سیستم حمل و نقل و خدمات لجستیکی

صنعت حمل و نقل آنلاین: وجود یک سیستم حمل و نقل مطمئن و سریع و همچنین خدمات لجستیکی کارآمد نقش مهم و به سزایی را در فعالیت های بسیاری از سازمان ها ایفا می کند. وجود یک سیستم لجستیک چابک،  نه تنها منبع مزیت رقابتی است ، بلکه می تواند به عنوان عنصر تاثیرگذار در تعیین جایگاه سازمان در باز رقابتی شناخته شود. بنابراین ، شرکتی که در حوزه اصلی فعالیت خود متمرکز است و از منابع و تجربیات کافی در زمینه لجستیک برخوردار نیست ، وزن بالایی را در کفه ترازوی رقابتی از دست خواهد داد. ارائه دهندگان خدمات لجستیک،  شرکت هایی هستند که خدمات لجستیکی و حمل و نقل را در بخش های مختلف زنجیره تامین به عهده می گیرند . از جمله خدمات قابل ارائه توسط آن ها میتوان به خدمات حمل و نقل  ، انبارداری ، کنترل ظروف لجستیکی ، بسته بندی ، بازگشایی  ، نگهداری و تعمیرات،خدمات بازرگانی و گمرکی و … نام برد.امروزه، شرکت های لجستیک به منظور افزایش بهره وری و سیستماتیک نمودن فرآیندهای خود ، فناوری اطلاعات را در تمامی بخش های خود استفاده می کنند. هدف اصلی استفاده از فناوری اطلاعات توسط ارائه دهندگان خدمات لجستیک ، تحقق انتظارات مشتریان در زمان بهینه و کمترین هزینه ها میباشد . شرکتهای مدرن لجستیک امروزه برای پردازش و به اشتراک گذاری اطلاعات به راه حلهای پیشرفته ICT متکی هستند. دسترسی به داده ها و اطلاعات مربوط به تقاضا برای خدمات لجستیکی و فرصت های عرضه به یک عامل اصلی رقابتی تبدیل شده است. متأسفانه ، تنها بزرگترین شرکت ها می توانند از سیستم های پیشرفته برخوردار باشند.

