دالان های نامطمئن گذر کالا

فریبرز رئیس دانا

این درست است که فعالیت اقتصادی ترانزیت کالا بیش از هرچیز به موقعیت جغرافیایی مناسب کشور از حیث مسیرهای عبوری و دسترسی به حمل و نقل، به ویژه دریایی، نیاز دارد . از این نظر ایران موقعیتی عالی دارد . اما به جز آن دو عامل مهم دیگر وجود دارند: یکی زیرساخت های حمل و نقل کارآمد و وسایل حمل مناسب و دیگری مدیریت حرکت، گمرک و جا به جایی. همین نارسایی دردو عامل زیرساختی و مدیریتی در ایران مانع تحقق برنامه های مدعیانه و رسیدن به سهم مناسب کشور در ترانزیت جهانی کالا می شود .

اول به مسیرها اشاره کنیم که در واقع اشاره ای است به دالان ها( کریدورهای عبوری) از ایران . هر دالان ترانزیتی عبارت است از مسیری مشخص از اولین مبداء تا انتهایی ترین مقصد برای حمل زمینی و ریلی و دریایی کانتینری که خود به قطعه دالان ها بین دروازه های ورودی و خروجی معین(که معمولا مربوط به یک یا چند کشور معینمی شوند) تقسیم می شود . عبور کشنده های زمینی و ریلی و دریایی تقریباً فقط از همین مسیر انجام می شود . ورودی و خروجی اصلی ابتدایی و انتهایی (و تا حدی نیز میان راهی ) عبارتند از مراکز تولید و بنادر و باراندازهای بسیار مهم و شاخص.دالان های عبوری در سراسر جهان تعریف شده اند . برخی از آن ها، مثلا شرقی-غربی های ایالات متحده فقط در یک کشورند و برخی دیگرمثلا اروپا _ آسیا،از چندین کشور عبور می کنند . حمل و نقل کالا بین قاره ای و بین چند کشور در جایی که دریاها وجود دارند معمولاً از طریق حمل دریایی صورت می گیرد . مثلاً کم‌تر نیازی به دالان زمینی از کانادا تا جنوب آمریکای جنوبی وجود دارد (مگر دالان های ویژه کانادا ، آمریکا ، مکزیک و مربوط به پیمان نفتا) زیرا کالاها از همه این کشورها به بنادر واقع در کرانه های کشورهای مختلف اقیانوس های اطلس و آرام حمل و از آن جا رهسپار مقصدها می شوند. واما دالان های اصلی عبوری از ایران ( از میان چندین ده دالان جهانی) عبارتند از :

ادامه این مطلب را می توانید در مشاره 351 ماهنامه صنعت حمل و نقل مطالعه فرمائید.