گام‌های مدرنیته با کوله‎بار سنگین سنت‌ها. سفری کوتاه به ترکمنستان

زهرا ایرانشاهی

با فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و ریزش یکباره دیوار آهنین بلوک شرق، پنجره‌های 15 کشور محصور در پشت آن به روی اقتصاد آزاد و فرهنگ غرب باز شد. این کشورهای تازه استقلال‎یافته، بی‎دریغ و گشوده‌دست برای جذب و حضور سرمایه‌گذاران خارجی آغوش گشودند تا شاید از این طریق بتوانند به محرومیت‌های انباشته ناشی از هفتاد سال جریان اقتصاد متمرکز فائق آیند. بعد از 28سال شاهد هستیم که چگونه سرمایه‌گذاران خارجی در تک تک این کشورها جا خوش کرده و توانستند به مدد پول و تکنولوژی خود، ساختارهای فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی آن‌ها را متحول کنند. به‌خصوص کشورهای حوزه قفقاز جنوبی و آسیای مرکزی نظیر جمهوری آذربایجان، ارمنستان، گرجستان، قرقیزستان، تاجیکستان، قزاقستان، ازبکستان و ترکمنستان فرصت یافتند تا در چشم‎انداز برنامه‌های توسعه پایدار، دگرگونی‎های بنیانی در زیرساخت‌های خود به‌وجود آورند و به نوعی در بازارهای تولید و مصرف جهانی ادغام شوند، اما در کنار این پوست‌اندازی و چهره‌سازی‎های تازه، می‎بینیم که همچنان رگه‌های پررنگی از خودکامگی و استبداد در کشورهای یادشده دیده می‎شود و فضای امنیتی حاکم بر جوامع آن‌ها کاملا ملموس است. گویی قرار است میراث استبداد استالینی تا آینده‌های دور در این کشورها حفظ شود. در این میان، کشور ترکمنستان نیز با چنین ساختار حکومتی با کوله‎باری سنگین از آداب و سنن کهن، چشم به مدرنیته دارد و برنامه‌ریزی‎های خود را در این دورنما تنظیم می‎کند.

متن کامل این مطلب را می توانید در شماره 350 ماهنامه صنعت حمل و نقل مطالعه بفرمائید.