بااعتبارات ناچیز نمی توانیم حقوق مصرف کننده راحفظ کنیم

صنعت حمل و نقل آنلاین:  امروزه می بینیم که ایمنی وحفظ حقوق مصرف کننده ازدغدغه های جدی یک حکمرانی خوب بشمارمی رود. مدیریت در حکمرانی های خوب دردرجه نخست سلامت، آرامش وشادابی مردمان خود را که همان شهروندان و مصرف کنندگان هستند درالویت نخست قرارمی دهد.چه در مراودات بین المللی وچه درمدیریت داخلی. اگردرجامعه ای، به هرشکل، حادثه ای درهوا، دریا و زمین رخ می دهدو عده ای جان خودرا ازدست می دهندو یادر اثرمسمومیت غذائی، گروهی راهی بیمارستان ها می شوند وهوا ومحیط زیست آن جامعه درمعرض انواع واقسام آلاینده ها قرارمی گیرد وجان وادامه حیات ساکنان آن رابه خطر می اندازد، جملگی ابتدا باید درارتباط با اهمیت حفظ حقوق وایمنی مصرف کننده علت یابی شود و برای آینده چاره جوئی شود. اگردرجامعه ای چنین شرایط ناهنجاری تداوم دارد، نشان می دهدکه آن جامعه فاقد یک حکمرانی خوب است. از این زاویه است که می توان نقش استاندارد وسازو کارمربوط به آن رامورد ارزیابی قرارداد. این که کالائی نشان استاندارد همراه داشته باشد و یا مهرآن روی اقلامی حک شود، درجامعه ای که از نعمت حکمرانی خوب برخوردار نیست، نه تنها حقوق و ایمنی مصرف کننده تضمین نمی شود، بلکه اینگونه مهر ونشان ها بیشترتزئینی ودرجهت فریب مصرف کننده نمود پیدا می کند. استاندارد دردل یک حکمرانی خوب تعریف درست خود را باز می یابد و فرهنگ استانداردسازی و رعایت استانداردها را درجامعه تثبیت می کند.

استانداردچیست؟ استاندارد یعنی تولید ومصرف هوشمند باتوجه به ایمنی و سلامت جامعه مطابق باسازوکارهائی که تدوین وتنظیم شده باشد. رعایت استانداردها ازجمله استانداردهاي ملی به نفع مردم و اقتصاد كشور است و افزايش صادرات، فروش داخلي، تامين ايمني و بهداشت مصرف كنندگان را درپی دارد. درهمه کشورها سازمانی به نام سازمان استاندارد وجود دارد اما درکشورهای پیشرفته استانداردها اجباری نیست. زیرا دراینگونه کشورها به گونه ای فرهنگ سازی شده است که کالای بدون نشان استاندارد هیچگاه خریداری نمی شود. در آن کشورها کارخانجات و برندها، استانداردهای خود را دارند و رقابت بر سر کیفیت بالاتر کالا نسبت به کالای دیگری است. درکشورما با این که چندین هزار استاندارد اجباری تصویب شده است و صدها شرکت بازرسی در رعایت این استانداردها نظارت دارند، اما باز هم شاهد هستیم که کالاهای اساسی و مورد نیاز روزمره جامعه با کم وکاستی های بسیاری تولید و توزیع می شوند و مصرف کنندگان  همچنان نگران پایمال شدن حقوق وسلامت شان توسط سودجویان هستند. سازمان حمایت از مصرف کننده و تولید کننده هر دو در کنار هم در یک سازمان نقش ایفا می کنند و همه می دانیم که در این مسابقه، چه کسی برنده است، در بسیاری از مواقع، مخفی کاری ها و فشارهای پیدا وپنهان، سازمان استاندارد را دراجرای وظایف خود با مانع روبرو می سازد. برای آگاهی ازچندوچون مقوله استاندارد و استانداردسازی و حقوق مصرف کننده دراین رابطه و نیز به مناسبت روز جهانی استاندارد پای صحبت های مهندس محمود رضا طاهری، مدیر کل اداره کل استاندارد استان تهران نشستیم و به نقش این سازمان در رابطه با حمایت از مصرف کننده، تولید کننده و بررسی کالاهای وارداتی بی کیفیت و نقش بخش خصوصی در این حوزه پرداختیم:

