بیمه باربری کلوز A / اصل جبران خسارت

منبع: کتاب سفارشات خارجی – از انتشارات ماهنامه صنعت حمل و نقل تالیف اکبر بوالحسنی

صنعت حمل و نقل آنلاین: این نوع بیمه‌نامه شکل تکامل‌یافته و کامل‌تر کلوز B می‌باشد و تمام خساراتی را که به دلائلی ممکن است به کالا در حین حمل و نقل وارد شود (اعم از کلی و جزئی) بدون کسر فرانشیز پرداخت و پوشش می نماید. مگر در موارد ذیل:

١- خسارات ناشی از تأخیر چه در مبدأ حمل و چه در بین راه مشمول نمی گردد.

۲- عيوب ذاتی کالا که ناشی از ماهیت خود کالا باشد نه از ناحیه باربری مشمول نمی باشد.

۳- خسارات وارده به بسته بندی و علامات کالا و برچسب علیرغم نام تمام خطر بیمه فوق مشمول خطرات فوق نمی باشد بیمه تمام خطر در موارد نادر و استثنائی که کالا از حساسیت برخوردار است استعمال می گردد.

رایجترین نوع بیمه نامه در تجارت بین الملل بیمه نامه کلوز B می باشد.

۴- اصول حاکم بر بیمه حمل و نقل

 اصل جبران خسارت

ریشه اصلی و انگیزه اصلی از تأسیس بیمه حمل و نقل، جبران خسارات وارده به بیمه گذار می باشد و براساس اصل فوق شرکتهای بیمه متعهد به جبران خسارت می گردند. بنابراین در مقام تفسیر و تحلیل مسائل بیمه حمل و نقل تحلیل و تفسیری می باید مقدم گردد که نهایتا مبتنی بر اصل جبران خسارت باشد و هر تحلیلی که منجر به نفی اصل فوق گردد مطرود است (مگر در موارد و استثنائاتی که در من بیمه نامه مندرج گردیده است).

آنچه در عمل موجب گرایش بیمه‌گذاران در تجارت بین‌الملل به صنعت گردیده است و بعنوان یک تاسیس جایگاه خود را در تجارت بین الملل باز نمود است این است که ثابت گردیده است که بیمه نمودن کالا در نهایت به صرف. صلاح صاحب کالاست و اگر چه ممکن است در عمل کالا خسارتی نبیند لیکن ای احتمال ضعیف نیز داده شود، با توجه به هزینه مرقوم به صرفه، در مقابل خطراز بین رفتن سرمایه و یا خسارات اقدامی عقلائی تلقی می گردد. و عملکرد شرکتهای بیمه کمابیش در جبران خسارات وارده موجب افزایش گرایش عمومی تجار به صنعت بیمه گردیده است، بنابراین اقداماتی که موجب خدشه به اصل فوق است باید مورد پرهیز بیمه گران باشد. |

۴ – ۲- اصل خطر در مورد مبانی مسئولیت از قدیم الایام عمدتا نظریه «تقصیر» مورد توجه بوده است.

بدین معنی که در جبران خسارت باید به نحوی تقصیر و تعدی و تفریط متعهد اثبات گردد و مبانی جبران خسارت متعهد همواره بر اصل تقصیر استوار بوده است. لكن از قرن هجدهم میلادی به بعد با توجه به گسترش زندگی اجتماعی و توسعه تجارت بین الملل اصل دیگری مورد توجه قرار گرفت و آن اصل «خطر» می باشد.

اصل خطر مبتنی بر این تئوری است که خسارات وارده در هر حال از سوی متعهد باید جبران گردد و لزومی به اثبات تقصیر و یا تعدی و تفریط نیست، بلکه به محض ایجاد خطر و ایجاد خسارت متعهد باید نسبت به جبران خسارت وارده اقدام نماید. (مشروط بر آنکه خسارت ناشی از اقدامات عمدی بیمه گذار نباشد)

بیمه از قراردادهائی است که مبتنی بر اصل خطر است و البته توجه به تئوری تقصیر نیز دارد. و به محض ورود خسارت به صاحب کالا شرکت بیمه گر متعهد به جبران خسارت است. و در این رابطه هیچ یک از طرفین به دنبال اثبات تقصیر و تعدی و تفریط نمی‌گردند. گرچه در مواردی از شروط بیمه باربری اقدامات خلا بیمه گذار می تواند رافع مسئولیت شرکت‌های بیمه گر باشد، اما به هر حال زمان برود خسارت بیمه گذار بدنبال اثبات عدم تقصیر و یا تقصير مؤسسه حمل و نقل و یا فروشنده نمی رود و شرکتهای بیمه نیز به دنبال اثبات تقصير مؤسسه حمل و نقل و فروشنده و یا خریدار نمی روند. بلکه اصل را بر مقوله خطر قرار داده و نسبت به جبران خسارت اقدام خواهند نمود.

اصل نیابت

بیمه باربری مبتنی بر اصل نیابت یا جانشینی است. بدین معنی که در صورت تأمین خسارت بیمه گذاری شرکت بیمه حق دارد به نیابت و جانشینی از وی علیه متصدی حمل و نقل و یا فروشنده و یا در صورت لزوم علیه شرکت بازرسی کننده اقدام حقوقی نماید. و همچنین از نتایج دیگر این اصل در حوادث نجات کشتی و کالا و یا خسارات مشترک به نیابت از صاحبان کالا وارد مسئله شود و با استفاده جانشینی نسبت به تأمین و پوشش هزینه و خسارات بیمه گذاران اقدام خواهند نمود، هیچ کس حق ندارد به استناد عدم طرفیت با شرکت بیمه از همکاری با وی امتناع ورزد. زیرا صدور بیمه نامه در واقع قراردادی است که به موجب آن شرکت بیمه حق دارد جهت تأمین منافع صاحب کالا اقدامات قانونی را مبذول نماید. همچنین در هنگام رجوع شرکت بیمه به مؤسسات حمل و نقل جهت ارائه مدارک لازم، مؤسسات فوق باید همکاری لازم را مبذول نمایند. بدیهی است معنای این اصل آن نیست که شرکت بیمه می تواند مبالغ جبران نموده برای بیمه گذار را از همه طرفهای ذیربط مطالبه نماید. بلکه مطابق اصل تضامن حق رجوع به همه طرفهای ذیربط را فقط سقف خسارات پرداختی دارد و چنانچه از یکی از طرفها خسارات را دریافت نمود حق مراجعه به هیچیک از طرفهای دیگر را ندارد. ممکن است شرکت بیمه بصورت جزء تا سرجمع خسارات پوشش داده به همه طرفهای ذیربط مراجعه نماید.

اصل عدم سودرسانی

یکی دیگر از اصولی که مبنای بیمه نامه باربری است اصل عدم سودرسانی است بدین معنی که بیمه گذار حق ندارد از صنعت بیمه جهت سودبري استفاده نماید. حوادث مردود غرق عمدی کشتیهای فرسوده جهت سودبری از بیمه کشتی و یا کاهش شدید قیمت کالا در بازار و از بین بردن آن جهت تأمین سود از شرکتهای بیمه بدلیل مغایرت با اصل فوق مردود و جزء اقدامات خلاف بیمه گذار تلقی می گردد.

شرکتهای بیمه با حسن نیت بدنبال تأمین خسارات وارده به صاحبان کالا می باشند حال اگر در این رابطه صاحب کالا بخواهد با استفاده از این حسن نیت ان امر بیمه سودی بیشتر از خرید و فروش کالا تحصیل نماید نوعی تقلب محسوب است و در واقع سوءاستفاده از حق است.