تصادفات ساختگی عامل اصلی احتیاط

صنعت حمل و نقل آنلاین: صنعت بیمه درکشورما همواره درتب وتاب بوده است.چه قبل ازانقلاب چه بعدازانقلاب. اساسا بیمه، پدیده ای ازجنس ریسک است،اما این پدیده امروزه درکشورهای پیشرفته وحتی درحال توسعه به درستی جاافتاده است وپوشش بیمه ای دراین جوامع درسطوح مختلف اجتماعی ،اقتصادی وخدماتی چترگسترانده است. واکاوی روندتحولات این صنعت درکشورما نشان می دهدکه درسال های قبل ازانقلاب می رفت که بیمه، هویتی همه جانبه دربین اقشار مختلف جامعه پیداکند و درعرصه های داخلی وبین المللی حرفی برای گفتن داشته باشد.اما باوقوع انقلاب، کل ساختاراقتصادی ومالی وخدماتی کشوردرهم پیچید و نظام بخش خصوصی هویتی کدر و مبهم یافت. مصادره بانک ها، بیمه ها، کارخانجات ودیگرتاسیسات اقتصادی وتولیدی وخدماتی که عمدتا دردست بخش خصوصی بود با جایگزین شدن مراکزتهیه وتوزیع دولتی، شرایطی بوجودآمدکه تنهاازاین بخش یک شیربی یال دم واشکم باقی ماندو باآغازجنگ وپدیدآمدن شرایط جنگی عملابخش خصوصی ازگردونه تاثیرگذاری دراقتصاد وتولیدبه حاشیه رانده شد.

      درچنین حال وهوائی که سال ها طول کشید، چهارنفرازاستخوان خردکردهای بیمه مرکزی وبیمه ایران، یعنی محمودضرابی، بهزادایثاری،سید محمد مهدی علوی وهادی دستباز پیدا شدند وبادل به دریا زدن، به فکرتاسیس یک شرکت بیمه خصوصی افتادندتا ازاین طریق نقطه شروع حضوردوباره این بخش دراقتصادکلان جامعه تولیدی وخدماتی باشند. این چهار نفردر سال 1367دردل یک نظام بسته ونفس گیر بروکراتیک ودرعین حال ضد بخش خصوصی، کار را پی گرفتندو نامه­ای با جزئیات و توجیهات لازم  تهیه و به وزارت دارایی و وزارت بازرگانی ارائه دادند. هم زمان از انجمن مدیران واتاق بازرگانی هم خواستندتا نمایندگان خودرا برای شکل گیری کارشناسی وحرفه ای این شرکت معرفی کنندکه دکتر عقیلی (که هم­اکنون رئیس بانک خاورمیانه است) ازطرف انجمن مدیران و سید حسین سلیمی ازطرف اتاق بازرگانی معرفی شدند. این گروه بعدازنزدیک به پانزده سال دوندگی موفق شدند درسال 1380 با ابلاغ قانون مناطق آزاد، شرکت بیمه حافظ را به مدیرعاملی بهزاد ایثاری شکل دهند. یک سال بعد که اجازه تاسیس بیمه­های خصوصی در داخل کشور صادر شد، باز همین چهار کارشناس بیمه در سال 1381 از بیمه مرکزی درخواست تاسیس شرکت بیمه خصوصی را ارائه دادندوبه این ترتیب بنیان بیمه کارآفرین با مشارکت تعدادی از شرکت­های ساختمانی، تاسیساتی و خدماتی گذاشته شد و اولین شرکت بیمه بخش خصوصی پابه عرصه فعالیت های بیمه ای نهاد. ازآنجا که درآن زمان بازار تشنه حضور بخش خصوصی بود، درکمتراز دو ساعت سهام بیمه کارآفرین فروش رفت.برای آگاهی ازچندوچون فعالیت های بیمه ای ونیزآگاهی ازجایگاه صنعت بیمه دراقتصادکشورپای صحبت های محمودضرابی مدیرعامل بیمه کارآفرین نشستیم و بادیدگاه های او در زمینه مسائل مختلف بیمه ای آشنا شدیم که درزیرمی خوانید:

