ایستگاه فرودگاه امام (ره) ویترین صنعت حمل و نقل ریلی ایران

صنعت حمل و نقل آنلاین: مهندس رستمی، مدیر پروژه متروی فرودگاه امام خمینی (ره) و متروی گلشهر –هشتگرد در این گفتگو با تاکید بر بهره گیری از استعدادهای داخلی در اجرای پروژه ها، از جمله احداث خطوط مترو معتقد است که کارفرماها به جای این که برای تامین نیازهای پروژه ای خود چشم به تجهیزات خارجی بدوزند، بهتر است به تجهیزات و نیروهای داخلی اعتماد داشته باشند. وی همچنین بر این باور است که نظام دیوانسالاری و بروکراسی حاکم، مانع سرعت اجرای پروژه ها می شود ضمن اینکه هزینه ها را هم بالا می برد. مهندس رستمی همچنین ضمن برشمردن نقش سپاسد در احداث مترو خط 7 و فرودگاه امام (ره) و متروی گلشهر به هشتگرد در سرعت کار و کاهش هزینه ها یادآور شد که پروژه فرودگاه امام از بهترین و زیباترین پروژه هایی است که توسط سپاسد در دست احداث است. در ادامه با دیدگاه های مهندس رستمی آشنا می شوید:

اطلاع دارید که در اجرای هر پروژه –به ویژه در سطح ملی-در بخش هایی ناگزیر باید به املاک و زمین های خصوصی دست اندازی کرد و آنها را خرید یا به تصرف درآورد. در چنین شرایطی سپاسد با چه راهکارهایی با این موضوع برخورد می کند؟

موضوع تملیک و رفع معارضین در محدوده پروژه ها غالبا در تعهد کارفرماها است. لیکن کارفرماها در این خصوص به دلایل بروکراسی اداری و قانونی و بعضاً عدم همکاری مالکین  نمی توانند به موقع این موضوع را رفع و پروژه را بلامعارض نمایند. بنابراین از آنجا که مدیریت ذینفعان (مثل مردم ساکن در اطراف پروژه ، کارخانجات، ادارات، سازمان ها، ارگان ها، کارکنان و دیگر مجموعه هایی که به هر نحو با پروژه در ارتباط هستند) یکی از عوامل بسیار تاثیر گذار در اجرای به موقع پروژه ها است. باید از روش های دیگر نیز در این خصوص بهره برد. گروه سپاسد با توجه به روحیه خدمت رسانی و خدمتگزاری که در خود دارد به خوبی توانسته این نقش را پیاده سازی و اجرا کند و به همین دلیل مجموعه قرارگاه سازندگی خاتم الانبیاء(ص) بالاخص گروه سپاسد در هر نقطه ای از کشور که مشغول به اجرای پروژه ای باشد با استقبال خوبی از طرف ذینفعان و خصوصاٌ مردم رو برو می شود. این موضوع باعث سهولت و سرعت در اجرای پروژه می شود. زیرا مردم با توجه به خدمات و همکاری هایی که تا کنون از این مجموعه دیده و یا شنیده اند به درستی می دانند که آسیبی از طرف پروژه به آنها وارد نخواهد شد و چنانچه نیاز به استملاک زمین و یا ملک آنها برای احداث پروژه باشد، حق و حقوق قانونی آنها به موقع و به طور صحیح پرداخت می شود.

یکی از خصوصیات بارز مجموعه سازندگی خاتم الانبیا (ص) و گروه سپاسد که به ندرت در سازمان و پیمانکاران دیگر وجود دارد خدمت رسانی و محرومیت زدایی تا شعاع 70 کیلومتری در محیط پیرامون پروژه است، حال در هرنقطه از کشور که باشد (به ویژه مناطق محروم). این خدمات رسانی را برای خود یک توفیق الهی و انجام این خدمات را از ساخت پروژه ها برای خود شیرین تر می داند. در همین راستا تا کنون هزاران پروژه کوچک و بزرگ از ساخت ساختمان درمانگاه و ساختمان سیتی اسکن تا مدرسه و خانه مدد جویی، خانه بهداشت، مسجد، آبرسانی، برق رسانی، بیمارستان، جاده سازی، کشاورزی، کمک به ایتام و … توسط مجموعه قرارگاه سازندگی خاتم الانبیاء (ص) در اقصی نقاط کشور عزیزمان ایران احداث و مورد بهربرداری قرار گرفت.

