صنعت حمل و نقل آنلاین: مسعود کرباسیان دکترای مدیریت و برنامهریزی است. بیش از ۱۲ کتاب از وی چاپ شده که مشهورترین آنها دو مجموعه کتاب در خصوص جهانی شدن است که از “استیگلیتز” و “بهاگواتی” از مشهورترین اقتصاددانان این حوزه در جهان ترجمه کرده است.
سابقه اجرایی کرباسیان هم بسیار طولانی است. وی یک مدیر تکنوکرات در ساختار جمهوری اسلامی است که سالهای سال در حوزههای مختلف به دور از التهابهای سیاسی مدیریت کرده است. وی معاون وزیر صنعت، معاون وزیر نفت، معاون وزیر بازرگانی و معاون وزیر اقتصاد بوده است. به این ترتیب میتوان گفت که شناخت دقیقی از حوزههای مختلف در اقتصاد کشور دارد. آخرین سمت کرباسیان، معاونت علی طیبنیا و ریاست گمرک کل کشور بود که توانست تحولی مهم در گمرک رقم بزند. از وی به عنوان مدیری قاطع با توانمندیهای اجرایی بالا یاد میشود. مدیری که وظیفه اصلی آن هماهنگ کردن ابعاد مختلف، متنوع و بعضا متضاد در وزارت اقتصاد خواهد بود.
معرفی کرباسیان به عنوان وزیر اقتصاد و امور دارایی دولت دوازدهم موجب شد تا نگاهی عمیق و اجمالی به امور مهم وی در گمرک جمهوری اسلامی ایران بیندازیم. نظرات این مدیر اقتصادی کشور را میتوان از چند دیدگاه بررسی کرد، به طوری که وی درباره تحولات انجام شده در گمرک میگوید: اجرایی شدن صددرصد پنجره واحد تجارت فرامرزی اولویت اول گمرک و وزارت اقتصاد خواهد بود و پنجره واحد در امور فرامرزی و دروازه مشترک مرزی فعال خواهد شد. کرباسیان تصریح میکند: اطلاعات خصوصی اشخاص نزد گمرک امانت است و افشا نخواهد شد مگر به حکم دادگاه. اصلاح ارزش در سامانه tsc با رویکرد حمایت از تولید و صادرات با کمک اتاق بازرگانی مطلوب است. وی تاکید میکند: مشکل ورود موقت عدم صدور بیمه توسط شرکتهای بیمه است و ورود تشکلها در تضمین سلامت صادرات مورد حمایت گمرک است. حمایت و مدیریت دکتر جهانگیری مشکل برخی سازمانها در عدم همکاری با پنجره واحد را در آینده نزدیک رفع خواهدکرد.
درصورت اعتماد مجلس، مجری قانون خواهم بود
از نکات جالب معرفی وزرای دولت دوازدهم به منظور اخذ رای اعتماد از مجلس شورای اسلامی، حضور وزرای اقتصادی در جمع اعضای اتاقهای بازرگانی ایران و تهران پیش از حضور وزرای پیشنهادی در بهارستان بود که مسعود کرباسیان به عنوان وزیر پیشنهادی وزارت اقتصاد و امور دارایی از این قاعده مستثنی نبود.
وزیر پیشنهادی امور اقتصادی و دارایی دولت دوازدهم، تدوین برنامههای اقتصادی را بر مبنای برنامههای بالادستی و سند چشمانداز مهم دانست و افزود: این برنامهها نیازمند اصلاح است و باید با حسن همکاری مجلس و دولت اجرایی شود. کرباسیان در نشست هماندیشی وزیر پیشنهادی امور اقتصادی و دارایی در محل اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران میافزاید: در فضای اقتصادی کشور قانون کم نداریم اما قوانین و مقررات اضافی باید حذف شوند. به گفته وی، سند چشمانداز، قانون برنامه ششم و اسناد بالادستی در کشور وجود دارد که اگر از سوی مجلس رای بیاورم، مجری قانون خواهم بود. وی با اشاره به شعار امسال که تولید و اشتغال را هدفگذاری کرده است، تصریح میکند: رشد اقتصادی 5/12درصدی و تورم تک رقمی در اقتصاد حاصل شده اما استمرار آن مهم است. وی میگوید: خرد جمعی یاریرسان ما در امر خدمترسانی خواهد بود. وزیر پیشنهادی امور اقتصادی و دارایی پس از استماع خواستههای بخش خصوصی و نمایندگان اتاقهای بازرگانی، تاکید میکند: همه این درخواستها خوب است، اما در عین حال باید به آثار آنها بیاندیشیم.