ظاهرا نشان استاندارد  روی کالاها  این اطمینان را به مصرف کننده می دهد که خیالش ازنظررعایت حقوق وسلامت اش راحت باشد،امادرعمل چنین نیست. جنابعالی جایگاه استاندارد را در جامعه چگونه ارزیابی می کنید، آیا کیفیت کالاهایی که این روزها تولید می شود مطابق با استانداردها و انتظارات جامعه می باشد یا خیر؟

استاندارد در دنیا زیرساخت است، یعنی هر کشوری که در تولید و ارائه خدمات صاحب نام است، اساس آن رعایت استانداردها می باشد. حتی در کشورهای پیشرفته، استانداردها در رعایت حقوق شهروندی  بسیار حائز اهمیت است، اما در کشور ما با این که سابقه استاندراد به 93  سال پیش باز می گردد آن طورکه باید به آن بهاداده نشده است. در ابتدای شروع فعالیت سازمان استاندارد مستقل نبود وزیر نظر وزارت صنایع ومعادن اداره می شد. خوشبختانه در چند سال اخیر به موجب مصوبه شورای عالی اداری، سازمان استاندارد مستقل شد و به شکل سازمان رسمی تحت نظارت ریاست جمهوری قرار گرفت. سال گذشته قانون توسعه نظام استانداردسازی در مجلس شورای اسلامی تصویب شد واین سازمان به عنوان یک سازمان مستقل زیر نظر رییس جمهور محترم اداره میشود و هم اکنون عملیات اجرایی قانون جدید در حال انجام است. اگر ما بخواهیم در دنیا از نظر کیفیت حرفی برای گفتن داشته باشیم، زیرساخت آن استاندارد است.  بنده  نمی گویم هر کالایی که با استانداردها مطابقت داشته باشد دارای کیفیت است، زیرا تعریف کیفیت بسیار فراگیرتر است، کیفیت یعنی رضایت مشتری، باید بگویم انطباق کالا با استاندارد به معنای علامت استاندارد است و وظیفه ما است، یعنی معیارهایی بر اساس استاندارد برای کالا در نظر گرفته شده است و اداره استاندارد نظارت و بررسی های لازم را انجام می دهد تا مطمئن شود کالا بر اساس استاندارد تولید شده است، در آن معیارها بخشی از شاخص های کیفیت وجود دارد اما ممکن است از نظر مشتری همه شاخص های کیفیت گنجانده نشده باشد، در نتیجه اگر ما بخواهیم کالایی را تولید کنیم که مقرر باشد در همه دنیا به فروش برسد، خریدارها از ما می خواهند که مطلع شوند این کالای تولید شده بر اساس کدام استانداردها بوده است، لزوما نیاز نیست استاندارد ملی باشد، در دنیا استانداردهای کارخانه ای و شرکتی هستند که از اعتبار بالایی برخوردار هستند، به عنوان مثال وقتی کالای خارجی خریداری می کنید اصلا به استاندارد آن توجه نمی کنید، بلکه به برند آن توجه می کنید، استانداردها در برندها تعریف شده اند. اگر بخواهیم تولیدمان را از این وضعیت نجات دهیم راه آن جذب سرمایه نیست، بلکه یافتن بازار برای تولید است،اگر بخواهیم بازار را بیابیم باید حتما از رعایت استانداردها شروع کنیم، زیرا اگر استانداردی وجود نداشته باشد سنگ بنای کیفیتی هم وجود ندارد و اگر کیفیتی وجود نداشته باشد ما هیچ بازاری را برای کالا پیدا نمی کنیم. در سیاست های ابلاغی از سوی مقام معظم رهبری در رابطه با اهداف استاندارد در بند 24 ، رعایت، ترویج و اشاعه استاندارد در همه زمینه ها می باشد، یعنی باید در تمامی مواردی که در این کشور به انجام می رسد رعایت استانداردها صورت گرفته باشد.