آنچه که امروزه در بازار رقابتی مورد اهمیت قرار می‌گیرد وجود یک سیستم لجستیک پایدار و توانمند است.  در این راستا نقش یک مهندس طراح  لجستیک بسیار حساس و ارزشمند است. افزایش رقابت پذیری در بین سازمان ها، میل به پیشتازی، لزوم چابک سازی و کاهش هزینه های عملیاتی، از جمله چالش های مدیران سازمانها میباشد. همانطور که در مقالات قبلی نیز ذکر شد، امروزه بخش بزرگی از هزینه های سازمانها تولیدی و خدماتی را میتوان در لایه های زنجیره تامین آنها جستجو کرد. در این راستا، مدیران سازمانی با استفاده از روش کاتینگ و کوچک سازی تعداد حلقه ها و لایه های زنجیره تامین و در نتیجه افزایش چابکی آنها در پایش فرآیندها، اقدام به تشکیل تیم های پروژه ای کرده تا بصورت جزیره ای اقدامات اجرایی و تصمیمات لازمه را بگیرند.  یکپارچه سازی فرآیندهای لجستیکی، سیستماتیک بودن نحوه تدوین استراتژی های عملیاتی و برنامه های بالا دستی و پایین دستی، کنترل پروژه و جریان های لجستیکی، مدیریت کیفیت جامع لجستیک، مدیریت نگهداری و تعمیرات جامع لجستیک، سیستم جامع هوشمند لجستیک، مدیریت جامع منابع انسانی، مدیریت جامع ادوات و تجهیزات لجستیکی، معماری سازه های لجستیکی، معماری سیستم جامع تامین-تزریق-توزیع، مدیریت بازرگانی و قراردادهای لجستیکی، مدیریت مالی، مهندسی لجستیک معکوس، بازرسی لجستیک از جمله شاخص های کلیدی عملکرد (KPIs) در معماری و طراحی داشبورد جامع لجستیک  (Logistics Total Dashboard ) میباشد. این داشبورد جامع لجستیک تنها بعنوان یک سلول از ماتریس جامع لجستیک (Logistics Total Matrix )، نقش خود را در موفقیت ماتریس مذکور ایفا مینماید. در واقع این ماتریس از سلول های مختلفی تشکیل میگردد که هر یک بعنوان یک سلول کلیدی لجستیک ( Logistics Key Cell )  نقش و وظیفه ای خاص را برعهده دارند.  معماری و طراحی این ماتریس بر اساس شرایط، مطالعات و تشخیص تیم طراح مهندسی لجستیک انجام میگردد و از لحاظ سیستم تصمیم گیری از جمله سیستم های چابک با واکنش سریع نسبت به تغییرات  میباشد. بحث درباره جزئیات بیشتر این ماتریس مربوط به مباحث فوق پیشرفته مهندسی لجستیک میباشد که از توضیحات بیشتر راجع به آن در این مقاله خودداری میکنیم.آنچه که باید به آن توجه داشت، التزام بکارگیری و قوانین استانداردهای پیشرفته لجستیکی در جهت کنترل سخت گیرانه در طراحی داشبوردهای عملیاتی زنجیره تامین میباشد. در این راستا وجود یک سیستم بازرسی لجستیک جهت بکارگیری یا تدوین و لوکولایز کردن استانداردهای مذکور، بسیار حائز اهمیت است. بازرسان لجستیک که با تخصص یک سطح بالاتر از مهندسان معمار لجستیک هستند، پس از پایان طراحی هر یک از داشبوردها، بر اساس شاخص های اندازه گیری موفقیت آمیز داشبورد (Dashboard Success Key Indicators) و بر اساس امتیاز دهی در قالب ارزیابی شش سیگما، سطح استاندارد طراحی هر یک از این سلول ها را سنجیده و سلول ها را از لحاظ بالاترین سطح استاندارد تا سطح متوسط جهت قراردادن در پازل ماتریس جامع لجستیک و همچنین سلول های خارج از محدوده کنترل استاندارد را کاملا حذف میکنند. نکته مهم در این مرحله این است که با توجه به حساسیت بالای ماتریس جامع لجستیک، هیچ گونه خطای بیش از حد ( خارج از سطح قابلیت اطمینان) طراحی مورد قبول نیست و امکان اصلاح و تجدید نظر وجود نداشته و بایستی داشبورد جدیدی طراحی گردد.  در مورد سلول های پذیرفته شده، برگه تاییدیه بازرسی لجستیک اسکن شده و بهمراه داشبورد، جهت چیدمان در ماتریس جامع پیوست میگردد

هر سلول ( داشبورد ) ، دارای زیر داشبورد هایی میباشد که تمامی آنها به صورت رشته کروموزم هایی به یکدیگر متصل شده و از طریق کروموزم مادر ( داشبورد اصلی) به داشبورد مادر دیگر و رشته کروموزم های دیگر در ارتباط هستند. اما آنچه که در اینجا بسیار مهم است، نحوه تبادل داده و انتقال اطلاعات از طریق رگه های ارتباطی در سطح  ماتریس که همچون نرون های عصبی،  این مهم را مابین این کروموزم ها انجام میدهد. بایستی توجه داشت که ایجاد خلل در یکی از این ریز کروموزم ها که به صورت قارچی در سطح لایه های پایینی در تمامی ماتریس جامع لجستیک تکثیر می گردند و هر یک در برگیرنده اطلاعات خاص و منحصر بفردی هستند، میتواند منجر به خطای بالا در اطلاعات منتقله و در نتیجه تصمیم گیری و برنامه ریزی غیر اصولی در سطح کلان سیستم مدیریت زنجیره تامین گردد. تمامی اطلاعات منتقله از زیر کروموزم ها، به کروموزم مادر ( داشبورد مادر )  منتقل و پس از پایش اولیه به مغز ماتریس جامع لجستیک ( Total Logistics Matrix Brain  )  جهت تصمیم گیری و اتخاذ استراتژی های لازمه ارسال میگردند.البته با توجه به اینکه تبادل اطلاعات بین ریز کروموزم ها و مغز ماتریس بصورت گردشی و داده- ستاده متقابل است، بروز خطای اولیه میتواند منجر به فاجعه ای بزرگ در مراحل بعدی تصمیم گیری و تشدید خطاها گردد.