وی به عنوان نمونه به پرداخت بدهیها در قالب اوراق قرضه اشاره کرد که با نرخ تنزیل بالایی ارایه میشود و میافزاید: در این حالت پیمانکاران یا دیگر کار نمیکنند یا در قیمتها و هزینههای خود این نرخهای تنزیل را اعمال میکنند و بر این اساس قیمت اجرای طرحهای عمرانی بالا میرود.
کرباسیان تاکید میکند: “ما مسوول تامین و ایجاد زیرساختها هستیم نه رقابت با بخش خصوصی” و به عنوان نمونه به سرمایهگذاری هندیها در چابهار و گشایش 6 مرز جدید در سیستان و بلوچستان با هدف توسعه ترانزیت و صادرات اشاره کرده و تصریح میکند: باید برخی زیرساختها را تغییر داده و اصلاح کنیم تا فضای مناسب کسب و کار مهیا شود. کرباسیان همچنین هرگونه تصمیمگیری درباره مسایل مالیاتی و مالیات بر ارزش افزوده را به تحقیق بیشتر و کسب اطلاعات کافی از مشکلات منوط دانست. وی میگوید: در موضوع مبارزه با فساد نیز همگان باید در شفافسازی، تنظیم مقررات و تحقق دولت الکترونیک کمک کنند.
رییس کل گمرک جمهوری اسلامی ایران در دولت یازدهم همچنین درباره کاهش قاچاق از 25 میلیارد به 12 میلیارد دلار یادآوری میکند: بخش زیادی از قاچاق (سالیانه 9 میلیارد دلار) از طریق کولهبری، ته لنجی و کالای ملوانی و با مجوزهای قانونی وارد میشد که به پای قاچاق نوشته میشد. وی میافزاید: دولت در این زمینه با تصمیمگیری صحیح، به نفع مرزنشینان و عموم مردم عمل کرد. کرباسیان تاکید میکند در صورت کسب رای اعتماد نمایندگان مجلس شورای اسلامی، بخش عمومی در این وزارتخانه خصولتی نبوده، بلکه تعاونی یا خصوصی خواهد بود.
تشابه وزارت اقتصاد به هتل 5 ستاره
وزیر پیشنهادی وزارت اقتصادی و امور دارایی دولت دوازدهم با بیان این که نقد جدی به قانون رفع موانع تولید، کسب و کار و آییننامههای آن دارم میگوید: در صورتی که نخواهیم کاری بکنیم آنقدر آییننامه میگذاریم که آن کار انجام نشود. کرباسیان در دیدار با فعالان اقتصادی در محل اتاق بازرگانی تهران اظهار میکند: اصل 44 قانون اساسی در اقتصاد کشور بهطور کامل اجرا نشده و تنها یک محور آن که واگذاری بوده دیده شده و بهرهوری اجاره به شرط تملیک در آن مورد توجه قرار گرفته نشده است. وی میافزاید: آنهایی که واگذار شده در برخی موارد برای رد دیون واگذار شده و نباید واگذاریهایی صورت گیرد که ممکن است فعالیت غیراقتصادی داشته باشد.