ممکن است در اجرا سازمان استاندارد وظائف خود را به درستی انجام دهد اما در رعایت این موارد کوتاهی هایی دیده می شود، به عنوان مثال در رابطه با خودرو شاهد هستیم که همه ساله هزاران نفردرحوادث رانندگی جان خودراازدست می دهندکه درصدقابل توجهی ازآن مربوط به عدم رعایت استانداردهای لازم توسط تولیدکنندگان است.؟

یک خودرو شاید بیش از هزاران قطعه داشته باشد، سازمان استاندارد در سال های اخیر فشارهای بسیاری را به خودرو سازان وارد کرده است. امیدواریم خودرو سازان از دی ماه امسال آن  85 قطعه تعیین شده از این هزارن قطعه را استاندارد کنند و این قطعات از جمله قطعاتی هستند که ضریب ایمنی بالایی دارند، سوالی در اینجا مطرح است که آیا با مشمول کردن 85 قطعه به استاندارد اجباری، کیفیت خودرو تغییر خواهد کرد؟ تغییر خواهد کرد اما آنچه که مشتری مدنظر دارد نخواهد بود. استاندارد قبل از آنکه یک سری ویژگی ها ایجاد کند باید فرهنگ سازی شود و فرهنگ سازی آن است که تولید کنندگان، کالا را بدون مشخصات، تولید نکنند که متاسفانه این فرهنگ سازی در تولید ما وجود ندارد، فرهنگ سازی در هیئت مدیره شکل می گیرد، در دنیا هیچ کشور پیشرفته ای وجود ندارد که استاندارد اجباری داشته باشد، تمام استانداردها تشویقی است اما در کنار آن فرهنگ جامعه را به آن میزان بالا برده اند که اگر روی آن کالا علامت استاندراد نباشد، مصرف کننده آن کالا را خریداری نمی کند. تولید کننده به دلیل اینکه بتواند کالایش را به مصرف کننده بفروشد از سازمان استاندارد درخواست علامت استاندارد می کند، در کشور در رابطه با تولید کالاها طبق قانون حدود هزار استاندارد، اجباری است . به عنوان مثال واحد تولیدی لبنیات حق تولید ندارد مگرآنکه علامت استاندارد را دریافت کند و این واحد تولیدی به دلیل فشارهای سازمان استاندارد این علامت را دریافت می کند نه به خاطر فشار مشتریان، اعتقاد ما در سازمان استاندارد آن است که تا فرهنگ استاندارد در جامعه جاری نشود و استاندارد به عنوان یک مطالبه عمومی شکل نگیرد هیچگاه نمی توانیم کالایی را که مدنظر ما می باشد را به دست مردم برسانیم، خود مردم باید بخواهند تا کالای بدون علامت استاندارد را خریداری نکنند، اگر بخواهیم بر روی فرهنگ جامعه کار کنیم هزینه های بسیاری را متحمل می شویم، متاسفانه در سال های اخیر بودجه های فرهنگی سازمان ملی استاندارد کاهش یافته است و ما نمی توانیم اطلاع رسانی کنیم، اگر اصحاب رسانه کمک کنند تا ما بتوانیم فرهنگ جامعه را بالا ببریم بسیاری از مشکلات حل خواهد شد.

اشاره کردید که انتظار جامعه باید تبدیل به مطالبه شود که نیاز به فرهنگ سازی و بودجه دارد اما هر فرهنگ سازی نیاز به بودجه نداردو حفظ ایمنی وسلامت مصرف کنندگان ازوظایف حاکمیتی است وبسیاری از رسانه های دیداری وشنیداری ونوشتاری هم در دست حاکمیت و دولت است که اگراین رسانه ها در روز نیم ساعت اطلاع رسانی کنند، بسیاری ازمردم حتی در روستاهابااین فرهنگ آشنا می شوند

در رابطه با صدا و سیما باید بگویم ما حتی راضی شده ایم روزی 5 دقیقه اطلاع رسانی و فرهنگ سازی کنیم اما آن سازمان در خواست پول از ما می کنند و بالاترین قیمت ها مربوط به صدا و سیما است.

متن کامل را می توانید در شماره 367 ماهنامه صنعت حمل و نقل مطالعه کنید