امروزه دانشمندان لجستیک، جهت کنترل و پایش صحت اطلاعات، از تکنولوژی های نوین همچون هوش مصنوعی در تولید، استخراج، تامین و توزیع اطلاعات سطح نرمال فیلتراسیون بهره می گیرند. از جمله مزایای استفاده و پیاده سازی سیستم های هوشمند لجستیک، افزایش بهره وری از طریق کاهش خطای انسانی، کاهش هزینه های نیروی انسانی، کاهش حباب سازمانی و افزایش چابکی، میل به لجستیک ناب، پایش و دسترسی سریع و بهنگام اطلاعات، افزایش قدرت و بهبود سطح ریسک در تصمیمات کلان لجستیکی میباشد. همانطور که میدانید، شبکه زنجیره تامین مشتمل بر اولین لایه تامین مواد اولیه تا آخرین لایه یعنی تحویل محصول نهایی به مصرف کننده نهایی میباشد. در این راستا کنترل عملیات حمل و نقل و مدیریت بهینه آن بسیار مهم میباشد. تبادل داده و انتقال اطلاعات وضعیت بهنگام ناوگان های حمل، تجهیزات لجستیکی، محمولات، ظروف لجستیکی، نیروی انسانی، تراکنش های مالی، اطلاعات اسنادی نقش ویژه ای را در یک سیستم تامین بهنگام ایفا می نمایند. عدم اطلاعات صحیح و یا ناقص از آخرین وضعیت موارد مذکور به راحتی میتواند توقفات پی در پی را در خطوط تولید سازمان های تولیدی ایجاد نماید. در برخی از کشورهای جهان سوم، که متاسفانه راجع به علم لجستیک آگاهی کافی و دانش لازم را ندارند، هنوز بدلایلی که در این مقاله  قابل ذکر نیست،  تاکید بر استفاده از نیروی انسانی آن هم از نوع غیرمتخصص و دارای روزمه و دانش آکادمیک کافی جهت پایش اطلاعات ناوگان های حمل و محمولات کرده و نتایج تاسف انگیزی را نیز در پی داشته، دارد و خواهد داشت. امروزه سیستم های هوشمند لجستیک بعنوان ابزار و داشبوردی اصلی در قالب ماتریس جامع لجستیک شناخته میگردد که استفاده از آن جهت افزایش بهره وری زنجیره تامین، لازم و غیر قابل اغماض است! داشبورد جامع هوشمند لجستیک از طریق ایجاد کانال های ارتباطی ( نرون های عصبی ) در تمامی کروموزم های مادر و زیر کروموزم های آنها، تمامی اطلاعات را در کمترین زمان لازمه و کمترین سطح ریسک و خطا، دریافت، پایش، ذخیره و انتقال داده و حتی به شناسایی نقاط ضعف و گپ های سیستمی میپردازد.

از جمله مزاياي اصلي بكارگيري داشبورد جامع هوشمند لجستيك ميتوان بدين موارد اشاره نمود:

1. مديريت و پايش چابك و بهنگام آخرين اطلاعات موقعيتي، سِير و سلامت ناوگان حمل، محمولات و ظروف لجستيكي
2. اطلاعات صحيح و غربال شده
3. كاهش هزينه هاي ناشي از بكارگيري نيروي انساني و كاهش حباب سازماني واتلاف زمان
4. مديريت و كنترل سطح موجودي در انبارها
5. برنامه ريزي تامين- تخصيص ادوات و تجهيزات لجستيكي و اپراتورهاي حمل در انبارها و سالن هاي توليدي
6. برنامه ريزي نگهداري و تعميرات ادوات و تجهيزات لجستيكي
7. بالانس لجستيك ( بالاترين سطح تطبيق تامين با تقاضا )
8. مديريت بهره ور انبارها و مخازن لجستيكي و كاهش هزينه هاي مربوطه
9. كاهش هزينه ها و زمان هاي انبارگرداني
10. تسريع در ارايه گزارشات به مديريت ارشد
11. تبادل اطلاعات در تمامي كرموزوم هاي لجستيكي
12. مسير يابي هوشمند