بیمه کارآفرین چه قلمروهایی از فعالیت­های تولیدی، خدماتی و اشخاص را پوشش می­دهد؟

بر اساس مجوزوضوابط  بیمه مرکزی ،شرکت­های بیمه اجازه فعالیت در همه رشته­ها رادارد. بر این اساس با شناختی که از افراد کاردان بیمه داشتیم تعدادی ازآنان را جذب بیمه کارآفرین کردیم. آقایان  ایثاری و دستباز که از اساتید  صاحب نام بیمه ای هستند، به عنوان اعضا هیات مدیره منصوب شدند. هر چند کار بسیار سختی بود، اما برای جلب رضایت و اعتماد مردم با حضور کارشناسان و رفتار حرفه­ای همکاران، توانستیم بیمه کارآفرین را به بازار معرفی کنیم و بعد از یک سال به صورت ابتکاری بیمه­های سرمایه­گذاری عمر را که در برخی کشورهای دنیا رایج بود و فقدان این پوشش در ایران بسیار محسوس بود، به بازار ارائه دادیم. برای انجام این کار از آقای خلیلی­فرد از کارشناسان بیمه که در این زمینه کار کرده بود و خارج از کشور به سر می­برد دعوت کردیم و ایشان بیمه­نامه عمر و سرمایه­گذاری را طراحی،  بومی و قابل فروش کرد. چیزی که هم­اکنون برند شرکت ماست  و 50 درصد از فعالیت­های ما بیمه­های عمر و سرمایه­گذاری است و برای فعالیت در این نوع بیمه نیز با توجه به جدید بودن آن 8 تا 9  ماه طول کشید تا موافقت بیمه مرکزی را گرفتیم که دو سال در انحصار بیمه کارافرین بود و پس از آن شرکت­های دیگر با تغییرانی مانند بیمه عمر و آتیه و بیمه­های مختلف در این نوع بیمه فعالیت کردند، ضمن اینکه دوست نداشتیم رقیب داشته باشیم .از  طرفی فعالیت دیگر شرکت­ها در این نوع بیمه برای ترویج این نوع بیمه مثبت و اثرگذار بود. در حال حاضر  نیز بیمه کارآفرین را  با بیمه­های عمر و سرمایه گذاری می­شناسند و  بالغ بر 650.000 هزار بیمه نامه معتبر دارد و ده ها جایزه از کشورهای اروپایی گرفته است و  تنها شرکتی است که از وزارت دارایی نشان برترین فروشنده بیمه های عمر و سرمایه گذاری را دریافت کرده است.

آیا بیمه کارآفرین درقلمرو حمل و نقل وصنایع وخدمات وابسته به آن هم ورودپیداکرده است؟

ما در رشته­های حمل و نقل فعالیت داریم، اما فعالیت ما در این بخش­ها محدود است. مثلا شرکت­های حمل و نقل هوایی از قدیم با بیمه ایران که دولتی است کار کرده­اند و هواپیمایی جمهوری اسلامی رغبتی به شرکت­های بیمه­ای بخش خصوصی ندارد. هر چند در دوره­ای، این رغبت دیده شد و شرکت­هایی به بیمه کارآفرین مراجعه کردند، اما به دلیل بدهی­های بزرگی که داشتند مخالفت کردیم. در مورد حمل و نقل دریایی، بیمه­های بارج، و لنج وجود دارد که البته بیمه لنج ها طراحی و ابتکار خود من است، زمانی که در بیمه ایران بودم اوایل ازاین بیمه استقبالی نمی­شد تا زمانی که حادثه­های زیاد عمدی و سهوی به وجود آمد و این نوع بیمه شناخته شد. از طرفی شرکت­های کشتیرانی جمهوری اسلامی سراغ بیمه خصوصی نمی­روند اما با این وجوداین، در بیمه کارآفرین انواع بیمه های باربری صادراتی، وارداتی و مسئولیت حمل از طریق نمایندگان به بازار ارائه می شود. از طرفی در حالی که سایر بانک­ها، مشتریان خود را مجبور به استفاده از بیمه های زیرمجموعه خود می­کنند ما با بانک کارافرین دو شرکت مستقل هستیم و درکار هم دخالت نمی­کنیم و بهره زیادی از این مشارکت نمی­بریم.

در زمینه بیمه های اتکایی، بیمه کارآفرین با کدام شرکت های بیمه ­ای داخلی و بین المللی همکاری دارد؟

