منبع: کتاب سفارشات خارجی – از انتشارات ماهنامه صنعت حمل و نقل تالیف اکبر بوالحسنی
صنعت حمل و نقل آنلاین: قید «کالا» در تعریف بدان علت است که موضوع بازرسی بین المللی کالا به معنای خاص کالاست و نقطه مقابل آن خدمات و مواد اولیه ساخت کالاست که معمولا بازرسی آنها شامل و موضوع بازرسی کالا به معنای خاص نیست.
هرچند تفکیک مواد اولیه کالا از کالا به معنای تعریف، عقلانی نیست لكن مصداق بازرسی کالا، کالای ساخته شده است مگر آنکه موضوع کالا خود ماهیتا مواد اولیه باشد که در اینصورت این موارد را کالا می نامیم.
مسائلی مانند راه اندازی دستگاه، تعمیرات، آموزش و… که خدمات نامیده می شود معمولا مصداق بازرسی کالا به معنای اخص نیست.
ذکر مشخصات دقیق و ورود به جزئیات آن امر بازرسی را تسهیل نموده و ذکر قیود کلی در مورد کالا، اكتفا به ذکر خصوصیات کلی کالا گاه خریدار و یا فروشنده را دچار مشکلات و کار بازرسی را غیر مفید جلوه می دهد.
فلذا ذکر مشخصات فنی و دقیق کالا در قرارداد و یا در اعتبار امریست مهم. بدیهی است هر چه مشخصات کالا مشروح باشد امکان بازرسی دقیق را ممکن تر می گرداند و در غیر اینصورت شرکت بازرسی مجبور است به حداقل استانداردها اکتفا نماید.
ممکن است شرکت های بازرسی در صورت توصیف کلی کالا توسط خریدار و فروشنده، کاتولوگ و اطلاعات فنی کالا را با آنالیز و بروشور مربوطه را مورد ملاک قرار دهند و در صورت انطبقا مشخصات با اطلاعات فنی نسبت به صدور گواهی بازرسی اقدام نمایند.
صرف صدور گواهی بازرسی دلیل انطباق کالا با متن قرارداد نیست بلکه بانکها و خریدار باید محتوای گواهی بازرسی را مورد مطالعه قرار دهند. در عمل دیده شده است، شرکت بازرسی پس از بازرسی کالا اقدام به صدور گواهی نموده و مشخصات کالا را با توجه به بازرسی خود در گواهی درج می نماید که با موضوع قرارداد ممکن است منطبق نباشد. در این موارد شاید نتوان ایرادی را به مؤسسه بازرسی وارد نمود. زیرا وی مطابق درخواست کالا را مورد بازرسی قرار داده و نسبت به صدور گواهی بازرسی در مورد کالای مورد حمل اقدام نموده است. این وظیفه بانک است که گواهی بازرسی را مورد بررسی قرار دهد و چنانچه محتویات آن با مندرجات اعتبار منطبق نیست از پرداخت وجه به ذینفع بدلیل منا خودداری نماید. اما در روشهای پرداخت بوسیله برات، حواله و یا بدون انتقال ارن و در روشهای غیر متمرکز بانکی این خریدار است که باید دقت کافی را مبذول دارد.
اما در عمل و متأسفانه خریدار زمانی مطلع این موارد و مشکلات می گردد که وجه کالا را به فروشنده پرداخت نموده است. منصفانه اینگونه به نظر می رسد که مؤسسات بازرسی از صدور چنین گواهی هائی خودداری نمایند و در صورت وجود مغایرت اقدام به صدور گواهی ننمایند. آنچه بیشتر مورد انتظار خریدار است اطمینان از مطابقت کالا با موضوع قرارداد است.
مؤسسات معتبر بینالمللی بازرسی کالا
بازرسی کالا به معنای اخص توسط مؤسسات معتبر بین المللی انجام می پذیرد و معمولا این مؤسسات غیر از خریدار و یا فروشنده می باشد به همین جهت این مؤسسات به اشخاص ثالث در بازرسی بین الملل معروفند.
این موسسات بنا به عرف و تجربه در تجارت بین الملل مطرح و ادامه فعالیت داده اند و حسب سوابق و عملکرد خود در تجارت خارجی مطرح می گردند. مرجع خاصی در احصاء این مؤسسات وجود ندارد مگر آنکه مقررات دولتی لیست مؤسسات را احصاء نماید و معمولا انتخاب بازرس در تجارت خارجی آمریست توافقی بین خریدار و فروشنده. از نظر بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران جهت اعتبارات اسنادی وارداتی مؤسسات بازرسی بین المللی احصاء و در این مورد لیستی صادر و در اختیار بانکها قرار گرفته است. خریداران ایرانی در صورت تصریح در امر بازرسی باید از طریق یکی از مؤسسات فوق اقدام به گواهی کالا نمایند در غیر اینصورت گواهی مربوطه معتبر نخواهد بود.
بعنوان نمونه مؤسسات ذیل در لیست مذکور مندرج است:|
…9- IEI -N.K.K.K -IEI – Germany Scher LLoyd -LLOYDS -SGS
بازرسیهای صادره توسط مؤسسات رسمی دولت ها مشمول بازرسی به معنای اخص نیست.