایی می گوید: ما دانش آموختگان حمل و نقل زیادی داریم که موقعیت کار برایشان فراهم نیست و به ناچار به رشته های غیر وابسته رجوع و فعالیت می کنند؛ از سوی دیگر مدیرانی به کار گماشته می شوند که غالبا فاقد تخصص لازم می باشند. نتیجه این امر، مشابه سازی تجربیات احیانا اشتباه از یک شهر به شهر دیگر خواهد بود. اعتقاد دارم آبادانی ایران در عرصه تاکسیرانی کار ساده ای است فقط در صورتی که بدانیم چه کار باید کنیم و لازمه دانستن، تخصص است و عشق و علاقه به کاری که داریم و مسئولیتی که به ما سپرده شده است. ایجاد سریع این آبادانی، با تکیه بر علم و دانش و استفاده از ظرفیت بخش خصوصی توانمند کشور و فراهم آوری فضای کار برای همگان، بسادگی ممکن است. مسئله را پیچیده نکنیم!