یک نوع پوشش اتکایی تحت عنوان بیمه اتکایی اجباری داریم که بیمه مرکزی آن را به تمامی شرکت ها ارائه داده است که قبلا50 درصد از بیمه های اشخاص  و 25 درصد از بیمه­های اموال تحت این پوشش قرار داشت، اما بیمه مرکزی سهم خود را بر اساس سیاست هایی که در جهت آزادسازی سهم خود دارد، کمتر  کرده و در حال حاضر  25 درصد بیمه اشخاص و 13 درصد از بیمه های اموال نزد بیمه مرکزی پوشش اتکایی اجباری دارند. درباره صندوق اتکایی نیز باید بگویم از زمانی که تحریم­ها و تجربه جنگ شروع شد حق بیمه بیمه­های اتکایی، کشتی­ها و هواپیماها فوق­العاده افزایش پیدا کرد، درست است که جنگ بود اما حق بیمه­ها ناروا بود،  همان موقع در  بیمه ایران با مشارکت بیمه مرکزی در سال 1361 طرح صندوق اتکایی داخلی را درست کردیم و نرخ را یک دهم نرخ حق بیمه بیمه­های بین­المللی در نظر گرفتیم. بنابراین بیمه ایران با پیشتیبانی این صندوق، بیمه­نامه صادر و دولت نیز صندوق را حمایت کرد و مبلغ بالایی به عنوان ضمانت برای جبران ضرر احتمالی اختصاص داد که نه تنها ضرری ایجاد نشد بلکه حق بیمه نیز ماند و کشتی­ها به اعتبار این بیمه­نامه­ها بیمه شدند و تردد کردند.در آن زمان مشکلی به نام تحریم وجود نداشت بیمه­گرای اتکایی هم همان را با حمایت بیمه ایران پوشش  دادند و بعدها قرارداد با شرکت­های خارجی ادامه داشت و این مساله به فعالان صنعت بیمه جسارت و اعتماد به نفس داد و جنگ هم تمام شد و خسارت­ها پرداخت شد.

در حال حاضر قرارداد بیمه های اتکایی شرکت بیمه کارآفرین با کدام شرکت ها است؟

شرکت­های بیمه در سال های پیش با شرکت­های مختلف اتکایی قرارداد همکاری داشتند. بیشترین قرارداد را با مونیخ­ری، سوئیس­ری و آلیانز داشتند اما پس از تحریم تعدادی از شرکت های بیمه اتکایی از کشور رفتند  و بیمه­گرهای بیمه­های اتکایی آسیایی، عربی و افریقایی وارد معامله شدند، اما چون رده­بندی قابل قبولی نداشتند شرکت­های بیمه رغبتی نشان ندادند و شرکت­های بیمه مسائل خود را با بیمه مرکزی حل کردند. ما با تعداد زیادی از شرکت­های بیمه قطع رابطه کردیم اما 10 درصد قرارداد اتکایی را نگه داشتیم، به این دلیل که تحریم­ها بالاخره تمام می­شود و اینکه باید قرارداد اتکایی همچنان برای بیمه­گذاران داخلی و خارجی  وجود داشته باشد. بعد از تحریم، شرکتی مانند مونیخ­ری اولین شرکتی بود که برای عقد قرارداد با وجود پرتفوی بالای شرکت ما برای سرمایه­گذاری وارد معامله شد و علاوه بر مونیخ­ری، پارتنرری و آلیانز تمایل زیادی برای عقد قرارداد و مشارکت با ما داشت و  بعد از تحریم نیز شرکت پارتنرری و اسکور هم  برای عقد قرارداد به شرکت ما مراجعه کردند اما با توجه به شرایطی که اعلام کرده بودند با شرایط راهبر  قرارداد ما همخوانی نداشت،  تصمیم بر این شد که با شعبه­­های دیگری از کارگزاران اتکایی اروپایی قرارداد داشته باشیم، مانند شرکت ناسکو و… که بتوانیم با توجه به مشکلات انتقال پول، تراکنش های مالی داشته باشیم. بر این اساس ما همچنان قرارداد با شرکت­های خارجی را حفظ کردیم نه در زمینه عمر و سرمایه­گذاری  بلکه در زمینه بیمه های غیر باربری  و باربری و به راهبری بیمه مرکزی علاوه بر این از ظرفیت ویژه تحریم  و بیمه ایران، ملت، پاسارگارد و شرکت بیمه اتکایی ایرانیان نیز بهره می­بریم.