لذا وقتی مردم به عینه می بینند که یک مجموعه درکنار آنها صادقانه و دلسوزانه مشغول به خدمت است آنها نیز همکاری لازم را با پروژه ها خواهند داشت.

 نمای بیرون ایستگاه فرودگاه امام خمینی (ره) در واقع ویترین و شناسنامه فرهنگ  و هنر کشور ماست، توضیحات فنی از لحاظ متراژ زیربنا و هزینه انجام این ایستگاه چگونه است؟

پروژه متروی فرودگاه امام خمینی (ره) از پروژه های مهم و مورد نیاز صنعت حمل ونقل مترویی برای کلانشهر تهران است که هم اکنون در دست احداث قرار دارد و انشاءا.. در بهار 96 مورد بهره برداری قرار می گیرد.

این پروژه نسبت به خطوط دیگر مترو دارای ویژگی های خاصی است.

• طولانی ترین خط متروی تهران با طول قریب به 52کیلومتر است.
• پر سرعت ترین خط ریلی مترو تهران با سرعت 120 کیلومتر بر ساعت است.
• تنها پروژه بیرون شهری دارای ریل سوم برای تامین برق قطار است.
• طویل ترین پل فلزی در صنعت حمل ونقل ریلی در این پروژه احداث شده است (با احتساب رمپ های دو طرف 1172 متر)
• تنها پروژه اقماری است که بدون تعویض خط می تواند به خط یک متروی تهران وصل شود.

 

با توجه به احداث شهر جدید پرند به عنوان یکی از پروژه های عظیم شهرسازی و ضرورت دسترسی ارزان، ایمن و سریع به شهر فرودگاهی حضرت امام خمینی (ره) که یکی از مراکز توسعه تجاری شهر تهران و در قالب یک قطب بین المللی تجاری  محسوب می شود، احداث خط مترو در دستور کار قرار گرفت و از طرفی به جهت اینکه ایستگاه مترو فرودگاه اولین نقطه تماس هر مسافر خارجی به کشور عزیزمان ایران است، سعی شده این ایستگاه با معماری بسیار زیبا طراحی و ساخته شود که در طراحی این ایستگاه از نقطه نظرات خوب کمیته معماری شهرداری تهران و کمیته های مختلف نیز استفاده شده است.

مترو فرودگاه حضرت امام به نحوی طراحی شده که هر مسافری که قصد خروج از کشور را دارد می تواند از هر نقطه از تهران خودش را به خط یک مترو تهران برساند و از طریق این خط با هزینه کمتر، ایمنی بالاتر، سرعت بیشتر و بدون هیچگونه دغدغه ترافیکی و از همه مهمتر مدیریت وقت و زمان، خود را به فرودگاه برساند.

ایستگاه فرودگاه حضرت امام با احتساب محوطه 20000 متر مربع مساحت دارد. در سه طبقه با سکوی کناری و روزمینی ساخته شده و تمام مسافران پس از پیاده شدن از طریق 12 دستگاه پله برقی که در تراز سکو تعبیه شده به طبقه سوم منتقل و از طریق پل شیشه ای که در تراز طبقه سوم احداث گردیده به ترمینال فرودگاه منتقل می شوند.

سرعت کار را نسبت به سایر شرکت ها چگونه ارزیابی می کنید؟ آن هم با توجه به فنس ها و پل هایی که تا ایستگاه امام خمینی (ره) احداث شده است؟

گروه سپاسد به لطف خدا و تلاش همکاران و هماهنگی و تعامل خوبی که بین ارکان پروژه ایجاد شد، توانست رکورد مترو سازی را در ایران تغییر دهد، به نحوی که با احداث قطعه دوم این پروژه از شهر آفتاب تا شهر فرودگاهی حضرت امام (ره) در مدت 9 ماه 27 کیلومتر مترو را آماده بهره برداری کرده و به شبکه متروی تهران اضافه نماید و این کار جز با روحیه جهادی و اجرای سیاست های اقتصاد مقاومتی میسر نبوده است.

در مدت 9 ماه در این پروژه 160000 متر فنس پیرامونی خاص و ضد سرقت که اولین بار در ایران تولید شد جهت ممانعت از ورود افراد محلی و عابران پیاده و حیوانات تهیه و نصب شده است. این در حالی است که با توجه به عدم تولید این محصول در کشور بنا بود از خارج تامین شود ولی با پیگیری به عمل آمده به منظور حمایت از تولید داخلی و صرفه جویی ارزی با هزینه کمتر از50 درصد نسبت به تولیدکنندگان خارجی، از طریق کارخانه های داخل کشور تامین شد.

