در سال های اخیر پدیده ریزگردها و معضل آلودگی هوا موجب شده تا عملکرد سازمان محیط زیست در حفاظت از سلامت شهروندان بیش از پیش مورد توجه و نگاه ریز بینانه مردم و رسانه ها قرار گیرد. از این رو در روزهای پایانی دوره دولت یازدهم در گفتگویی با معاون محیط زیست، سعید متصدی زرندی عملکرد این دوره از سازمان را جویا شدیم:
سعید متصدی زرندی معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت از محیط زیست در گفتگو با مانامه صنعت حمل ونقل از معضلات محیط زیستی ایران سخن گفت.
ابتدا در مورد آلودگی هوا و راهکارهایی که برای مقابله با آن به خصوص در کلانشهرها صورت گرفته است توضیح دهید.
آلودگی هوا در سال های گذشته در دوره دولت قبلی تابع برنامه ریزی انفعالی بوده است بدین معنا که وقتی حادثه ای اتفاق می افتاد و یا در زمستان که آلودگی هوا شدت می گرفت، مسوولین به ابعاد موضوع و نحوه واکنش به آن می اندیشیدند. ما در این دولت تلاش کردیم این رویکرد انفعالی را تغییر دهیم و به رویکرد فعال برسیم. رویکرد فعال یک رویکرد آتی نگر است، رویکردی است که نگاه آینده نگر به موضوعات دارد و برای مقابله با چالش ها با برنامه ریزی قبلی برخورد می کند. گاهی ممکن است این چالش ها موقت و کوتاه مدت باشد گاهی هم طولانی و با اثر بیشتر. بنابراین وقتی برنامه ای داریم می توانیم به درستی راهکار برخورد با چالش های موجود و آتی را در نظر داشته باشیم و آن را به درستی مدیریت کنیم و این روال غالب در دوره دولت یازدهم بوده است که برای تمام موضوعات امروز محیط زیست ازجمله آلودگی هوا، بحث محیط زیست و گردوغبار آن را به کار گرفته ایم. در این برنامه چالش ها تعریف و راهکارهای مقابله با آن مشخص شده است. ما برای کاهش آلودگی هوا ابتدا برنامه را در بخش انسانی محیط زیست تنظیم و تصویب کردیم و بعد بخش هایی از آن را که مربوط به دیگر وزارتخانه ها بود به مجلس شورای اسلامی بردیم و آن را به صورت مصوبه لازم الاجرا کردیم. به عنوان مثال برای آلودگی هوا مصوبه ای را با کمک دیگر نهادها تصویب کردیم که در تاریخ 10/2/93 یعنی ابتدای کار دولت به مصوبه دولت تبدیل کرده ایم. نام این مصوبه “راهکارهای کاهش آلودگی در کشور” است که نه فقط در کلانشهرها بلکه در کل کشور شامل بحث های مربوط به اصلاح سوخت، حمل و نقل، خودروها، کارخانجات، صنایع،نیروگاه ها، آموزش و شبکه های پایش به طور کلی در 9 محور و 47 فعالیت به تصویب رسید.
از جمله مهمترین اقدامات اجراشده این برنامه اصلاح سوخت پتروشیمی بود که به عنوان اولین قدم صورت گرفت. این سوخت که متاسفانه از سال 88 به عنوان بخشی از سوخت کشور مورد استفاده قرار گرفت، دارای بنزن بسیار بالایی است. بنزن ماده ای است که مردم نه آن را می بینند و نه بوی آن را استشمام می کنند،با این وجود بسیار سرطان زا است. به همین علت روزانه 10 میلیون لیتر بنزین پتروشیمی از سوخت کل کشور کم شد. در موضوع اصلاح سوخت، نخست باید بگویم که سوختی که تا قبل از سال 92 تولید می شد بسیار استاندارد پایینی داشت.ما در این دولت توانستیم تا بهمن ماه 94 سوخت کلانشهرها و حومه را به بنزین یورو 4 ارتقا دهیم. ویژگی بنزین یورو 4 این است که بنزن آن زیر 1 درصد و میزان آروماتیک های آن زیر 35 درصد است در حالیکه بنزین پتروشیمی در بهترین حالت بنزن 10 درصد دارد و برخی از موارد بنزن آن بالای 50 درصد و آروماتیک های آن نیز در بهترین حالت بیش از 72 درصد است.نه تنها این پارامترها بلکه معیارهای دیگری که در سوخت بنزین مهم هستند نیز در بنزین یورو 4 رعایت شدند.
موضوع دیگر گازوئیل بود. در شهرهای بزرگ ما به غیر از گازوئیل مصرفی شرکت واحد، گازوئیل مصرفی کلان شهرها بالای 7 هزار پی پی ام گوگرد داشت که ما موفق شدیم در سال 94 آن را به زیر 50 پی پی ام در کلانشهرها برسانیم.
از سوی دیگر خودروها از سال 84 استاندارد یورو 2 داشتند و تا سال 92 این استانداردها هیچ ارتقایی پیدا نکردند. در شهریور 93 استاندارد کل خودروهای کشور اعم از سواری و باری را به یورو 4 تبدیل کردیم، دیزلی و موتور را نیز به یورو 3 ارتقا دادیم. همچنین اصلاحاتی کلی بر روی سیستم حمل و نقل صورت گرفت و خودرو ها هم اصلاح شدند.
اقدام بخش انسانی محیط زیست در زمینه اصلاح سیستم معاینه فنی چه بوده است؟
باراه اندازی سیستم سیمفا امروزه تقلبات معاینه فنی به صفر رسیده است و برای اینکه خودروها معاینه فنی دقیق داشته باشند، حدود مجاز (انتشار آلودگی) را هم اصلاح کردیم.
ادامه این مطلب را در شماره 356 ماهنامه صنعت حمل و نقل بخوانید.