مدت قرارداد (مهلت اجرای قرارداد )

منبع: کتاب سفارشات خارجی – از انتشارات ماهنامه صنعت حمل و نقل تالیف اکبر بوالحسنی

صنعت حمل و نقل آنلاین: یکی دیگر از نکات مهم که ذکر آن در قرارداد ضروری است مدت اجرای قرارداد است.

شروع مدت قرارداد از حين امضاء آن تلقی می شود و در مورد قبولی از طریق گشایش اعتبار اسنادی تاریخ ابلاغ اعتبار از طریق بانک بعنوان شروع مدت قرارداد و اعتبار تلقی می گردد مگر آنکه مطابق قرارداد شرط دیگری بکار رفته باشد. مثلا گفته شده باشد حمل کالا به مدت شش ماه پس از فعال شدن operative اعتبار. در این صورت شروع اجراء قرارداد از حین فعال شدن اعتبار خواهد بود. |

در اعتبارات اسنادی و براساس مقررات اتاق بازرگانی بین الملل نشریه ۶۰۰ دو نوع مهلت در اعتبار پیش بینی می گردد: ۱ مهلت اعتبار جهت حمل کالا ۲ مهلت اعتبار معامله اسناد.

مهلت اول حداکثر مهلتی است که فروشنده باید کالا را حمل نماید که البته حمل کالا زودتر از موعد فوق بلامانع است اما نباید زودتر از گشایش اعتا از ابلاغ اعتبار باشد. این مهلت با توافق خریدار و فروشنده قابل تمدید مشروط بر اینکه قانون کشور خریدار اجازه تمدید اعتبار را داده باشد).

مهلت دوم مهلتی است که فروشنده باید اسناد مورد درخواست خریدار تسلیم بانک نماید. بر اساس مقررات اتاق بازرگانی بین الملل این مهلت حداکثر ۲۱ روز کاری پس از حمل کالاست مگر آنکه اعتبار مدت دیگری را مقرر داشته باشد معمولا در اعتبارات اسنادی گشایش شده از ایران این مهلت حداکثر ۱۵ الی ۲۱ روز مقرر می گردد.

چنانچه فروشنده قبل از گشایش اعتبار کالا را حمل نماید و یا ۱۵ روز پس از حمل کالا اسناد را تسلیم بانک ننماید (هر چند اعتبار هنوز مهلت داشته باشد) اسناد وی بصورت وصولی توسط بانک معامله خواهد شد و نهایتا پرداخت وجه به فروشنده با اعلام موافقت خریدار صورت خواهد پذیرفت. اصطلاحا به این نوع اسناد، اسناد کهنه stale documents گفته می شود.

چنانچه در قرارداد خرید کالا مهلتی برای اجرا و تحویل کالا توسط فروشنده پیش بینی نشده باشد فرض بر تحویل فوری کالا پس از دریافت وجه قرارداد خواهد بود زیرا بنای عقلاء و عرف در پرداخت غیر مؤجل تحویل کالا نیز بصورت غیر مؤجل خواهد بود مگر آنکه با قرائن و عرف تحویل کالا مؤجل باشد و با ماهیت کالا طوری باشد که تحویل آن در فصول خاصی امکان پذیر باشد.

ماده ۳۲ کنوانسیون ملل متحد: فروشنده باید کالا را به ترتیب ذیل تحویل دهد 1- اگر مهلتی در قرارداد مشخص گردیده در همان تاریخ ۲ اگر دوره معینی در قرارداد برای تحویل مشخص شده، در هر زمان در طول آن دوره 3 – در موارد دیگر، در خلال مدت منطقی و معقول پس از انعقاد قرارداد

معمولا در قراردادها خسارت تاخیر در اجرای قرارداد پیش بینی می کرد میزان و مبلغ آن امریست توافقی. ذكر مدت قرارداد و مهلت حمل کالا دارای اهمه زیادی است زیرا بر همین اساس خریدار با خریداران ثالث قرارداد منعقد می نه عدم حمل و تحویل به موقع فروشنده موجب خساراتی به خریدار در رابطه با خریداران ثالث می گردد.

در کشور ما به دلیل تغییر سریع قوانین به روشنی معلوم نیست که تمدید اعتبارات اسنادی امکان پذیر خواهد بود یا خیر؟ در صورت تجویز قانون هزینه های تمدید اعتبار به عهده خریدار خواهد بود زیرا وی درخواست کننده و دستوردهنده تمدید از بانک می باشد، مگر خلاف این مطلب مورد توافق قرار گیرد.

تأخیر در حمل کالاهائی که برای خریدار بصورت وحدت مطلوب می باشد خسارات جبران ناپذیری را وارد می نماید. در علم حقوق در بیع بصورت وحدت مطلوب مباحثی وجود دارد که بعضی از نویسندگان قائل به فسخ قرارداد از جانب خریدار می باشند و وی را ذيحق دریافت خسارت می دانند.

به هرحال چنانچه فروشنده پس از مهلت اعتبار کالا را حمل نماید خریدار الزامی جهت قبول کالا ندارد و کالا را می تواند عودت دهد. در حال حاضر براساس مقررات بانک مرکزی چنانچه کالا پس از سررسید اعتبار حمل گردد مشمول مقررات تبدیل نرخ ارز تا شناور و ورود کالای بدون انتقال ارز خواهد بود.

با تمدید مهلت اعتبار اسنادی تعهدات و وثیقه ها نیز به تبع باید تمدید گردد) مثلا اگر اعتبار اسنادی ۴ ماه تمدید می گردد، ضمانت نامه بانکی فروشنده (در صورت وجود) و همچنین مهلت معامله اسناد به همان میزان باید تمدید گردد، همچنین مهلت پرداخت وجه کالا در اعتبارات اسنادی مدت دار به همین اندازه تمدید خواهد گردید