احداث طولانی ترین پل فلزی با تناژ 3400 تن با 18سایز ورق در مدت شش ماه. این در حالی است که برای پروژه های پل سازی در مقیاس کوچکتر با نرم معمول در کشور حد اقل به دوسال زمان نیاز است.

عبور مسیر مترو  از زیر خط گرم راه آهن کمربندی جنوب تهران که به طور مداوم زیر بار تردد قطارهای مسافربری و باربری است در کمترین زمان ممکن و ایمنی بالا یکی دیگر از کارهای فنی و اجرایی خوبی که در این خط انجام شده است.

و این روش از طرف شرکت راه آهن که بر نحوه اجرای عملیات اجرایی نظارت می کردند، به عنوان یک روش فنی و اجرایی با ایمنی کامل با کمترین زمان اجرا برای هر نقطه ای که نیاز به احداث زیرگذر باشد، منبعد مورد استفاده قرار می گیرد.

 

استفاده از نیروهای مستعد و توانمند داخلی و از طرفی بروکراسی و دیوانسالاری اداری تا چه حد در پیشبرد پروژه های ریلی موثر است؟

حمل و نقل ریلی در هر کشور نقش ستون فقرات سیستم حمل ونقل را دارد. وجود سیستم حمل ونقل ریلی در کلان شهرها جزو لازمه های اصلی توسعه پایدار شهری است. حفظ محیط زیست، حفظ ایمنی سفر، افزایش سرعت و کیفیت سفر، حفظ سلامت و بهداشت روانی جامعه شهری همگی از دستاوردهای استفاده از حمل و نقل ریلی است.

در کشور ما برای رسیدن به نرم های جهانی در توسعه سیستم حمل و نقل نیاز به برنامه ریزی مناسب و سرمایه گذاری کافی است که حذف نظام دیوانسالاری و بروکراسی اداری و همچنین استفاده و سرمایه گذاری بر روی توانمندی های داخلی جزو اساسی ترین و اصلی ترین فاکتور جهت رسیدن به اهداف بالاست.

گروه سپاسد استفاده از توانمندی داخلی و همچنین تقویت استعدادهای داخلی و پشتیبانی از آن را سرلوحه کارهای خود قرارداده که نمونه آن پروژه برقی سازی متروی گلشهر هشتگرد است.

در پروژه خط 5 متروی تهران (صادقیه –گلشهر) با وجود نو بودن، شاهد مشکلات عدیده ای در بخش های مختلف خط هستیم که همگی در محل نوسازی است. کل عملیات اجرایی خط 5 توسط شرکت چینی انجام شده بود و متاسفانه انجام هر گونه تغییر در خط و به روز رسانی با توجه به پشتیبانی ضعیف شرکت چینی بسیار پر هزینه است و در اکثر مواقع امکان پذیر نیست.

با این حال با توجه به کم بودن تجربه ساخت و اجرایی پروژه مشابه توسط پیمانکار داخلی و عدم اعتماد و ریسک پذیری مجموعه های کارفرمایی، اصرار به استفاده از پیمانکاران خارجی و چینی در بخش تجهیزات در پروژه گلشهر –هشتگرد وجود داشت که خوشبختانه با اصرار گروه سپاسد مبنی بر استفاده از توانمندی داخلی اجرای کلیه عملیات احداث خط و برقی سازی مسیر گلشهر – هشتگرد توسط این پیمانکار در حال انجام است. این پروژه به عنوان اولین پروژه برقی سازی بومی در کشور است که شامل کلیه تجهیزات اصلی مثل سیم ها، دکل ها، یراق آلات، اتوترانس ها و … است.

کاهش هزینه ها، جلوگیری از خروج ارز، در دسترس بودن پیمانکار، عدم حمایت به تحریم ها، تقویت پیمانکاران داخلی و افزایش اشتغال همگی از دست آوردهای این پروژه بود که شایسته است سازمان ها و ارگان های مربوط نسبت به ثبت دانش فنی، اصلاح آن و تنظیم مقررات استانداردهای داخلی همچنین پیش بینی سیاست گزاری تشویقی رشد فنی و تخفیف و توسعه پیمانکاران کمک کنند. گروه سپاسد در حال حاضر 108 کیلومتر خط مترو شامل 3 خط همزمان در تهران و حومه در دست احداث دارد. با توجه به قابلیت های فنی و اجرایی و پتانسیل ماشین آلاتی که دارد اولین پیمانکاری است که تا کنون توانسته به تنهایی این میزان خط مترو را به مرحله پایانی اجرا برساند. این در حالی است که خط 5 مترو تهران که در ادامه خط هشتگرد به سمت تهران است توسط چینی ها ساخته شده و در حال حاضر برای کوچکترین تغییر در بعضی از سیستم ها مانند سیستم سیگنالینگ باید دست به دامن آنها با هزینه های مضاعف شد.