کرباسیان در ادامه درباره کسب مسوولیت احتمالی در وزارت اقتصاد با بیان اینکه به هتل 5 ستاره دعوت شده است میگوید: برای رفع مشکلها همه باید تلاش کنیم تا گوشهای از کارها گرفته شود. وی میافزاید: بنده نقد جدی به قانون رفع موانع تولید، کسب و کار و آییننامههای آن دارم. زمانی که در گمرک بودم نیز این نقد را داشتهام. صادرات امری جدی برای کشور به حساب میآید. برای افزایش تقاضا در شرایط فعلی اقتصاد کشور باید به صادرات توجه بیشتری شود. وی اضافه میکند: در بحث صادرات با روسیه به رغم اینکه کانال سبز گمرکی ایجاد شد و تعرفهها کاهش یافت اما در صادرات به این کشور موفق نبودیم.
اقتصاد متعادل نیازمند پیشرفت وتوسعه اقتصادی
اما در متن برنامه کرباسیان آمده است رویکرد اقتصادی دولت دوازدهم، نگاه متوازن به اقتصاد اجتماعی و مردممحور است. به باور دولت، عدالت اجتماعی از طریق تولید ثروت بیشتر و توزیع بهینه آن حاصل میشود. باید در نظر داشت که دیگر رشد اقتصادی بر پایه تزریق و درآمدهای نفتی و اقتصاد وابسته به دولت قابل تداوم و از آن مهمتر عقلانی و منطقی نیست. بلکه رشد مستمر از راه ارتقای بهرهوری، مبارزه جدی و اصولی با فساد، ایجاد شفافیت، بهبود فضای کسب و کار و حرکت در جهت اقتصاد دانشبنیان حاصل میشود.
البته کرباسیان همچنین محور برنامههای اقتصادی خود را توانمندسازی بخش خصوصی به عنوان پیشران درونزایی اقتصاد ملی، بهبود محیط کسب و کار و تقویت رقابت پذیری، برونگرایی هوشمندان و تقویت روابط اقتصاد خارجی هدفمند، مشارکت در بهبود عدالت اجتماعی و عدالت بیننسلی، مشارکت در نهضت بهبود بهرهوری و مقابله با تضییع منابع، ایجاد شفافیت همهجانبه اقتصادی در اتاق شیشهای، تعریف و استقرار عواید مالی انضباطبخش، مشارکت در اصلاح ساختار درآمد و هزینه دولت، مشارکت در اصلاح نظام تامین آتیه و صندوقهای بازنشستگی، نقشآفرینی در حفظ و تقویت ثبات پولی، مشارکت در احیا و اصلاح نظام بانکی قرار داده است.
همچنین اهداف و جهتگیریهای کلی و همچنین اهم برنامهها و پروژههای برنامه پیشنهادی وزیر اقتصاد دولت دوازدهم در امور مالیاتی- گمرکی- صنعت بیمه- سازمان خصوصی سازی- خزانهداری- امور بانکی و شرکتهای دولتی تعامل با مجلس و امور حقوقی و قانونگذاری- امور اقتصادی و سیاستگزاری و بهبود مستمر فضای کسب و کار، سازمان سرمایهگذاری و کمکهای اقتصادی و فنی ایران- حوزه تامین مالی خارجی- سازمان حسابرسی، سازمان جمعآوری و فروش اموال تملیکی، بازرسی و رسیدگی به شکایت مردم، مرکز اطلاعات مالی و مبارزه با پولشویی، حوزه سلامت مالی، نوسازی نظام اداری و فناوری اطلاعات، دبیرخانه مناطق آزاد ارایه شده است.
البته در انتهای برنامه کرباسیان برای تصدیگری وزارت اقتصاد و امور دارایی آمده است: ایران از لبه پرتگاه خارج و در جاده پیشرفت قرار گرفته است. حرکت سریعتر در جاده پیشرفت نیازمند اعتدال در اقتصاد، تعادل در پیشرفت و عدالت، پیگیری اصول اقتصاد مقاومتی و بهرهگیری عزتمندانه از اقتصاد جهانی، توانمندسازی بخش خصوصی و علمی کردن سیاستگزاری اقتصادی، انضباط راهبردی و تداوم اصلاحات ساختاری و نهادی است.