     امروزه صنعت بیمه در کشورهای پیشرفته به ویژه کشورهای صنعتی حامل پیام آرامش و احساس امنیت در آینده است. در حالی که در کشور ما این پیام به درستی تبیین نشده است و عموم مردم از نقش بایسته بیمه در آینده خود آگاه نیستند، به همین دلیل غیر از بیمه های اجباری نظیر بیمه شخص ثالث و یا تامین اجتماعی و صندوق های بازنشستگی، در سایر موارد که بیمه اختیاری است چندان روی خوش نشان نمی دهند. مثل بیمه عمر، بیمه آتش سوزی، بیمه بدنه اتومبیل و غیره. علت را در چه می­دانید؟

ما سال 1379 یک تحقیق میدانی برای بررسی میزان شناخت مردم از بیمه انجام دادیم که نتیجه تحقیق این بود که شناخت مردم از بیمه در جامعه صفر است . در این تحقیق میدانی مشخص شد که یک مغازه­دار با میلیاردها تومان سرمایه بیمه را نمی­شناسد. از طرفی یک سری از اعتقادات  در جامعه داریم که بر تمایل حرید بیمه نامه اثر می­گذارد. این اعتقادات را نمی­توان از مردم گرفت و اصراری هم نیست گرفته شود، اما چون توام با علم نیست، توجیه مناسبی برای عدم استفاده از خدمات بیمه نیست.  بر این اساس نهادینه کردن فرهنگ بیمه جدای از بحث اعتقاد، یک بحث فرهنگی نیز هست. فرهنگ بیمه در ایران نهادینه نشده .دوستانی دارم که منزل خود را در خارج از کشور بیمه کرده­اند، اما ماشین خود را در ایران نه. چرا؟ چون در ایران اجباری برای بیمه کردن وجود ندارد و در حال حاضر هم تعدادی از کارخانجات در ایران محصولات خود را بیمه می­کنند صرفا به دلیل اینکه حسابرس از آنها می­خواهد. واقعیت این است که نهادینه کردن فرهنگ بیمه کاربلدی و تبلیغات می­خواهد و باید عوامل فرهنگی تبلیغاتی ایجاد کنیم. ما مدیر بیمه داریم که خانه­اش را بیمه نکرده، به این دلیل که 5 سال حق بیمه پرداخت کرده و اتفاقی برای خانه­اش نیفتاده است!

     یکی از دلایل نارضایتی­ مردم از شرکت های بیمه مشکلات نفس­گیر دریافت خسارت است که به گفته آنان شرکت های بیمه با تنظیم قراردادهای یک‌طرفه و اغلب قابل تفسیر به نفع خود از پرداخت خسارات طفره می­روند. شرکت بیمه کارآفرین در این زمینه چگونه برخورد می­کند؟

از دیدگاه شخص من با 46 سال سابقه در صنعت بیمه به صراحت می­گویم که اینطور نیست نه به خاطر جایگاهی که در صنعت بیمه داشته ام بلکه این سوالی است که در تمام این سال­ها برای مردم به وفور پیش می­آید. اصولا شرکت­های خدماتی به چند بخش تقسیم می­شوند: بانک، بیمه  و سایر شرکت­ها. مشتری که به بانک مراجعه می­کند باید وثیقه بگذارد. بیشترین مراجعه­کننده به بیمه­ها، بیمه شخص ثالث و بیمه بدنه است. وقتی شخصی تصادف می­کند از  همان اوایل که گزارش پلیس می­آید ناراضی است. این در حالی است که پرداخت خسارت مستلزم ضوابطی است. اینکه  باید بیمه­نامه و یا در شرایطی گزارش پلیس داشته باشد و یا عکس از ماشین اش گرفته باشند و همه این ها موجب نارضایتی شخص حادثه­دیده می­شود.واقعیت این است که حادثه تلخ است و چون خسارت می­بینند ناراضی هستند و این عدم رضایت به حق هم است. یا یکی ازمواردی که متاسفانه روز به روز شدت بیشتری هم پیدا می­کند، خسارت های تقلبی دیه  است که به دلیل بالا بودن دیه که باید بالا باشد؛ خسارت­های ساختگی زیادروی می دهد ووجودیک سری باندها دراین زمینه موجب شده است که شرکت­ های بیمه سخت­گیری کنند. از طرفی  حق بیمه متناسب با خسارت ها نیست و خسارت­های تقلبی زیادی به ویژه در رشته اتومبیل، بدنه و درمان  با نسخه­ها و سندهای جعلی وجود دارد.

