محمد اسماعیل ارجمندی

رویکردهای نابهره‌ور؛ علت اصلی دلال پروری در صنعت حمل و نقل

ادیب: هوشمندسازی باید از شعار خارج شود؛ سیاست‌گذاری غلط، صنعت را به قانون‌گریزی سوق داده است

پایگاه خبری صنعت حمل و نقل آنلاین – مهندس علی حسینی ادیب، عضو انجمن شرکت‌های حمل‌ونقل بزرگ‌مقیاس هوشمند جاده‌ای کالا و مدیرعامل شرکت بارگُلزا، در میزگرد تخصصی ماهنامه «صنعت حمل‌ونقل»، با انتقاد از فقدان نگاه حمایتی به شرکت‌های بزرگ، خواستار بازنگری در سیاست‌گذاری‌ها، هوشمندسازی واقعی و اصلاح قوانین ناکارآمد شد. او گفت: «قانون‌گذاری غلط، فعالان صنعت را نه به مسیر قانون، بلکه به سمت قانون‌گریزی سوق داده است.»

این میزگرد با حضور اعضای هیئت‌مدیره انجمن و مدیران ارشد شرکت‌های بزرگ‌مقیاس، به بررسی نقش بنگاه‌های بزرگ در بهره‌وری حمل‌ونقل و موانع ساختاری آن پرداخت.

هوشمندسازی واقعی، نه شعاری

ادیب در ابتدای سخنان خود با اشاره به نقش استراتژیک شرکت‌های بزرگ‌مقیاس در حمل کالاهای اساسی، فولاد و پتروشیمی کشور، تأکید کرد:

«هوشمندسازی نباید فقط در عنوان شرکت‌ها باشد؛ باید در فرآیندها، سیستم‌ها، تحلیل داده‌ها و مدل‌های اجرایی جاری شود.»

وی با استناد به مقاله‌ای که خود در دست نگارش دارد، چهار محور کلیدی برای هوشمندسازی را معرفی کرد:

داده‌محوری و یکپارچه‌سازی اطلاعات
الگوسازی از طریق تجربه موفق شرکت‌های بزرگ
سرمایه‌گذاری در فناوری‌های نوین مانند اینترنت اشیا و بلاک‌چین
پشتیبانی از سیاست‌های ملی مانند کاهش مصرف سوخت و آلایندگی

ادیب تأکید کرد که شرکت‌های بزرگ می‌توانند بازوی اجرایی دولت در تحقق اهداف کلان باشند، به‌شرط آن‌که فضای مناسب برای فعالیت آن‌ها فراهم شود.

مالیات و بیمه؛ قوانین قدیمی برای صنعتی مدرن

مدیرعامل بارگُلزا با انتقاد از عملکرد سازمان‌های مالیاتی و تأمین اجتماعی، گفت:

«چگونه ممکن است راننده‌ای که کارت هوشمند و سابقه بیمه دارد، دوباره مشمول پرداخت بیمه شود؟ این رفتار نه‌تنها منصفانه نیست، بلکه برخلاف رأی‌های مکرر دیوان عدالت اداری است.»

او همچنین از فشارهای مالیاتی به شرکت‌های بزرگ انتقاد کرد و گفت:

قراردادهای کلان این شرکت‌ها، بار دولت را در حمل کالا سبک کرده است.
در مقابل، دولت با تشدید فشارهای مالیاتی، مسیر رشد را برای این شرکت‌ها دشوار کرده است.

مسیر غلط در قانون‌گذاری؛ صنعت به سمت دلالی سوق داده می‌شود

ادیب در بخش مهمی از سخنان خود، به فقدان عدالت در فرآیند سیاست‌گذاری و اجرای قوانین اشاره کرد. به گفته او:

«قانون باید مردم را به سمت رعایت قانون سوق دهد، نه به دلالی. اگر کسی از مسیر قانون خارج می‌شود، مشکل از قانون یا نحوه اجرای آن است.»

او با اشاره به آموزه‌های علم جرم‌شناسی گفت: «وقوع مکرر یک تخلف، نشانه ضعف در قانون یا اجرای آن است، نه لزوماً فساد عمومی.»

سیاست‌گذاری ناهماهنگ؛ مانع مشارکت شرکت‌های بزرگ

ادیب با بیان اینکه شرکت‌های بزرگ ظرفیت بالایی برای کمک به دولت دارند، گفت:

در حال حاضر، سیاست‌گذاری‌های متناقض و بخشنامه‌های بدون پیش‌زمینه کارشناسی، نه‌تنها کمکی به صنعت نمی‌کند، بلکه مشارکت بخش خصوصی را نیز تضعیف کرده است.
«وقتی از دستگاه‌های متولی برای حضور در نشست‌ها دعوت می‌شود و پاسخ نمی‌گیرند، یعنی گفت‌وگو قطع شده و مشارکت مختل است.»

نگاه ساختارمند به توسعه؛ شرکت‌های بزرگ به‌مثابه پیشران‌های تغییر

او با اشاره به ویژگی‌های ساختاری شرکت‌های بزرگ‌مقیاس گفت:

«شرکت‌های بزرگ می‌توانند نه‌تنها الگوساز باشند، بلکه از نظر فنی و مالی نیز زیرساخت‌هایی برای کل صنعت فراهم کنند.»

به گفته او، بسیاری از فناوری‌های جدید، مانند سامانه‌های مدیریت هوشمند بار، قراردادهای دیجیتال، یا حتی پروژه‌های کاهش آلایندگی، تنها با توان شرکت‌های بزرگ قابل اجراست.

تعهد، خودنظارتی و نگاه اصلاح‌گرانه

ادیب در جمع‌بندی، رویکرد خود را «اصلاح‌گرانه» دانست و گفت:

«ما خود را جدا از دولت نمی‌دانیم. مشکلات صنعت، فقط از بیرون نیست؛ گاهی هم خود ما سهمی در آن داریم.»
«اما حل این مسائل، فقط با تعامل و گفت‌وگو ممکن است. نه با تقابل و صدور بخشنامه‌های یک‌طرفه.»

او افزود: «این میزگردها نباید فقط مصرف رسانه‌ای داشته باشد. اگر گفت‌وگویی واقعی میان تصمیم‌گیران و بازیگران صنعت شکل نگیرد، تغییر در سیاست‌ها نیز اتفاق نمی‌افتد.»