رشد اقتصادی 8 درصد درسایه بیکاری تک رقمی
با تمام این تفاسیر بالاخره مسعود کرباسیان در جلسه رای اعتماد خود در مجلس شورای اسلامی میگوید: از مخالفان برنامه خود و به خصوص موافقان برنامه قدردانی کرده و نقد دوستان را راهگشای خود میدانم. در شرایط کنونی همه خواستار پیشرفت ایران و بهبود وضعیت رفاهی مردم هستند و این در حالی است که در چهار سال گذشته دولت موفق شد با برخورداری از اعتماد مردم و همکاری مجلس و قوه قضاییه و ارکان نظام، اقتصاد را از شرایط بحرانی خارج و در وضعیت باثباتی قرار دهد. به این معنا که رشد ۱۲ درصد، تورم تک رقمی، کنترل نقدینگی و ساماندهی بازار مالی از جمله دستاوردهای دولت است.
وزیر امور اقتصادی و دارایی میافزاید: این امر ثبات و آرامش را به اقتصاد باز گردانده و دستاورد مهمی است که باید صیانت شود، بنابراین لازم است از تلاشهای ارزشمند علی طیبنیا وزیر اقتصاد دولت یازدهم که سهم بزرگی در این راه داشته، قدردانی کنم. این در حالی است که شاغل شدن جوانان جامعه به خصوص تحصیل کردهها و افزایش قدرت تولید ملی مولفه های اصلی سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی است. وی میگوید: اعتقاد دارم سیاستهای اقتصاد مقاومتی و شعارهای رییس جمهور واکنشی بایسته به اصلیترین مشکلات اقتصاد ایران است. به این معنا که ضعف بنیه تولید رقابتپذیر و بیکاری گسترده، مشکلات اساسی و دیرینهای است که در ۴ مشخصه مهم ساختاری و تاریخی اقتصاد ایران جای دارد.
کرباسیان میافزاید: نفتی بودن اقتصاد، دولتی بودن آن و رانتی بودن و سیاستزدگی اقتصاد ایران مشکلات بزرگی است که اگر بخواهیم در جهت افزایش تولید و اشتغال گام برداریم، چارهای جز اصلاحات ساختاری برای رفع مشکلات تاریخی نداریم. البته این کاری بزرگی و خطیر است که در دولت یازدهم شروع شده و باید با شتاب بیشتر و قاطعانه ادامه یابد. وی تاکید می کند: ماموریت اصلی وزارت اقتصاد در چهار سال آینده عملیاتی ساختن سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی بوده که در برنامه ششم توسعه نیز تجلی یافته و سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی را میتوان تجلی تجربه درازمدت ایران از آسیب شناسی اقتصاد دانست، به این معنا که برنامه ششم توسعه در چارچوب آن سیاستهای بلندمدت آغاز شده و در دولت دوازدهم نیز پیگیری میشود.
رای اعتماد بالا به کرباسیان
البته صحبتهای کرباسیان در جلسه رای اعتماد خالی از ارایه برنامههای وی برای حضور در بالاترین مقام اجرایی وزارت اقتصاد و امور دارایی نبود که وی به همین برنامههای اشاره شده در جمع اعضای اتاق بازرگانی ایران و تهران اشاره کرد.
بنابراین با دفاع حجت الاسلام و المسلمین حسن روحانی ریاست جمهوری اسلامی ایران در دوره دوازدهم و دفاع و ارایه برنامه های مسعود کرباسیان به عنوان وزیر پیشنهادی اقتصاد و امور دارایی در دولت دوازدهم وی توانست با240 رای موافق،30 رای مخالف و 15 رای ممتنع، اعتماد بهارستان نشینها را به منظور در اختیار گرفتن سکان وزارت اقتصاد و امور دارایی کشور در خیابان صوراسرافیل تهران جلب کند.