  سهامداران شرکت بیمه کارآفرین چه اشخاص یا سازمان های دولتی یا خصوصی هستند؟ درصد سهام این شرکت به دولت و یا شرکت های شبه­دولتی چقدر است؟

واقعیت این است که سهامداران اصلی و سرمایه­های ما نیروی انسانی هستند؛ با شناختی که از نیروها و کارشناسان در صنعت بیمه داشتیم این نیروها را جذب کردیم و آموزش دادیم و این مهمترین سرمایه است.  از زمان تاسیس شرکت بیمه اعتقادم بر این بود که شرکت بیمه، پیش از آنکه نیازمند سرمایه باشد نیازمند  نیروی انسانی متخصص است. بر این اساس با این که حداقل سرمایه 14 میلیارد تومان بود، به سهامداران پیشنهاد دادم 7 میلیارد تومان بدهند چرا که اعتقادم این بود که با نیروی انسانی می­توانیم موفق شویم که موفق هم شدیم و هم­اکنون سرمایه شرکت 175 میلیارد تومان است. اما هیچ سازمان و نهاد دولتی سهامدار ما نیست بانک کارآفرین هم 20 درصد سرمایه دارد و  بقیه سهامداران به صورت کامل از بخش خصوصی هستند و نهادها  و بخش دولتی اصلا سهامداران ما نیستند.

در شرایطی که آمریکا تحریم های یک‌جانبه خود را دوباره اعمال کرده است، آینده صنعت بیمه کشور  به خصوص در زمینه بیمه کشتی و کالاهای وارداتی را چگونه پیش­بینی می­کنید؟

این سوال را از کسی می­پرسید که خیلی آدم امیدواری است. من خیلی امیدوارم و به هر اتفاقی با دید مثبت می­نگرم. ما کشوری ثروتمند، توانمند و با نیروهای تحصیلکرده فراوان هستیم که به قدرت خود اعتقاد و اطمینان داریم. معدن، نفت، گاز، توانایی و نیروی عقل و استدلال داریم، اما بلد نیستیم این نیروها را چطور به کار ببریم و من معتقدم که صنعت بیمه همچنان که چند سال از  تحریم­های سخت گذشت این نیز می­گذرد  و مسائل این صنعت حل می­شود. همان­طور که در زمان جنگ مساله کشتی­ها و خلیج فارس حل شد، الان هم حل می­شود.

                       می توانیدآماری از میزان فروش بیمه­نامه­ها در بیمه کارافرین ارائه دهید؟

در سال گذشته فروش بیمه­نامه­ها با توجه به سیاست­های کلان شرکت  مبنی بر مدیریت ریسک و اصلاح پرتفوی صورت پذیرفت تا بر اساس برنامه­ریزی میان­مدت تا پایان سال 1398 به ترکیب بهینه پرتفوی از منظر تولید حق بیمه و خسارت پرداختی دست یابیم. در این سال نیز چون سال­های گذشته بیمه­نامه­های عمر و سرمایه­گذاری، سهم اعظم پرتفوی شرکت بیمه کارآفرین را به خود اختصاص داد و بیشتر از 53 درصد از حق بیمه تولیدی شرکت متعلق به این رشته بوده است. در سال 1396 نیز شرکت توانست آیین­نامه 68 شورای عالی بیمه را در رابطه با بیمه­نامه­های عمر و سرمایه­گذاری عملیاتی کند. با توجه به سیاست­های شرکت مبنی بر بهینه­سازی پرتفوی شرکت، تولید رشته ثالث 3 درصد کاهش داشته و 18 درصد از کل پرتفوی را به خود اختصاص داده است. کاهش در تولید رشته ثالث سبب افزایش نسبت خسارت در این رشته شده است اما با توجه به برنامه­ریزی های انجام شده در زمینه توسعه کیفی رشته ثالث و انعقاد قراردادهای گروهی هم چون وزارت نیرو و مشارکت در بیمه­نامه­های مشترک انرژی و نظارت پویا بر عملکرد شعب و نمایندگان در سال­های آتی علاوه  بر رشد کمی پرتفوی، شاهد رشد کیفی نیز خواهیم بود.

      در سال جاری پیش بینی شما ازنظردریافت حق بیمه وپرداخت خسارت­ چگونه خواهدبود

در 4 ماهه ابتدایی سال جاری شاهد 23 درصد رشد در تولید حق بیمه و کاهش 21 درصدی خسارت­های پرداختی بوده­ایم. در گروه بیمه­ای باربری 58 درصد رشد حق بیمه تولیدی و 53 درصد کاهش خسارت،  در بخش اتومبیل 14 درصد رشد حق بیمه تولیدی  و 10 درصد کاهش خسارت، بخش آتش­سوزی 9 درصد رشد و 36 درصد کاهش خسارت، بیمه مسئولیت 16 درصد رشد و 22 درصد کاهش خسارت و نیز در گروه بیمه­ای انرژی و مخصوص و مهندسی 26 درصد رشد حق بیمه و 75 درصد کاهش خسارت داشته­ایم واین درصدها تا پایان سال جاری نیز قابل پیش بینی است.