بنادر خشک از دیدگاه سنتی

صنعت حمل و نقل آنلاین: همان‌گونه که اشاره شد، از دیدگاه سنتی(9) نیز بندر خشک این‌گونه تعریف می‌شود: «بندر خشک مکانی با تجهیزات لازم ثابت و متحرک، جهت ارایه خدمات به متقاضیان برای جابه‌جایی و انبارش کالا، شامل کالاهای با بسته­بندی‌های مختلف از­جمله کانتینرهای صادراتی، وارداتی یا ترانزیتی است که تحت کنترل و نظارت گمرک و انجام تشریفات لازمه گمرکی به­منظور ارسال به مقصد نهایی و سایر خدمات دارای ارزش‌افزوده و مورد تقاضای مشتریان انجام می‌شود.»

در راستای تعریف سنتی و با توجه به موقعیت قرارگیری و خدماتی که در بنادر خشک ارایه می‌شوند، بنادر خشک به سه دسته دور از ساحل، میانی (با فاصله متوسط از ساحل) و نزدیک به ساحل تقسیم می‌شدند:

4-1- بندر خشک دور از ساحل

این نوع از بنادر خشک، از معمول‌ترین نوع و با طولانی‌ترین سابقه هستند. مهم‌ترین دلیل ایجاد این نوع بنادر، امکان استفاده از حمل‌و‌نقل ریلی و رودخانه­ای بود که تأسیس آن را از نظر اقتصادی قابل توجیه می‌کرد. در مقایسه با شیوه سنتی انتقال کالا به بنادر و بالعكس، تفاوت این بنادر خشک اساساً به دلیل خدمات ارایه شده در این بنادر در زمینه مسایل گمرکی و نیز کاهش ارتباطات مستقیم جاده­ای به ساحل و در نتیجه کاهش راه­بندان مسیرهای منتهی به بندر ساحلی است.

با توجه به این‌که هر قطار به­طور تقریبی می‌تواند جایگزین ۴۰ کامیون شود، آثار زیست محیطی پیرامون جـاده‌هـای مـنـتـهـی بـه بـندر ساحلی، نظیر میزان آلاینده‌های هوا، آلودگی صوتی و غیره نیز کاهش می‌یافت. نمونه­ای از این‌گونه بنادر، بندر خشک ایساکا در تانزانیا است. با توجه به تحقیقات انجام گرفته، تسهیلات موجود در آن با توجه به افزایش مبادله کانتینر با کشورهای همسایه نظیر رواندا و بروندی، قابل توجه است.

4-2- بندر خشک میانی (با فاصله متوسط از ساحل)

این نوع از بنادر خشک در فاصله مشخصی از بندر ساحلی قرار می‌گیرد و از طریق دسترسی جاده­ای، به مراکز تولیدی و خدماتی بسیاری متصل است. این نوع بندر خشک به­عنوان یک محل تلاقی خدمات مختلف ریلی و بخشی از وظایف اداری و فنی بندر ساحلی(10) است. نمونه­ای از این‌گونه بنادر، بندر خشک ویرجینیا است که محل تلاقی دو شیوه حمل‌و‌نقل ریلی و کامیونی (جاده­ای) به­منظور ارسال و تحویل کالای کانتینری به بندر ساحلی ویرجینیا است. این بندر خشک در فاصله ۳۵۰ کیلومتری از ساحل قرار دارد و تمامی خدمات گمرکی در آن فراهم است.

4-3- بندر خشک نزدیک به ساحل

با توجه به رشد استفاده از کانتینر در حمل‌و‌نقل دریایی، مهم‌ترین مشکلاتی که بنادر ساحلی با آن‌ها مواجه هستند، فقدان فضای کافی و دسترسی مناسب به مراکز تولید و جذب کالا است. به­منظور مواجهه با این میزان تقاضا در بنادر ساحلی، می‌توان با افزایش ظرفیت آن‌ها به‌وسیله ایجاد بندر خشک نزدیک به ساحل در محدوده‌های نزدیک به ساحل یا حاشیه شهرهای ساحلی، به رفع مشکلات موجود پرداخت. با افزایش ظرفیت بندر، توانایی ارایه خدمات بیش‌تر و سریع‌تر امکان­پذیر می‌شود و در نتیجه کشتی‌های بزرگ‌تر حامل کانتینر به این بندر مراجعه می‌کنند. این نوع بنادر خشک، محل تلاقی مسیرهای جاده­ای بسیاری از مراکز تولید و جذب کالا در خارج از شهر ساحلی مذکور و همچنین مسیر ریلی ویژه به بندر، بدون استفاده از معابر شهری و ايجاد اختلال در عملکرد آن‌ها است.

4-4- مهم‌ترین مزایای راه­اندازی بنادر خشک سنتی

به­طور سنتی، مهم‌ترین مزایای بنادر خشک را می‌توان به شرح زیر تبیین کرد:

• ترغیب به استفاده از راه‌آهن
• تقویت وضعیت بنادر در زنجیره­های حمل‌و‌نقل
• توسعه نواحی داخلی کشور و ایجاد فرصت‌های مختلف شغلی
• احتمال افزایش سرعت مراحل گمرکی برای کالاهای حمل شده، از طریق احداث بنادر خشک مجهز به خدمات گمرکی

4-5- امکانات بنادر خشک

یک بندر خشک با مزیت‌های رقابتی کامل شامل امکانات زیر است:

• دفاتر خدمات نمایندگی کشتیرانی
• واسطه­های حمل زمینی
• خدمات بسته­بندی کالا
• خدمات حمل یک‌پارچه کالا
• خدمات مونتاژ و پیش‌فروش کالا
• خدمات شست‌وشوی کانتینر
• خدمات رهیابی تحت شبکه کالا
• امکانات تعمیر کانتینر
• خدمات پاک‌سازی و بهداشت محیط
• سردخانه
• باسکول