به همین دلیل ما 95 درصد تجهیزات هشتگرد را برای اولین بار در ایران بومی کرده ایم. برقی سازی قطار برای اولین بار در ایران توسط شرکت سپاسد بومی سازی شده است.

البته این کار دارای پیچیدگی های زیادی بود و بحث های فنی زیادی در مورد بومی سازی آن با کارفرما انجام شد. از جمله مشکلاتی که باعث عدم رشد تولید داخلی و یا توقف آن می شود، عدم اعتماد کارفرماها به تولید کنندگان داخلی است و لازم است این بی اعتمادی به تولید داخلی در یک نقطه زمانی از بین برود تا این روند نامطلوب خروج بسیار زیاد ارز به صورت سالانه بابت خرید تجهیزات مترویی نیز متوقف شود.

در هشتگرد با تمام مشکلاتی که وجود داشت بومی سازی توسط شرکت سپاسد اجرا شد و افتخار بزرگی بود که در یک پروژه 27 کیلومتری 5 میلیون دلار به علت بومی سازی در تجهیزات صرفه جویی شد.

 

• شهرسازی “ریل پایه” با توجه به بافت موجود شهرهای کشور چقدر می تواند پاسخگوی روانسازی ترافیک شهرها باشد؟

شهرسازی ریل پایه تلفیقی از دو عرصه مهم است یعنی شهرسازی و حمل و نقل، این دو را باید با هم داشته باشیم  مثلا در محدوده شهری تهران با جمعیت 13 میلیون نفر قریب90 درصد سفرها از طریق حمل و نقل ریلی صورت می پذیرد تا مردم از معضل ترافیک و آلودگی و سایر مشکلات مترتبه رهایی یابند  اما آیا امروزه در کلان شهرهای ما شرایط اینچنین است؟ مسلما جواب منفی است. از آنجا که بافت جمعیتی و ساخت و سازها در اکثر شهرهای ما بر اسلوب شهرسازی بنا نشده است، برای رهایی از معضلات ترافیکی، برنامه احداث شهرهای جدید در اطراف شهرهای بزرگ را دستور کار قرار دادند ولی به دلیل عدم تامین بودجه مورد نیاز و به تبع آن عدم ایجاد زیرساخت ها، تاکنون این موضوع پیشرفت و دستاوردهای رضایتبخشی نداشته است. برای روانسازی ترافیک در تهران شهر های اقماری مانند پرند، هشتگرد، پردیس و اندیشه احداث شد ضمن اینکه فاصله نزدیکی با مرکز تهران دارند و از آب و هوای خوبی نیز برخوردار هستند ولی به دلیل  مشکلات ترافیکی استقبال خوبی از آنها نشده است .. ما نسبت به شهرهای بزرگ جهان مانند مسکو، توکیو و نیویورک در چه سطحی هستیم و در کجا قرارداریم؟ در توکیو نزدیک به 2000 کیلومتر خط مترو وجود دارد در حالی که ما 190کیلومتر مترو در تهران داریم. طرح جامع مترو تهران  این است که از هر نقطه تهران با 5 دقیقه پیاده روی به ایستگاه مترو برسیم. قطعا در این شرایط است که دیگر خودروی تک سرنشین به ندرت خواهیم دید. یک قطار مترو معادل 562 تاکسی و 1125 دستگاه خودروی شخصی تک سرنشین است. بنابراین می بینیم که با شاخص های ایده آل فاصله زیادی داریم.

 

افرادی که روزانه از هشتگرد به تهران در تردد هستند حداقل سه ساعت از وقت خود را در طول مسیر از دست می دهند. بنابراین در صورت اجرای برنامه شهرسازی ریل پایه با تمام جوانب آن تاثیر بسیار مثبتی در روان سازی ترافیک شهر تهران خواهد داشت. ضمن اینکه شهرسازی ریل پایه در افزایش ایمنی و جلوگیری از ترافیک در شهر مادر موثر است و از توسعه حاشیه نشینی  نیزجلوگیری می کند.